იხილეთ წყარო გვერდისთვის სრულიად ინდოეთის მუსლიმთა ლიგა

[[ფაილი:All India Muslim League Working Committee Lahore 1940.jpg|მინი|მუსლიმთა ლიგის სამუშაო კომიტეტი]]
'''ინდოეთის მუსლიმთა ლიგა''', ({{lang-ur|آل انڈیا مسلم لیگ}}) — დაარსდა [[1906]] წელს, დაკაში (დღეისთვის ბანგლადეშის დედაქალაქი) [[სრულიად ინდოეთის მუჰამადანის საგანმანათლებლო კონფერენცია|სრულიად ინდოეთის მუჰამადანის საგანმანათლებლო კონფერენციის]] მიერ დაარსდა. მისი შექმნა განაპირობა [[1905]] წელს [[ბენგალი]]ს გაყოფასთან დაკავშირებით შექმნილმა გარემოებებმა. ის იყო [[პოლიტიკური პარტია]], რომლის მიზანსაც შეადგენდა [[ბრიტანეთის ინდოეთი|ბრიტანეთის ინდოეთში]] [[მუსლიმანი|მუსლიმანების]] დიასპორის დაცვა, მუსლიმთა ლიგა [[1940-იანი წლები|1940-იან წლებში]] თამაშობდა მნიშვნელოვან როლს [[ინდოეთის დამოუკიდებლობისთვის მოძრაობა]]ში და გადამწყვეტი როლი ითამაშა [[პაკისანი]]ს როგორც [[ინდოეთის სუბკონტინენტი|ინდოეთის სუბკონტინენტზე]] არსებული [[ისლამი|მუსლიმანური]] [[სახელმწიფო]]ს შექმნაში.<ref name="jalal">Jalal, Ayesha (1994) The Sole Spokesman: Jinnah, the Muslim League and the Demand for Pakistan. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-45850-4</ref> 

[[ინდოეთი]]ს და პაკისტანის მიერ დამოუკიდებლობის მოპოვების შემდეგ ინდოეთში ის გარდაიქმნა უმცირესობაში მყოფ პარტიად. ის განსაკუთრებით აქტიურია [[კერალა]]ს [[ინდოეთის ადმინისტრაციული დაყოფა|შტატში]] სადაც სხვებან კოალიციაში თავრობაში მოხვედრასაც კი ახერხებს. 

პაკისტანში მან ჩამოაყალიბა პირველი მთავრობა, მაგრამ [[1950-იანი წლები]]ს სამხედრო გადატრიალების შემდეგ მან მოახდინა დეზინტეგრაცია. პაკისტანში [[1947]] წლამდე მუსლიმთა ლიგის ფრაქციები იკავებდნენ ძირითად სამთავრობო პოსტებს. 

ბანგლადეშში პარტია [[1976]] ხელახლა შეიქმნა და [[1979]] წლის საპარლამენტო არჩევნებში 14 მანდატი მოიპოვა. მას შემდეგ მისი მნიშვნელობა შემცირდა და პოლიტიკური არენიდან თითქმის გაქრა.

==ისტორია==

Muslim ruleინდოეთში მუსლიმანური მმართველობა 8-14 საუკუნეებში დამყარდა. XVI-XVIII საუკუნეებში ინდოეთის უმეტეს ნაწილს აკონტროლებდა [[მოგოლების იმპერია|მოგოლების]] მუსლიმანური იმპერია. მოგოლთა იმპერიის დაკნინების შემდეგ წარმოქმნილ ისეთ სახელმწიფოებში როგორც ავადი, მმართველობა მუსლიმთა შორის უკმაყოფილებას იწვევდა. მუსლიმები ბრიტანეთის ინდოეთის მოსახლეობის დაახლოებით 25-30%-ს, ხოლო შემდეგ პროვინციებში: [[ბელუჯისტანი (პროვინცია)|ბელუჯისტანი]], [[აღმოსავლეთი ბენგალი]], [[ქაშმირის ველი]], [[ჩრდილო-დასავლეთ სასაზღვრო პროვინცია]], [[დასავლეთ პუნჯაბი]] და [[სინდი]] უმრავლოსებას შეადგენდნენ.

XIX საუკუნის ბოლოს წარმოიქმნა [[ინდოეთის ეროვნული კონგრესი]], რომელიც 1885 წელდ დაფუძნდა როგორც ფორუმი და მალევე პოლიტიკურ პარტიად გარდაიქმნა. კონგრესს არ გამოუჩენია განსაკუთრებული ძალისხმევა მუსლიმანი მოსახლეობის დამოუკიდებლობაში ბრძოლაში ჩასართავად. ასევე მუსლიმი ლიდერების უმეტესობა არ ენდობოდა კონგრესს და არ მონაწილეობდა მის მუშაობაში.

გადამწყვეტ მომენტად იქცა [[1900]] წელს ბრიტანეთის მმართველების მიერ მიღებული გადაწყვეტილება, [[ოუდჰისა და აგრას გაერთიანებული პროვინცია|ოუდჰისა და აგრას გაერთიანებულ პროვინციაში]] (დღეისთვის [[უტარ-პრადეში]]) [[ჰინდი ენა|ჰინდის]] (დამწერლობით [[დევანაგარი]]) [[სახელმწიფო ენა|ოფიციალურ ენად]] გამოცხადების შესახებ. ამან მუსლიმანურ უმცირესობას გაუჩინა შიში, რომ დამოუკიდებელ ინდოეთში მათ შეეზღუდებოდათ რელიგიური თავისუფლება. ბრიტანეთის მთავრობის წარმომადგენელმა [[პერსივალ გრიფიტი|პერსივალ გრიფიტმა]] მიანიშნა მუსლიმები, რომ მათ უფლებები ინდუსებისგან დამოუკიდებლად უნდა დაეცვათ.<ref>{{cite book|author=Sir Percival Joseph Griffiths|title=The British impact on India|url=http://books.google.com/books?id=SypuAAAAMAAJ|year=1953|publisher=Archon Books|page=309}}</ref>

==დაფუძნება==
სრულიად ინდოეთის მუსლიმთა ლიგა დააფუძნეს ალიგარის მოძრაობის წევრებმა. ეროვნულ დონეზე პარტიის დაფუძნება მოხდა [[1901]] წელს. მისი პირველი შეკრება გაიმართა [[1906]] წლის სექტემბერში. მეორე შეკრება გაიმართა 1906 წლის დეკემბერში, დაკაში გამართულ ყოველწლიურ საგანმანათლებლო შეკრებაზე, როდესაც დაამტკიცეს წინა შეკრებაზე მიღებული დებულებები და შეიმუშავეს ძირითადი სამუშაო გეგმა. მეანვილ ნავაბმა გამოაქვეყნა პარტიის დეტალური აღწერა და უწოდა სრულიად ინდოეთის მუსლიმთა ლიგა.<ref>Pakistan movement. Commencement and evolution, p. 167, 168, by Dr. Sikandar Hayat Khan and Shandana Zahid, published by Urdu Science Board, Lahore. ISBN 969-477-122-6</ref>

==იხილეთ აგრეთვე==
*[[ინდოეთის ეროვნული კონგრესი]]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

==რესურსები ინტერნეტში==
{{commons category}}
*[http://www.pak.gov.pk/ Government of Pakistan website] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20050323012407/http://www.pak.gov.pk/ |date=2005-03-23 }}
*[http://www.pakistani.org/pakistan/constitution/ The Constitution of the Islamic Republic of Pakistan]
*[http://therepublicofrumi.com/47.htm Chronicles Of Pakistan]
*[http://www.harappa.com/jinnahmov.html Jinnah at a Meeting of the Muslim League] 
*[http://muslimleague.uchicago.edu Colloquium on the One Hundred Years of Muslim League at the University of Chicago, Nov 4, 2006]

[[კატეგორია:პოლიტიკური პარტიები]]
[[კატეგორია:ინდოეთის ისტორია]]
[[კატეგორია:ბრიტანეთის ინდოეთი]]
[[კატეგორია:ისლამი ინდოეთში]]
[[კატეგორია:ისლამი პაკისტანში]]
[[კატეგორია:მუსლიმთა ლიგა]]