იხილეთ წყარო გვერდისთვის საფრანგეთის აკადემია

[[სურათი:Institut-de-france-pont-des-arts.jpg|thumb|200px|[[ხელოვნების ხიდი|ხელოვნების ხიდს]] [[ლუვრის სასახლე|ლუვრიდან]] საფრანგეთის აკადემიამდე მივყავართ]]
'''საფრანგეთის აკადემია''' ({{lang-fr|Académie française}}) — სამეცნიერო დაწესებულება [[საფრანგეთი|საფრანგეთში]], რომლის მიზანია [[ფრანგული ენა|ფრანგული ენის]] ენის ჩამოყალიბებისა და სალიტერატურო ნორმების კვლევა. არის [[საფრანგეთის ინსტიტუტი]]ს ნაწილი.

== შექმნის ისტორია ==
[[სურათი:Cardinal Richelieu (Champaigne).jpg|200px|thumb|საფრანგეთის აკადემიის დამაარსებელი [[არმან ჟან დიუ პლესი რიშელიე|კარდინალი რიშელიე]]]]

[[1635]] წელს [[არმან ჟან დიუ პლესი რიშელიე|კარდინალ რიშელიე]]ს წყალობითა და მეფის პატრონაჟით საფრანგეთის აკადემია ჩამოყალიბდა.
აკადემიის პირველი წევრები იყვნენ:
* [[ვალენტინ კონრარი]],
* [[ჟან დემარე]],
* [[ჟან გომბო]],
* [[ფრანსუა დე ბუარობერი]],
* [[ჟან შაპლენი]],
* [[ნიკოლა ფარე]],
* [[ანტუან გოდო]],
* [[ფრანსუა მეინერი]] (''François Maynard''),
* [[მარენ ლერუა დე გომბერვილი]],
* [[გიიომ კოლტე]] (''Guillaume Colletet''),
* [[ჟან-ლუი გეზ დე ბალზაკი]],
* [[ონორა დე ბიუეი დე რაკანი]],
* [[კლოდ ფავრ დე ვოჟლა]],
* [[მარკ-ანტუან ჟირარ დე სენტ-ამანი]],
* [[ვენსან ვუატიური]].

[[1694]] წელს აკადემიამ გამოსცა [[ლექსიკონი]], ცნობილი სახელწოდებით: „[[საფრანგეთის აკადემიის ლექსიკონი]]“ (''Dictionnaire de l'Académie française'').

[[1793]] წელს, [[საფრანგეთის რევოლუცია|საფრანგეთის რევოლუციისას]] აკადემია განადგურდა, ხოლო ორი წლის შემდეგ აღდგა, როგორც [[საფრანგეთის ინსტიტუტი]]ს  ნაწილი.

== აკადემიის წევრების ამჟამინდელი სია ==
{{main|საფრანგეთის აკადემიის წევრების სია}}
{{col-begin}}
{{col-break}}
{| class=wikitable
!width=50 align=center| ადგილის ნომერი !!width=175| სახელი და გვარი !!width=50 align=center| არჩევის თარიღი
|-
|align=center| 1 || [[კლოდ დაჟანი]]||align=center| 2008
|-
|align=center| 2 || ვაკანტური<ref>2012 წლის 11 ივნისიდან, ეკტორ ბიანჩოტის სიკვდილის შემდეგ.</ref> ||align=center|
|-
|align=center| 3 || [[ჟან-დენი ბრედენი]] ||align=center| 1989
|-
|align=center| 4 || [[ჟან-ლუკ მარიონი]] ||align=center| 2008
|-
|align=center| 5 || [[ასია ჯებარი]] ||align=center| 2005
|-
|align=center| 6 || [[მარკ ფუმაროლი]] ||align=center| 1995
|-
|align=center| 7 || [[ჟიულ ჰოფმანი]] ||align=center| 2012
|-
|align=center| 8 || [[მიშელ დეონი]] ||align=center| 1978
|-
|align=center| 9 || [[ალენ დეკო]] ||align=center| 1979
|-
|align=center| 10 || [[ფლორანს დელე]] ||align=center| 2000
|-
|align=center| 11 || [[გაბრიელ დე ბროილო]] ||align=center| 2001
|-
|align=center| 12 || [[ჟან დ'ორმესონი]]<ref>აკადემიის დუაიენი (უხუცესი).</ref> ||align=center| 1973
|-
|align=center| 13 ||  [[სიმონა ბეილი]] ||align=center| 2008
|-
|align=center| 14 || [[ელენ კარერ დ'ანკოსი]]<ref>[[მუდმივი მდივანი]].</ref> ||align=center| 1990
|-
|align=center| 15 || [[ფრედერიკ ვიტუ]] ||align=center| 2001
|-
|align=center| 16 || [[ვალერი ჟისკარ დ'ესტენი]] ||align=center| 2003
|-
|align=center| 17 || [[ერიკ ორსენა]] ||align=center| 1998
|-
|align=center| 18 || [[მიშელ სერი]] ||align=center| 1990
|-
|align=center| 19 || [[ჟან-ლუ დაბადი]] ||align=center| 2008
|-
|align=center| 20 || [[ანჯელო რინალდი]] ||align=center| 2001
|}
{{col-break}}
{| class=wikitable
!width=50 align=center| ადგილის ნომერი !!width=175| სახელი და გვარი !!width=50 align=center| არჩევის თარიღი
|-
|align=center| 21 || ვაკანტური<ref>2012 წლის 7 მარტიდან, [[ფელისიენ მარკო]]ს სიკვდილის შემდეგ.</ref> ||align=center|
|-
|align=center| 22 || [[რენე დე ობალდია]] ||align=center| 1999
|-
|align=center| 23 || [[პიერ როზანბერგი]] ||align=center| 1995
|- valign=top
|align=center| 24 || [[მაკს გალო]] ||align=center| 2007
|- valign=top
|align=center| 25 || [[დომინიკ ფერნანდესი]] ||align=center| 2007
|-
|align=center| 26 || [[ჟან-მარი რუარი]] ||align=center| 1997
|-
|align=center| 27 || [[პერ ნორა]] ||align=center| 2001
|-
|align=center| 28 || [[ჟან-კრისტოფ რიუფენი]] ||align=center| 2008
|-
|align=center| 29 || [[ამინ მაალუფ]] ||align=center| 2011
|-
|align=center| 30 ||  [[დანიელ სალენავი]] ||align=center| 2011
|-
|align=center| 31 || [[მაიკლ ედვარდსი]] ||align=center| 2013
|-
|align=center| 32 || [[ფრანსუა ვეიერგანი]] ||align=center| 2009
|-
|align=center| 33 || [[დომინიკ ბონა]] ||align=center| 2013
|-
|align=center| 34 || [[ფრანსუა ჩენი]] ||align=center| 2002
|-
|align=center| 35 || [[ივ პულიკანიн]] ||align=center| 2001
|-
|align=center| 36 || [[ფილიპ ბოსანი]]||align=center| 2007
|-
|align=center| 37 || [[რენე ჟირარი]] ||align=center| 2005
|-
|align=center| 38 || ვაკანტურია<ref>[[2013]] წლის [[21 აპრილი]]დან [[ფრანსუა ჟაკობი]]ს სიკვდილის შემდეგ.</ref> ||align=center| 1996
|-
|align=center| 39 || [[ჟან კლერი]] ||align=center| 2008
|-
|align=center| 40 || [[ქსავიე დარკოსი]] ||align=center| 2013
|}
{{col-end}}

==წინააღმდეგობა რეგიონული ენებისადმი==
2008 წლის ივნისში საფრანგეთის ხელისუფლების მიერ წამოყენებულ საკონსტიტუციო ცვლილებას, რომელიც აღიარებდა და დაიცავდა ქვეყნის რეგიონულ ენებს (ესენია: [[ბასკური ენა|ბასკური]], [[ოქსიტანური ენა|ოქსიტანური]], [[ბრეტონული ენა|ბრეტონული]], [[ფრანკო-პროვანსული ენა|ფრანკო-პროვანსული]], ალზასური გერმანული, ფლამანდრიული ჰოლანდიური, კორსიკული) აკადემია წინ აღუდგა.<ref>{{cite news| url=https://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/europe/france/2569651/Frances-LAcadmie-Franaise-upset-by-rule-to-recognise-regional-tongues.html | work=The Daily Telegraph | location=London | title=France's L'Académie française upset by rule to recognise regional tongues | first=Peter | last=Allen | date=16 August 2008 | accessdate=6 მაისი 2020}}</ref>

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:განათლება საფრანგეთში]]
[[კატეგორია:ფრანგული ენა]]
[[კატეგორია:მეცნიერებათა აკადემიები]]
[[კატეგორია:ეროვნული აკადემიები]]
[[კატეგორია:საფრანგეთის ინსტიტუტი]]