იხილეთ წყარო გვერდისთვის ტუნისის პოლიტიკური სისტემა

[[ფაილი:Coat of arms of Tunisia.svg|thumb|200px|<center>ტუნისის პოლიტიკა</center>]]
'''[[ტუნისი]]ს პოლიტიკა''' ტარდება უნიტარულ, ნახევრად საპრეზიდენტო-წარმომადგენლობითი, დემოკრატიული რესპუბლიკის ფარგლებში,<ref>Choudhry, Sujit; Stacey, Richard (2014) [http://www.idea.int/publications/constitution-building-a-global-review/upload/cbgr_c5.pdf "Semi-presidential government in Tunisia and Egypt"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160202025829/http://www.idea.int/publications/constitution-building-a-global-review/upload/cbgr_c5.pdf |date=2016-02-02 }}. International Institute for Democracy and Electoral Assistance. Retrieved 7 January 2016.</ref> რა დროსაც, [[ტუნისის პრეზიდენტი|პრეზიდენტი]] არის სახელმწიფოს მეთაური, ხოლო [[ტუნისის პრემიერ-მინისტრი|პრემიერ-მინისტრი]] არის მთავრობის ხელმძღვანელი, ერთპალატიანი საკანონმდებლო და სასამართლო სისტემა მოქცეულია [[საფრანგეთი]]ს სამოქალაქო სამართლის გავლენის ქვეშ. [[1956]]-[[2011]] წლებს შორის, [[ტუნისი]] იყო [[დე ფაქტო]] ერთპარტიული სახელმწიფო, რომლის პოლიტიკაში დომინირებდა სეკულარული ''კონსტიტუციური დემოკრატიული რალი'' (RCD), ყოფილი პრეზიდენტის [[ჰაბიბ ბურგიბა]]ს და შემდეგ [[ზინ ელ-აბიდინ ბენ ალი]]ს ხელმძღვანელობით. თუმცა, [[2011]] წელს ეროვნული აჯანყებამ, გამოიწვია პრეზიდენტის გადადგომა და ''RCD'' გაუქმება, სამაგიეროდ გაჩნდა მრავალპარტიული დემოკრატია. [[2014]] წლის ოქტომბერში, ჩატარდა პირველი დემოკრატიული საპარლამენტო არჩევნები, [[2011]] წლის რევოლუციის შემდეგ, რის შედეგადაც მოიგო სეკულარულმა ''Nidaa Tounes'' პარტიამ, რომელიც 217 წევრიან ასამბლეაში 85 ადგილი დაიკავა.<ref>[http://www.bbc.co.uk/news/world-africa-29828706 "Secularist Nidaa Tounes party wins Tunisia election"] BBC, 2014</ref>

[[ტუნისი]] [[ისლამური თანამშრომლობის ორგანიზაცია|ისლამური თანამშრომლობის ორგანიზაციის]], [[არაბული ქვეყნების ლიგა|არაბული ქვეყნების ლიგის]] და [[აფრიკის კავშირი]]ს წევრია. ტუნისს მჭიდრო ურთიერთობები აქვს [[აშშ|ამერიკის შეერთებულ შტატებთან]], [[საფრანგეთი|საფრანგეთთან]] და [[ევროკავშირი|ავროკავშირთან]], რომელთანაც ხელი აქვს მოწერილი [[ევროკავშირთან ასოცირების ხელშეკრულება|ასოცირების შესახებ შეთანხმებას]] [[1995]] წელს.<ref>[http://www.mdci.gov.tn/index.php?id=65&L=2 European Union Association Agreement], Ministry of Development and International Cooperation, 2009.</ref> ტუნისმა ხელსაყრელი ურთიერთობები დაამყარა [[აშშ|ამერიკის შეერთებულ შტატებთან]] და ევროკავშირთან, რამდენიმეწლიანი წარმატებული ეკონომიკური თანამშრომლობის ხარჯზე, კერძო სექტორსა და ინფრასტრუქტურის მოდერნიზაციაში.<ref>[http://oai.dtic.mil/oai/oai?verb=getRecord&metadataPrefix=html&identifier=ADA424394 "Tunisian Partnership with Europe"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160304053031/http://oai.dtic.mil/oai/oai?verb=getRecord&metadataPrefix=html&identifier=ADA424394 |date=2016-03-04 }} Defense Technical Information Center, 2004</ref>

== მთავრობის სტრუქტურა ==
[[ტუნისი]] ხასიათდება წარმომადგენლობითი დემოკრატიით, სადაც აღმასრულებელი [[ტუნისის პრეზიდენტი|პრეზიდენტია]], აგრეთვე საკანონმდებლო და სასამართლო ორგანოებიც. სამხედრო სისტემა ნეიტრალურია და არ თამაშობს არც ერთი როლს ეროვნულ პოლიტიკაში.

=== აღმასრულებელი ხელისუფლება ===
ტუნისში, პრეზიდენტი აირჩევა ხუთი წლის ვადით. იგი ნიშნავს პრემიერ-მინისტრს და მინისტრთა კაბინეტს, რომელიც მნიშვნელოვან როლს თამაშობს აღსრულების პოლიტიკაში. რეგიონალური გამგებლები და ადგილობრივი ადმინისტრატორები, ასევე ინიშნებიან ცენტრალური ხელისუფლების მიერ. მერები და ადგილობრივი საბჭოები ირჩევენ არჩევნების გზით.

=== საკანონმდებლო ხელისუფლება ===
[[ტუნისი]]ს საკანონმდებლო ორგანოა ''ხალხის წარმომადგენლობითი ასამბლეა'', რომელიც შედგება 217 წევრისგან. პირველი არჩევნები ასამბლეაში მოხდა [[2014]] წლის 26 ოქტომბერს.

[[2011]] წლის რევოლუციამდე პარლამენტი ორპალატიანი იყო. ორპალატიანი პარლამენტის ქვედა პალატა იყო [[ტუნისი]]ს დეპუტატთა პალატა (Majlis al-Nuwaab), სადაც 214 ადგილი იყო. წევრები აირჩიოდნენ საერთო არჩევნების გზით, ხუთი წლის ვადით. მინიმუმ 25% ადგილების ''დეპუტატთა სახლის'' იყო განკუთვნილი ოპოზიციისთვის. 27% მეტი დეპუტატთა პალატის წევრების ქალები შეადგენდნენ. ქვედა პალატა თამაშობდა მზარდ როლს, როგორც ადგილი დებატებისთვის ეროვნულ პოლიტიკაში, მით უმეტეს, რომ იგი შედგებოდა ექვსი ოპოზიციური პარტიისგან. ოპოზიციის წევრები ხშირად ხმას აძლევდნენ კანონპროექტების წინააღმდეგ ან თავს იკავებდნენ.<ref>[http://www.chambre-dep.tn/ The Council of Deputies] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100709222439/http://www.chambre-dep.tn/ |date=2010-07-09 }}, Republic of Tunisia.</ref>

ზედა პალატა იყო მრჩეველთა პალატა, რომელიც დაკომპლექტებული იყო 112 წევრით, მათ შორის გუბერნატორებითაც (პროვინცია), პროფესიული ორგანიზაციებით და ეროვნული მოღვაწეებით. 41 წევრი ინიშნებოდა პრეზიდენტის მიერ, ხოლო დანარჩენი აირჩეოდა ქვედა პალატის წევრების მიერ. დაახლოებით მრჩეველთა პალატის წევრების 15% ქალები იყვნენ.<ref>{{Cite web |url=http://www.chambredesconseillers.tn/ |title=Chamber of Advisers |accessdate=2021-07-20 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20210503120545/http://chambredesconseillers.tn/ |archivedate=2021-05-03 }}</ref>

=== სასამართლო ხელისუფლება ===
[[ტუნისი]]ს სამართლებრივი სისტემა ეფუძნება [[საფრანგეთი]]ს სამოქალაქო სამართლის სისტემაზე და [[შარიათი|ისლამური კანონზე]][http://www.law.emory.edu/ifl/legal/tunisia.htm]; ზოგიერთი სასამართლო განხილვა საკანონმდებლო აქტების მიმდინარეობს უზენაესი სასამართლოს ერთობლივ სხდომაზე. სასამართლო დამოუკიდებელია, თუმცა იუსტიციის საბჭოს თავმჯდომარეობს სახელმწიფოს მეთაური ანუ პრეზიდენტი.

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:ტუნისის პოლიტიკა]]
[[კატეგორია:პოლიტიკური სისტემები]]