იხილეთ წყარო გვერდისთვის ფარავანი

{{მრავალმნიშვნელოვნება*|ფარავანი (მრავალმნიშვნელოვანი)}}
{{ინფოდაფა ტბა
|სახელი = ფარავანი
|მშობლიური სახელი = 
|სურათი = ParavaniLake-1- C.jpg
|სურათის სიგანე = 
|სურათის წარწერა = ფარავნის ტბა შებინდებისას
|lat_dir =N |lat_deg =41 |lat_min =26 |lat_sec =44.9
|lon_dir =E |lon_deg =43 |lon_min =48 |lon_sec =42.3
|CoordRegion = 
|CoordScale  = 
|მდებარეობა = {{დროშა|საქართველო}}
|ტერიტორიული ერთეული = [[ნინოწმინდის მუნიციპალიტეტი]] ([[სამცხე-ჯავახეთის მხარე]])
|სიმაღლე ზღვის დონიდან = 2073
|სიგრძე = 
|სიგანე = 
|ფართობი = 37,5
|მოცულობა = 0,091
|სანაპირო ზოლის სიგრძე = 
|მაქსიმალური სიღრმე = 3,3
|საშუალო სიღრმე = 2,2
|მარილიანობა = 
|გამჭვირვალობა = 
|აუზის ფართობი = 234
|ჩამდინარე მდინარე = [[შაორი (მდინარე)|შაორი]]<br>[[საბადოსწყალი]]<br>[[ფარავნისწყალი]]
|გამომდინარე მდინარე = [[ფარავანი (მდინარე)|ფარავანი]]
|პოზრუკა = საქართველო
|პოზრუკის სიგანე = 
|პოზრუკა2 = საქართველო სამცხე-ჯავახეთის მხარე
|პოზრუკის სიგანე2 = 
|სქოლიო = 
|ვიკისაწყობი = Category:Paravani Lake
}}
'''ფარავანი''' — ვულკანურ-ტექტონიკური [[ტბა]] [[საქართველო|სამხრეთ საქართველოში]], [[ნინოწმინდის მუნიციპალიტეტი|ნინოწმინდის მუნიციპალიტეტში]].<ref>{{სგსოლ|საქართველოს|168}}</ref> წარმოადგენს ზედაპირის ფართობით [[საქართველო]]ს უდიდეს ტბას. გაწოლილია [[ჯავახეთის ზეგანი|ჯავახეთის ვულკანური მთიანეთის]] ჩრდილო-აღმოსავლეთ ნაწილში, [[სამსრის ქედი|სამსრისა]] და [[ჯავახეთის ქედი|ჯავახეთის ქედებს]] შორის მდებარე ქვაბულში, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 2073 მ სიმაღლეზე. სარკის ფართობი 37,5 კმ², აუზის ფართობი 234 კმ². ტბის საშუალო სიღრმე 2,2 მ, მაქსიმალური სიღრმე 3,3 მ, წყლის მოცულობა 91 მილიონი მ³. წყლის დონე ყველაზე დაბალია [[ოქტომბერი|ოქტომბერ]]-[[ნოემბერი|ნოემბერში]], ყველაზე მაღალი [[მაისი|მაის]]-[[ივნისი|ივნისში]]. ტბა გაყინულია [[ზამთარი|ზამთარში]], [[ყინული]]ს სისქე ირყევა 47–73 სმ შორის. საზრდოობს [[თოვლი]]ს, [[წვიმა|წვიმისა]] და [[მიწისქვეშა წყალი|მიწისქვეშა წყლით]].<ref name="ქსე">{{ქსე|10|221|ილია აფხაზავა|არა}}</ref>

ტბის [[ქვაბული]] წარმოქმნილია მდინარის ხეობის გადაკეტვით [[სამსრის ქედი]]დან ჩამოსული [[პლეისტოცენი|პლეისტოცენის პერიოდის]] ახალგაზრდა ვულკანური ნაკადით. ტბის ქვაბულის ფსკერი დროთა განმავლობაში დაიფარა მძლავრი ტბიური დანალექებით. ტბის წყალშემკრები აუზი ძირითადად აგებულია ძლიერ დანაპრალიანებული ვულკანური ქანებით, რომლებიც გადაფარულია [[მთა-მდელოს ნიადაგები|მთა-მდელოს შავმიწა ნიადაგებით]]. ტბის წყალშემკრები აუზის [[ფლორა|მცენარეული საფარი]], რომელიც ხასიათდება ვერტიკალური ზონალობით, ძირითადად წარმოდგენილია ბალახეული ფორმაციებით.<ref name="cenn">{{Cite web |url=http://w3.cenn.org/cenn_projects/MC_CCA/Baseline%20Survey%20Reports/Georgia/MC_CENN_Baseline%20Survey%20Report%20of%20Ninotsminda_EU_GEO_121201.pdf |title=ნინოწმინდის მუნიციპალიტეტის საბაზისო კვლევა |accessdate=2017-07-13 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20181112101319/http://w3.cenn.org/cenn_projects/MC_CCA/Baseline%20Survey%20Reports/Georgia/MC_CENN_Baseline%20Survey%20Report%20of%20Ninotsminda_EU_GEO_121201.pdf |archivedate=2018-11-12 }}</ref>

ტბის [[ქვაბული]]ს სანაპირო ხაზი შეჭრილ-შემოჭრილია, ორიენტირებულია ჩრდილო-აღმოსავლეთიდან სამხრეთ-დასავლეთით. ტბის ფსკერი თითქმის ბრტყელია. ქვაბულის ჩრდილო და აღმოსავლეთ [[ნაპირი]] დაბალი და დაუნაწევრებელია. ქვაბულის ძირი ამოვსებულია ტბიური ნაფენებით, რომლის სიმძლავრე რამდენიმე ათეული [[მეტრი]]ა.<ref>[https://www.tsu.ge/data/file_db/faculty_zust_sabunebismetk/phd%20giorgi%20gafrindaSvili.pdf საქართველოს სამხრეთ მთიანეთის გეოდინამიკური პროცესები და მოსალოდნელი გეოეკოლოგიური გართულებები]</ref> იგი ნელ-ნელა ღრმავდება ჩრდილო-აღმოსავლეთიდან სამხრეთ-დასავლეთისკენ. ტბის დაბალი სიღრმეების მიუხედავად, წყალმცენარეები ძალზე სუსტად არის განვითარებული, რაც შესაძლებელია აიხსნას ძლიერი ქარებითა და [[ქარი]]საგან დაცული უბეების არარსებობით.<ref name="cenn" /> ნიადაგურ-მცენარეული საფრის ვერტიკალური სარტყლურობა მაინც შეინიშნება.<ref name="Апхазава">Апхазава И. С. Озера Грузии. Тбилиси: Мецниереба, 1975. 181 с.</ref>

შედარებით მშრალი [[კლიმატი]]სა და ძლიერ დანაპრალიანებული ვულკანური განფენების მიზეზით ტბის [[ჰიდროგრაფიული ქსელი]] მეტად სუსტად არის განვითარებული. ერთვის მცირე მდინარეები: შაორი, საბადოსწყალი, ფარავნისწყალი და რამდენიმე პერიოდული ნაკადი. ტბის სამხრეთ ნაწილიდან სათავეს იღებს მდინარე [[ფარავანი (მდინარე)|ფარავანი]], რომელიც [[მტკვარი|მტკვარს]] უერთდება მარჯვნიდან. მდინარე ფარავანს ფარავნის ტბიდან წელიწადში გამოაქვს 45 მლნ. მ³ წყალი.<ref>[https://matsne.gov.ge/ka/document/view/2190165?publication=0 ჯავახეთის დაცული ტერიტორიების მენეჯმენტის გეგმის დამტკიცების თაობაზე]</ref> ტბა პოპულარულია მეთევზეთათვის. წყალი მტკნარია (80 მგ/ლ).<ref name="ქსე" /> გამოიყენება თევზსამეურნეო დანიშნულებით. მდიდარია [[თევზები|თევზით]]; გვხვდება [[ტბის კალმახი]], [[ფარავნის კობრი]], [[ხრამული]], [[ტბის ქაშაპი]], [[მტკვრის წვერა]], [[აღმოსავლური მარდულა]], [[რიპუსი]] და სხვა.<ref name="Апхазава" />

ფარავნის ტბის ირგვლივ გაშენებულია სოფლები: [[ფოკა]], [[ვლადიმიროვკა]], [[ტამბოვკა]], [[როდიონოვკა]] და [[ასფარა]]. ფარავნის ტბის ნაპირას არის [[ფოკის მამათა მონასტერი]], სიახლოვეს — [[შაორის ციხე]], ხოლო ტბის აღმოსავლეთით — [[ფარავნის ქარვასლა]].

== გალერეა ==
<gallery>
ფაილი:Faravani lake by r. beridze.jpg
ფაილი:Patara Abuli and Lake Paravani 1.jpg
ფაილი:Paravani (14544493737).jpg
</gallery>

==იხილეთ აგრეთვე==
* [[საქართველოს ტბები]]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{საქართველოს ტბები}}

[[კატეგორია:სამცხე-ჯავახეთის მხარის ტბები]]