იხილეთ წყარო გვერდისთვის საქართველოს ისტორიის ძირითადი ქრონოლოგიური ცხრილები

{{ვიკიფიცირება}}
{{საქართველოს ისტორია}}
==საქართველოს ისტორიის ძირითადი მოვლენები ==
*30-28 მლნ. წ. წინ — გაჩნდა კავკასიის ყელი.
*2.5 მლნ. წ. წინ — წარმოიშვა ადამიანი.
*I მლნ. წ.-35 ათასი წლის წინ — ქვედა/ადრეული/[[პალეოლითი]].
*35-12 ათასი წწ. — ზედა/გვიანდელი/[[პალეოლითი]]. გვაროვნული საზოგადოების ჩამოყალიბება.
*12-8 ათასი წწ. — [[მეზოლითი]] (შუა ქვის ხანა).
*8-6 ათასი წწ. — [[ნეოლითის ხანა|ნეოლითი]] (ახალი ქვის ხანა).
*6-4 ათასი წწ. — [[ენეოლითის ხანა|ენეოლითი]] (სპილენძ-ქვის ხანა).

===ძველი წელთაღრიცხვით (ქრისტეს შობამდე)===
*IV ათასწ. ბოლო. — III ათასწ. I ნახ. — ადრეული ბრინჯაოს ხანა.
*III ათასწ.2 ნახ. — II ათასწ. I ნახ. — შუა ბრინჯაოს ხანა.
*II ათასწ.2ნახ. — I ათასწ. დასაწყისი — გვიანი ბრინჯაოს ხანა.             
*XII—VIII ს. ს. — [[დიაოხი|დიაოხის]] ადრეკლასობრივი სახელმწიფო.
*XI—VIII ს. ს. — [[კოლხეთის სამეფო|კოლხას]] ადრეკლასობრივი სახელმწიფო.
*VIII ს. ბოლო — [[კიმერიელები|კიმერიელთა]] ლაშქრობა [[ამიერკავკასია|ამიერკავკასიაში]].
*VIII ს. მიწურული — [[სკვითები|სკვითების]] ლაშქრობა ამიერკავკასიაში.
*[[ძვ. წ. 590]] — ურარტუს დაცემა.
*[[ძვ. წ. 65]] — [[პომპეუსის ლაშქრობა საქართველოში]].

===ახალი წელთაღრიცხვით (ქრისტეს შობით)===
*63 — ზავი რომსა და პართიას შორის/იმპერატორი ნერონი 54-68/
*69 — ანიკეტის აჯანყება/იმპერატორი ვერპასიაანე 69-79/
*128 — ფარსმან II რომის იმპერატორმა ადრიანემ/117-138/მიიწვია
*138—139 — ფარსმან II-ს სტუმრობა რომში/იმპერატორი ანტონინე პიუსი — „ღვთისმოსავი“/138-141/
*325 — ნიკეის I მსოფლიო საეკლესიო კრება
*326 — ქართლის მეფე მირიან III ქრისტიანობას აცხადებს სახელმწიფო რელიგიად
*IV ს. ბოლო — თბილისში ჯდება სასანიანთა ირანის მოხელე მარზპანი
*428 — ირანელები აუქმებენ მეფობას სომხეთში
*451 — ქალკედონის IV მსოფლიო საეკლესიო კრება — იკრძალება მონოფიზიტობა
*459—484 — ირანის შაჰი პეროზი
*483—484 — ქართველ-სომეხთა აჯანყება ირანის წინააღმდეგ
*479—493 — ბოლნისის სიონის მშენებლობა
*488—531 — ირანის შაჰი კავადი
*523 — გურგენის აჯანყება ქართლში ირანის წინააღმდეგ/იმპ. იუსტინე 518—527/
*532 — „საუკუნო ზავი“ ბიზანტია-ირანს შორის
*523 — მეფობის გაუქმება ქართლში
*542—562 — „დიდი ომიანობა“ ეგრისში
*550 — ბიზანტიელები ამარცხებენ აბაზგებს
*554 — მეფე გუბაზის მკვლელობა მდინარე ხობისწყალთან
*555 — ბიზანტიელთა მიერ მისიმიელთა დამარცხება
*562 — ირანელთა განდევნა ეგრისიდან
*VI ს.70-იანი წლები — აჯანყება ქართლში ირანის წინააღმდეგ
*591 — ქართლის განთავისუფლება ირანელთა ბატონობისაგან
*608 — საეკლესიო განხეთქილება ქართველ-სომეხთა შორის
*610—641 — ბიზანტიის იმპერატორი ჰერაკლე
*627 — ხაზარ-ბიზანტიელთა პირველი ლაშქრობა თბილისზე
*628 — ხაზარ-ბიზანტიელთა მეორე ლაშქრომა, თბილისის დაცემა
*630 — ისლამის სახელმწიფო რელიგიად გამოცხადება არაბეთში
*632 — მუჰამედის გარდაცვალება (დ. 570 წ.)
*642 — არაბთა გამოჩენა ამიერკავკასიაში
*654 — არაბები ამარცხებენ ბიზანტიელებს სომხეთში
*686 — ქართველები ნერსე I-ის მეთაურობით ამარცხებენ ქ. დვინთან არაბთა სარდალს ბარაბას
*697 — ეგრისის მართველის  სერგი ბარნუკის ძის აკანყება ბიზანტიელთა წინააღმდეგ არაბთა სასარგებლოდ
*VIII ს.20-იანი წწ. — „დაცვის სიგელის“ პირობების აღდგენა
*735—737 — მურვან იბნ-მუჰამედის /მურმან ყრუს/ ლაშქრობა საქართველოში
*786 8 იანვარი — აბო თბილელის წამება
*846—837 — აჯანყება ალბანეთში არაბთა წინააღმდეგ ბაბექის მეთაურობით
*853 5 აგვისტო — ბუღა-თურქის მიერ თბილისის აოხრება და ამირა საჰაკის სიკვდილით დასჯა
*853 26 აგვისტოს — სარდალ ზირაქის მიერ კოსტანტი-კახის და მისი ძის თარხუჯის დატყვევება
*914 — აბულ-კასიმის ლაშქრობა
*914 17 იანვარი მიქელ-გობრონის წამება
*951—961 — ოშკის ტაძრის მშენებლობა
*IX ს. — არაბი ისტორიკოსი ტაბარი
*X ს. — არაბი გეოგრაფი და მოგზაური იბნ-ჰაუქალი
*979 — ბარდა სკლიაროსის აჯანყება ბიზანტიაში
*1010—1029 — სვეტიცხოვლის მშენებლობა
*1014 — ერთიან საქართველოს გამოეყო ჰერეთ-კახეთი
*1016 — გიორგი I იბრუნებს ტაოს
*1023 — ზავი ბიზანტია-საქართველოს შორის
*1030 — ბაგრატ IV-ს დედის  მარიამის ბიზანტიას, ბაგრატს ცოლად რთავენ იმპერატორ რომანოზ III-ს ძმისშვილს ელენეს, რომელიც იმავე წელს გარდაიცვალა
*1031 — ბაგრატ IV ცოლად ირთავს ოვსთა მეფის ასულს ბორენას

==საქართველოს ხელისუფალნი ==
===იბერია-ქართლის მეფეები ===

===ეგრის-აფხაზეთის (ლაზიკის) მეფეები ===
*II ს. შუა წლები — ბაკური
*455—510 — გუბაზ I
*510—530 — წათე I გუბაზის ძე
*530—554 — გუბაზ II წათეს ძე
*554-? — წათე II
*755—800 — ლეონII, ლეონ I-ის ძმისწული
*800—825 — თეოდოსი I, ლეონის ძე, აშოტ I-ის სიძე
*825—861- დემეთრე II ლეონის ძე
*861—868 — გიორგი I ლეონის ძე
*864—880 — იოვანე შავლიანი
*880—887 — ადარნესე იოვანეს ძე შავლიანი
*887—893 — ბაგრატ დემეტრე II-ს ძე
*893—922 — კონსტანტინე ბაგრატის ძე
*922—957 — გიორგი II
*957—967 — ლეონ III
*967—975 — დემეტრე III
*975—978 — თეოდოსიე II „უსინათლო“

===ქართლის ერისმთავარნი ===
*571—591 — გუარამ ბაგრატიონი
*591—603 — სტეფანოზ I
*628—639 — ადარნესე
*639—663 — სტეფანოზ II ადარნესეს ძე
*VII ს.80-90 -იანი წლები — ნერსე I
*VIII ს.30-40-იანი წლები — სტეფანოზ III
*VIII ს.30-იანი წლების ბოლო — მირი, სტეფანოზის ძე
*VIII ს.40-60-იანი წლები — არჩილი, სტეფანოზის ძე
*VIII ს.60-იანი წლები — ჯუანშერ არჩილის ძე VIII ს
*VIII ს.70-იანი წლები — ნერსე II
*776—786 — სტეფანოზ IV
*786—813 — აშოტ I დიდი

===კახეთის ქორიკოზები (ქორეპისკოპოსები) ===
*787—827 — გრიგოლი
*827—839 — ვაჩე / დაჩე /
*839—861 — სამოელ დონაური
*861—881 — გაბრიელ დონაური
*881—893 — ფალდა I არევმანელი
*893—918 — კვირიკე I
*918—929 — ფალანდა II კვირიკეს ძე
*929—976 — კვირიკე II
*976—1010 — დავითი
*1010—1029 — კვირიკე III დავითის ძე
*1029—1058 — გაგიკ
*1058—1084 — აღსართან I გაგიკის ძე
*1084—1102 — კვირიკე IV
*1102—1103 — აღსართან II

===ტაო-კლარჯეთის ანუ ქართველთა სამეფოს მეფეები===
*813—826 — აშოტ I დიდი კურაპალატი
*826—876 — ბაგრატ I კურაპალატი, აშოტის შუათანა ძე
*876—881 — დავით I, კურაპალატი, ბაგრატის ძე
*881—891 — გურგენ I, კურაპალატი, აშოტის უფროსი ვაჟის — ადარნესეს ძე / კლარჯეთის შტო/
*888—923 — ადარნესე II, ქარტველთა მეფე, კურაპალატი, დავით I-ის ძე
*923—937 — დავით II, ქართველთა მეფე, მაგისტროსი, ადარნესეს ძე
*937—945 — ბაგრატ II, მაგისტროსი, იგივე ბაგრათ I ქართველთა მეფე
*937—994 — ბაგრატ III, იგივე ბაგრატ II „რეგვენი“, ქარტველთა მეფე, ადარნესე II-ს უმცროსი ვაჟის სუმბატის ძე
*958—961 — ადარნესე III, კურაპალატი, ტაო-კლარჯეთის მეფე, ბაგრატის ძე
*978—1101 — დავით III დიდი, კურაპალატი, ადარნესეს უმცროსი ძე
*994—1008 — გურგენ მეფეთა-მეფე, ბაგრატ III-ს უმცროსი ძე

===ერთიანი საქართველოს მეფეები ===
*ბაგრატ III (975-1014)
*გიორგი I (1014-1027)
*ბაგრატ IV (1027-1072)
*გიორგი II (1072-1089)
*დავით IV აღმაშენებელი (1089-1125)
*დემეტრე I (1125-1155/1156)
*დავით V (1155-1156)
*გიორგი III (1156-1184)
*თამარ მეფე (1184-1213)
*გიორგი IV ლაშა (1213-1223)
*რუსუდანი (1223-1245)
*გიორგი V ბრწყინვალე (1299/1318-1346)
*დავით IX (1346-1360)
*ბაგრატ V (1360-1393)
*გიორგი VII (1393-1407)
*კონსტანტინე I (1407-1412)
*ალექსანდრე I დიდი (1412-1442)
*ვახტანგ IV (1442-1446)
*გიორგი VIII (1446-1466)

===კახეთის მეფეები ===
*ალექსანდრე I – 1476–1511
*გიორგი II (ავ–გიორგი) – 1511–1513
*ლევანი – 1520–1574
*ალექსანდრე II – 1574–1605
*დავით I – 1601–1602
*თეიმურაზ I – 1606–1648
*დავით ბატონიშვილი
*ერეკლე I ქართლის მეფე (ნაზარალიხანი) – 1703–1709
*დავით II – 1703–1722
*კონსტანტინე II – 1722–1733
*თეიმურაზ II ქართლის მეფე – 1744–1762
*ერეკლე II კახეთში – 1744–1762, ქართლ–კახ. – 1762–1798

===ქართლის მეფეები ===

===ქართლ-კახეთის მეფეები ===
*1762—1798 — ერეკლე II, თეიმურაზ II-ს ძე
*1798—1800 — გიორგი XII, ერეკლეს ძე
*1800—1801 — დავითი, გამგებელი, გიორგი XII-ს ძე

===იმერეთის მეფეები ===
===სამცხის მეფეები ===

===სამეგრელოს (ოდიშის) მთავრები ===
*გარდ. 1323 — გიორგი ბედანის ძე
*1323-? — მამია I დადიანი
*1386—1396 — ვამეყ I გიორგის ძე
*1397-? — მამია II ვამეყის
*?-1470 — ლიპარტ I ბედიანი
*1470—1474 — შემადავლე
*1474—1482 — ვამეყ II
*1482—1512 — ლიპარიტ II
*1512—1532 — მამია III
*1532—1572 — მევან I
*1572—1590 — მამია IV
*1590—1610 — მანუჩარ I
*1610—1657 — ლევან II დიდი
*1657—1658 — ლიპარტ III
*1658—1661 -  ვამეყ III
*1661—1680 — ლევან III
*1680—1683 — კაცია ჩიქვანი, მმართველი
*1683—1694 — ლევან IV
*1694—1704 — გიორგი კაციას ძე, მმართველი
*1704—1710 — კაცია I გიორგის ძე
*1710—1715 — კაცია ჩიქვანი, მმართველი
*1715—1758 — ბეჟან გიორგის ძე
*1758—1788 — ოტია ბეჟანის ძე
*1788—1804 — გრიგოლ კაციას ძე
*1804—1840 — ლევან V კაციას ძე
*1840—1853 — დავით ლევანის ძე
*1853—1867 — ნიკო დავითის ძე

==წმინდანად შერაცხილი ბაგრატიონები ==
*აშოტ დიდი კურაპალატი — ქართლის ერისმთავარი 786—813 წლებში.
:ტაო-კლარქეთის მეფე 813—826 წლებში.
:მოსახსენებელი დღე 2 თებერვალი (ახ. სტ.)

*დავით IV აღმაშენებელი — საქართველოს მეფე 1089—1125 წლებში.
:მოსახსენებელი დღე 8 თებერვალი (ახ. სტ.)

* 
* დემეტრე|- ბაგრატიონი. საქართველოს მეფე 1125-1156 წლებში.
ბერობაში "დამიანე". "შენ ხარ ვენახი"-ს ავტორი.

*თამარი — საქართველოს მეფე 1184—1213 წლებში.
:მოსახსენებელი დღე 14 მაისი (ახ. სტ.)

*დემეტრე II თავდადებული — აღმოსავლეთ საქართველოს მეფე 1270—1289 წლებში.
:მოსახსენებელი დღე 25 მარტი (ახ. სტ.)

*ლუარსაბ II — ქართლის მეფე 1606—1614 წლებში.
:მოსახსენებელი დღე 4 ივლისი (ახ. სტ.)

*ქეთევან წამებული — ბაგრატიონი, კახეთის მეფის დავით I-ის მეუღლე,
:თეიმურაზ I-ის დედა, ასული აშოთან მუხრან-ბატონისა.
:მოსახსენებელი დღე 26 სექტემბერი (ახ. სტ.)

* 
* სოლომონ || – ბაგრატიონი,იმერეთის მეფე 1789-1810 წლებში.
საქართველოს უკანასკნელი მეფე.
მოსახსენებელი დღე 20 თებერვალი(ახ. სტ.).

==საქართველოს ეკლესიის მეთაურები==
===მთავარეპისკოპოსები ===
*337—363 — იოანე I
*363—375 — იაკობი
*375—390 — იობი
*390—400 — ელია
*400—410 — სვიმონ I
*410—425 — მოსე
*425—429 — იონა
*429—433 — იერემია
*434 — გროგოლ I
*434—436 — ბასილი I
*436—448 — მობიდანი
*448—452 — იოველ I
*452—467 — მიქაელ I

===კათალიკოს–მთავარეპისკოპოსები ===

===კათოლიკოს-პატრიარქები ===
===ეგზარხოსები ===

===კათოლიკოს-პატრიარქები ===
*1917—1918 — [[კირიონ II|კირიონ II საძაგლიშვილი]]
*1918—1921 — [[ლეონიდე (კათოლიკოს-პატრიარქი)|ლეონიდე ოქროპირიძე]]
*1921—1927 — [[ამბროსი (კათოლიკოს-პატრიარქი)|ამბროსი ხელაია]]
*1928—1932 – [[ქრისტეფორე III (კათოლიკოს-პატრიარქი)|ქრისტეფორე II ციცქიშვილი]]
*1932—1952 — [[კალისტრატე (კათოლიკოს-პატრიარქი)|კალისტრარე ცინცაძე]]
*1952—1960 — [[მელქისედეკ III (კათოლიკოს-პატრიარქი)|მელქისედეკ III ფხალაძე]]
*1960—1972 — [[ეფრემ II (კათოლიკოს-პატრიარქი)|ეფრემ II სიდამონიძე]]
*1972—1977 — [[დავით V (დევდარიანი)]]
*1977 — [[ილია II|ილია II ღუდუშაურ-შიოლაშვილი]]

==რუსული მართველობა ==
===საქართველოს მთავარმართებლები ===
*[[1801]]—[[1802]] — [[კარლ კნორინგი]]
*1802—[[1806]] — [[პავლე ციციანოვი]]
*1806—[[1809]] — [[ივან გუდოვიჩი]]
*1809—[[1811]] — [[ალექსანდრ ტორმასოვი]]
*1811—[[1812]] — [[ფილიპ პაულუჩი]]
*1812—[[1816]] — [[ნიკოლაი რტიშჩევი]]
*1816—[[1826]] — [[ალექსი ერმოლოვი]]
*1826—[[1831]] — [[ივანე პასკევიჩი]]
*1831—[[1837]] — [[გრიგოლ როზენი]]
*1837—[[1842]] — [[ევგენი გოლოვინი]]
*1842—[[1844]] — [[ალექსანდრ ნეიდგარდტი]]

===[[კავკასია|კავკასიის]] მეფისნაცვლები ===
*1844—[[1854]] — [[მიხეილ ვორონცოვი]]
*1854—[[1856]] — [[ნიკოლოზ მურავიოვი]]
*1856—[[1863]] — [[ალექსანდრე ბარიატინსკი]]
*1863—[[1881]] — [[მიხეილ ნიკოლოზის ძე რომანოვი]]

===[[კავკასია|კავკასიის]] მთავარმართებლები ===
*1882—[[1890]] — [[ალექსანდრე დონდუკოვ-კორსაკოვი]].
*1890—[[1895]] — [[გრაფი შერემეტიევი]].
*1895—[[1905]] — [[გიორგი გოლიცინი]].

===მეფისნაცვლები ===
*1905—[[1915]] — [[ილარიონ ვორონცოვ-დაშკოვი]].
*1915—[[1917]] — [[ნიკოლოზ ნიკოლოზის ძე რომანოვი]].

==ქართული სამეფო-სამთავროების დაპყრობა რუსეთის მიერ  ==
*1801 — ქართლ-კახეთის სამეფო.
*1810 — იმერეთის სამეფო.
*1829 — გურიის სამთავრო.
*1829 — მესხეთი.
*1830 — რაჭა.
*1840 — სამურზაყანო.
*1857 — სამეგრელოს სამთავრო.
*1859 — სვანეთის სამთავრო.
*1864 — აფხაზეთის სამთავრო.

==საგლეხო რეფორმა ==
*1861. 19. II. — რუსეთის იმპერიაში.
*1864. 13. X. — აღმოსავლეთ საქართველოში.
*1865 — იმერეთში.
*1867 — სამეგრელოში.
*1870 — აფხაზეთში.
*1871 — სვანეთში.

==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://dspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/68437/1/Saqartvelos_Itoriis_Qronologia.pdf საქართველოს ისტორიის ქრონოლოგია]. თბილისის [[სულხან-საბა ორბელიანის სახელობის სახელმწიფო პედაგოგიური უნივერსიტეტი]]. [[თბილისი]] – [[1996]]. 

[[კატეგორია:საქართველოს ისტორია]]