იხილეთ წყარო გვერდისთვის სუბაკის საირიგაციო სისტემა

{{ინფოდაფა მსოფლიოს მემკვიდრეობის ძეგლი
|სახელი =  ბალის კულტურული ლანდშაფტი: სუბაკის საირიგაციო სისტემა
|სურათი       = [[ფაილი:Bali panorama.jpg |250პქ|]]
|სურათის წარწერა= 
|რუკა= 
|რუკის_წარწერა = 
|რუკის ზომა = 
|ქვეყანა =  {{დროშა|ინდონეზია}}
|ტიპი= კულტურული
|კრიტერიუმი= (ii)(iii)(v)(vi)
|ID          =
|ბმული        =   
|რეგიონი=  აზია-ოკეანეთი
|კოორდინატები=  
|წელი=  2012
|სესია=  
|ნომერი =   1194
|საფრთხის ქვეშ =   
}}
{{მსოფლიო მემკვიდრეობა|1194}}
'''სუბაკი''' — საირიგაციო სისტემა [[ინდონეზია|ინდონეზიის]] კუნძულ [[ბალი (კუნძული)|ბალი]]ზე, რწყავს [[ბრინჯი]]ს ნათესებს. ბალის მცხოვრებთათვის, ირიგაცია მხოლოდ წყლის გზა არაა, რომელიც მცენარეებს რწყავს, ამ წყლით ისინი ხელოვნური ეკოსისტემის კომპლექსებს აშენებენ.<ref name="Lansing1987">{{cite journal|title=Balinese "Water Temples" and the Management of Irrigation|url=https://archive.org/details/sim_american-anthropologist_1987-06_89_2/page/326|last=Lansing|first=J.S.|journal=American Anthropologist|volume=89|issue=2|pages=326&ndash;341|date=1987|doi=10.1525/aa.1987.89.2.02a00030|jstor=677758}}</ref> ბალის ბრინჯის ნათესები ქურუმების მიერ გაკეთებული წყლის გამანაწილებელი სისტემების ირგვლივაა გაშენებული. 

სუბაკი ამერიკელმა ანთროპოლოგმა [[კლიფორდ გრიცი|კლიფორდ გრიცმა]] აღწერა, მაგრამ ტრადიციულ სარწყავ სისტემებზე ყურადღება სტეფან ლანსინგმა გაამახვილა. იგი სწავლობდა ბალელთა ტაძრებს, ფოკუსირდებოდა წყლის სისტემებზე, რომლის მნიშვნელობაც უცხოელთათვის გაუგებარი რჩებოდა. [[1987]] წელს ლანსინგი ადგილობრივ ფერმერებთან და სოფლის მეურნეობის ოფიციალურ წარმომადგენლებთან ერთად სუბაკის კომპიუტერული მოდელების შექმნაზე მუშაობდა, რათა მისი ეფექტურობა ეჩვენებინა. ოგიციალურმა პირებმა საბოლოოდ მისი მნიშვნელობა დაინახეს. 

[[2012]] წლის ივნისში, სუბაკი [[იუნესკო]]მ [[მსოფლიო მემკვიდრეობა|მსოფლიო მემკვიდრეობის]] ძეგლთა სიაში შეიტანა. ბოლო დროს, ბრინჯის ნათესების დაახლოებით 1 000 მინდორი [[ტურიზმი|ტურისტებისათვის]] ხელმისაწვდომი გახდა, რაც ამ სისტემას საფრთხეს უქმნის.<ref>{{cite web |url=http://www.thejakartapost.com/news/2012/05/21/subak-farming-world-heritage-listed.html |title=‘Subak’ farming world-heritage listed |date=May 21, 2012 |accessdate=ივლისი 2, 2012 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120524023431/http://www.thejakartapost.com/news/2012/05/21/subak-farming-world-heritage-listed.html |archivedate=მაისი 24, 2012 }}</ref>

==იხილეთ აგრეთვე==
*[[მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლების სია აზიასა და ოკეანეთში]]

==ლიტერატურა==
*J. Stephen Lansing, ''Priests and Programmers: Technology of Power in the Engineered Landscape of Bali'' Princeton University Press.
*"Balinese Water Temples Withstand Tests of Time and Technology" - National Science Foundation
*[http://www.artsci.wustl.edu/~anthro/research/Lansing%201996.htm Simulation Modeling of Balinese Irrigation (extract)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120204050850/http://www.artsci.wustl.edu/~anthro/research/Lansing%201996.htm |date=2012-02-04 }} by J. Stephen Lansing (1996) 
*"The Impact of the Green Revolution and Capitalized Farming on the Balinese Water Temple System" by Jonathan Sepe (2000). Literature review. 
*''Direct Water Democracy in Bali''. [http://everybodyandnobody.wordpress.com/2009/12/05/direct-water-democracy-in-bali]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}


{{მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლები ინდონეზიაში}}
[[კატეგორია:მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლები ინდონეზიაში]]