იხილეთ წყარო გვერდისთვის საქართველოს პარლამენტის თავმჯდომარე

{{საქართველოს პოლიტიკა}}
'''საქართველოს პარლამენტის თავმჯდომარე''' — [[საქართველოს პარლამენტი]]ს უმაღლესი თანამდებობის პირი, რომელიც აირჩევა ახალი მოწვევის პარლამენტის მიერ, პირველსავე სესიაზე, თავისი უფლებამოსილების ვადით, ფარული კენჭისყრით. იგი უძღვება პარლამენტის მუშაობას, უზრუნველყოფს აზრის თავისუფალ გამოხატვას, ხელს აწერს პარლამენტის მიერ მიღებულ აქტებს და ასრულებს [[საქართველოს პარლამენტის რეგლამენტი|რეგლამენტით]] გათვალისწინებულ სხვა უფლებამოსილებებს<ref>საქართველოს კონსტიტუციის 55-ე მუხლის პირველი და მე-2 პუნქტები</ref>.

საქართველოში პირველად საკანონმდებლო ორგანოს თავმჯდომარის თანამდებობა შემოღებულ იქნა [[1918|1918 წელს]], [[საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკა|საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის მიერ]] დამოუკიდებლობის გამოცხადების შემდეგ. [[საქართველოს დამოუკიდებლობის აქტი]] დამფუძნებელი კრების მოწვევამდე საქართველოს მართვა-გამგეობას აბარებდა [[საქართველოს ეროვნული საბჭო|ეროვნულ საბჭოს]], რომელიც შევსებული უნდა ყოფილიყო ეროვნულ უმცირესობათა წარმომადგენლებით<ref>საქართველოს დამოუკიდებლობის დეკლარაციის მე-7 მუხლი</ref>. მისი პირველი თავმჯდომარე გახდა [[ნიკოლოზ ჩხეიძე]]. [[1918|1918 წლის]] [[8 ოქტომბერი|8 ოქტომბერს]] საქართველოს ეროვულ საბჭოს საქართველოს პარლამენტი ეწოდა, ხოლო [[1919|1919 წლის]] [[12 მარტი|12 მარტიდან]] - [[1921|1921 წლის]] [[25 თებერვალი|25 თებერვლამდე]] — [[საქართველოს დამფუძნებელი კრება]].

საქართველოს დამოუკიდებლობის აღდგენის შემდეგ საქართველოს უმაღლესი წარმომადგენლობითი ორგანო იყო [[საქართველოს რესპუბლიკის უზენაესი საბჭო]]; [[1992|1992 წლის]] [[4 ნოემბერი|4 ნოემბრიდან]] მას [[საქართველოს პარლამენტი]] ჰქვია.

== თავმჯდომარეების სია ==

=== [[საქართველოს ეროვნული საბჭო|ეროვნული საბჭოს]] თავმჯდომარე ===
* [[ნიკოლოზ ჩხეიძე]], [[26 მაისი]], [[1918]] – [[8 ოქტომბერი]], [[1918]]

=== საპარლამენტო ასამბლეის თავმჯდომარე ===
*[[ნიკოლოზ ჩხეიძე]], [[8 ოქტომბერი]], [[1918]] – [[12 მარტი]], [[1919]]

=== [[საქართველოს დამფუძნებელი კრება|დამფუძნებელი კრების]] თავმჯდომარე ===
*[[ნიკოლოზ ჩხეიძე]], [[12 მარტი]], [[1919]]–[[25 თებერვალი]], [[1921]]

=== [[საქართველოს პარლამენტი|პარლამენტის]] თავმჯდომარე ===
* [[ნიკოლოზ ჩხეიძე]], [[25 თებერვალი]], [[1921]]–[[16 მარტი]], [[1921]]

=== [[საქართველოს რესპუბლიკის უზენაესი საბჭო|უზენაესი საბჭოს]] თავმჯდომარეები ===
* [[ზვიად გამსახურდია|ზვიად კონსტანტინეს ძე გამსახურდია]], [[14 ნოემბერი]], [[1990]] – [[14 აპრილი]], [[1991]]
* [[აკაკი ასათიანი|აკაკი თორნიკეს ძე ასათიანი]], [[18 აპრილი]], [[1991]] – [[6 იანვარი]], [[1992]]

=== [[საქართველოს სამხედრო საბჭო|სამხედრო საბჭოს]] თავმჯდომარეები ===
* [[თენგიზ კიტოვანი|თენგიზ კალისტრატეს ძე კიტოვანი]], [[6 იანვარი]], [[1992]] – [[10 მარტი]], [[1992]]
* [[ჯაბა იოსელიანი|ჯაბა კონსტანტინეს ძე იოსელიანი]], [[6 იანვარი]], [[1992]] – [[10 მარტი]], [[1992]]

1992 წლის მარტის დასაწყისში [[ედუარდ შევარდნაძე]] დაბრუნდა [[საქართველო]]ში და 1992 წლის 10 მარტს დაინიშნა ქვეყნის უმაღლესი მმართველი ორგანოს, [[საქართველოს რესპუბლიკის სახელმწიფო საბჭო]]ს თავმჯდომარედ, შეცვალა რა [[საქართველოს რესპუბლიკის სამხედრო საბჭო|სამხედრო საბჭო]]. [[საქართველოს საკანონმდებლო ორგანოს არჩევნები (1992)|1992 წლის 11 ოქტომბერს საყოველთაო არჩევნების]] გზით არჩეულ იქნა საქართველოს პარლამენტის თავმჯდომარედ და 1992 წლის 4 ნოემბერს ახალი პარლამენტის პირველივე სხდომიდან შეუდგა სამსახურებრივ მოვალეობის შესრულებას. სულ მალე, პარლამენტმა შემოიღო საქართველოს სახელმწიფო მეთაურის თანამდებობა და 1992 წლის 6 ნოემბერს ედუარდ შევარდნაძე უალტერნატივოდ არჩეულ იქნა ამ პოსტზე, ფორმალურად შეენახა რა პარლამენტის თავმჯდომარის თანამდებობა, გათავისუფლდა ყოველდღიური სამუშაო სხდომების ხელმძღვანელობისგან. შეიქმნა პარლამენტის სპიკერის პოსტი, არჩეულ იქნა სპიკერი – [[ვახტანგ გოგუაძე]], რომელსაც დაევალა პარლამენტის სხდომების ხელმძღვანელობა. 1995 წლის 26 ნოემბრიდან პარლამენტის თავმჯდომარის და სპიკერის თანამდებობა გაერთიანდა, საქართველოს პრეზიდენტის პოსტის აღდგენასთან ერთად.

=== [[საქართველოს პარლამენტი|პარლამენტის]] თავმჯდომარე ===
* [[ედუარდ შევარდნაძე]], [[4 ნოემბერი]], [[1992]] – [[6 ნოემბერი]], [[1992]]

=== [[საქართველოს პარლამენტი|პარლამენტის]] სპიკერი ===
* [[ვახტანგ გოგუაძე]], [[6 ნოემბერი]], [[1992]] – [[25 ნოემბერი]], [[1995]]

=== [[საქართველოს პარლამენტი|პარლამენტის]] თავმჯდომარეები ===
* [[ზურაბ ჟვანია]], [[25 ნოემბერი]], [[1995]] – [[20 ნოემბერი]], [[1999]]
* [[ზურაბ ჟვანია]] (მეორეჯერ), [[20 ნოემბერი]], [[1999]] – [[1 ნოემბერი]], [[2001]]
* [[ნინო ბურჯანაძე]], [[9 ნოემბერი]], [[2001]] – [[22 აპრილი]], [[2004]]
* [[ნინო ბურჯანაძე]] (მეორეჯერ), [[22 აპრილი]], [[2004]] – [[7 ივნისი]], [[2008]]
* [[დავით ბაქრაძე]], [[7 ივნისი]], [[2008]] – [[21 ოქტომბერი]], [[2012]]
* [[დავით უსუფაშვილი]], [[21 ოქტომბერი]], [[2012]] – [[18 ნოემბერი]], [[2016]]
* [[ირაკლი კობახიძე]], [[18 ნოემბერი]], [[2016]] – [[21 ივნისი]], [[2019]]
** [[თამარ ჩუგოშვილი]] ({{comment|მ. შ.|მოვალეობის შემსრულებელი}}), [[21 ივნისი]], [[2019]] –  [[25 ივნისი]], [[2019]]
* [[არჩილ თალაკვაძე]], [[25 ივნისი]], [[2019]] – [[24 აპრილი]], [[2021]]
** [[გია ვოლსკი]] ({{comment|მ. შ.|მოვალეობის შემსრულებელი}}), [[24 აპრილი]], [[2021]] – [[27 აპრილი]], [[2021]]
* [[კახა კუჭავა]], [[27 აპრილი]], [[2021]] – [[24 დეკემბერი]], [[2021]]
** [[გია ვოლსკი]] ({{comment|მ. შ.|მოვალეობის შემსრულებელი}}), [[24 დეკემბერი]], [[2021]] – [[29 დეკემბერი]], [[2021]]
* [[შალვა პაპუაშვილი]], [[29 დეკემბერი]], [[2021]] —

== რესურსები ინტერნეტში ==
*{{cite web|url=http://www.parliament.ge/index.php?lang_id=GEO&sec_id=1125 |title=თავმჯდომარე |accessdate={{ISOdate|2011-06-10}} |work=<small>ახალი ამბები; პრესკონფერენციები / ინტერვიუები; განცხადებები / მიმართვები / გამოსვლები; ბიოგრაფია; ფოტოგალერეა; შეხვედრები; ვიზიტები; არქივი</small> |publisher=[[საქართველოს პარლამენტი]]ს [http://www.parliament.ge/ ოფიციალური საიტი] |date= }}

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

{{საქართველოს პარლამენტის თავმჯდომარეები}}

[[კატეგორია:საქართველოს პარლამენტი]]