იხილეთ წყარო გვერდისთვის ფოთის ნავსადგური

{{ინფოდაფა ნავსადგური
| სახელი =ფოთის ნავსადგური
| ფაილი =POTI.JPG
| ფაილის ზომა =270პქ
| წარწერა =ფოთის ნავსადგურის აკვატორია
| ქვეყანა ={{დროშა|საქართველო}} 
| ადგილმდებარეობა =[[ფოთი]]
| კოორდინატები ={{coord|42|9|12|N|41|39|37|E|}}
| გაიხსნა = [[1905|1905 წელს]]
| მართვადი =
| მფლობელი = [[APM Terminals]] (ფლოფს ნავსადგურის 80%-ს)<ref>[http://commersant.ge/old/index.php?pg=nt&id=24114&ct=6 ფოთის პორტის ახალი მფლობელი დანიური კომპანია გახდა]</ref>
| ტიპი = 
| აკვატორიის ფართობი =
| ტერიტორიის ფართობი = 
| საერთო ფართობი = 49 ''[[ჰა]]''
| სადგომები =
| ნავმისადგომები =14
| ბურჯები = 
| დასაქმებულთა რაოდენობა =
| leadershiptitle = გენერალური დირექტორი
| ხელმძღვანელი = სპინ დევიდსენი<ref>[http://www.onlinenews.ge/index.php?id=28422&lang=geo ფოთის პორტის გენერალური დირექტორი ჯოზეფ ქროული თანამდებობიდან გადადგა]</ref>
| blankdetailstitle1 =
| blankdetails1 =
| blankdetailstitle2 =
| blankdetails2 =
| blankdetailstitle3 =
| blankdetails3 =
| ჩამოსვლები = 
| გემის ტვირთის ტონაჟი = 
| კონტეინერის მოცულობა =
| გემის ტვირთის ღირებულება =
| მგზავრთბრუნვა =
| შემოსავალი =
| მოგება =
| blankstatstitle1 = 
| blankstats1 = 
| blankstatstitle2 = 
| blankstats2 = 
| blankstatstitle3 = 
| blankstats3 = 
| საიტი =   www.potiseaport.com
}}
[[სურათი:Porti.jpg|მინი|277პქ|ფოთის ნავსადგურის სამმართველო]]
[[სურათი:Port poti.jpg|მინი|277პქ|ფოთის ნავსადგური]]
[[სურათი:Fotis akvatoria.jpg|მინი|277პქ|ფოთის პორტის აკვატორია პანორამა]]
'''ფოთის ნავსადგური''' — [[საქართველო]]ს პირველი ნავსადგური [[შავი ზღვა|შავ ზღვაზე]], მდინარე [[რიონი]]ს შესართავთან. შენდებოდა [[1889]]-[[1905]] წლებში [[ნიკო ნიკოლაძე|ნიკო ნიკოლაძის]] ინიციატივითა და ხელმძღვანელობით. ნავსადგური არსებობას ფოთის საპორტო ქალაქად გამოცხადებიდან იწყებს. ფოთის ნავსადგური ერთ-ერთ მთავარ კვანძს წარმოადგენს [[ტრასეკა]]სა და სატრანზიტო დერეფნისათვის, რომელიც მოკლე გზით აკავშირებს [[ევროპა]]ს [[კავკასია|კავკასიისა]] და [[ცენტრალური აზია|ცენტრალური აზიის ქვეყნებს]]. თავისი გეოგრაფიული და ეკონომიკური თვალსაზრისით ის ძალიან ხელსაყრელ ადგილას მდებარეობს.

განლაგებულია ქალაქის ჩრდილოეთ-დასავლეთ ნაწილში, მდინარე [[რიონი|რიონის]] [[დელტა]]ში ჩრდილოეთ ტოტსა და ნარიონალს შორის, ნაწილობრივ ნაბადის და კუნძულის მიკრორაიონების ტერიტორიაზე. ის განლაგებულია 49 ''[[ჰა]]'' ფართობზე.

==ისტორია==
რიონის შესართავთან ნავსადგურის მშენებლობის აუცილებლობაზე, ჯერ კიდევ [[XIX საუკუნე|XIX საუკუნის]] დასაწყისში ამახვილებდნენ ყურადღებას. [[1804]] წელს  კი ფოთის პორტის მშენებლობის შესახებ საუბარი ოფიციალურად დაიწყო. [[1828]]-[[1829]] წლებში სპეციალისტები რიონის შესართავთან არსებული მიდამოების გამოკვლევას შეუდგნენ. სამხედრო ინჟინერმა ჩადაევმა, შემდეგ კი [[გენერალ-მაიორი პოტიე|გენერალ-მაიორმა პოტიემ]] შეადგინეს ფოთის ნავსადგურისა და შავიდან კასპიის ზღვამდე სამდინარო მიმოსვლის პირველი პროექტები, ხოლო [[1860]]-იან წლებში საფუძველი ჩაეყარა ნავსადგურის მშენებლობის საქმეს სამხედრო ინჟინრის [[ნიკოლოზ შავროვი]]ს პროექტით. [[1858]] წელს ფოთი სანავსადგურო ქალაქად გამოცხადდა და სწორედ ამ დროიდან იწყება გარკვეული სამუშაოები ნავსადგურისა და შიდა აუზის შესაქმნელად. სამუშაოებს მაშინდელი სამხედრო სამინისტრო აწარმოებდა.

[[1889]] წელს ფოთის ნავსადგურის მშენებლობის ახალი ეტაპი იწყება. პროექტი  სამხედრო სამინისტროდან გზათა მიმოსვლის სამინისტროს განკარგულებაში გადავიდა. ამავე წლის ოქტომბერში პოლკოვნიკმა მეიერმა ფოთის ნავსადგურის გადაკეთებისა და გაფართოების ახალი, გაშლილი პროექტი წარადგინა, ხოლო მოგვიანებით ნავსადგურის მოწყობის განსხვავებული გეგმა კომერციული ნავსადგურების მომწყობი კომისიის უფროსმა ინჟინერმა, პროფესორმა ნ. ვოზნესენსკიმ შეიმუშავა. სწორედ ვოზნესენსკისეული პროექტის ხორცშესხმასა და პრაქტიკულად განხორციელებას შეუდგა ფოთის ქალაქის თავი [[ნიკო ნიკოლაძე]].

[[1899]] წელს მისი ძალისხმევით აღნიშნული პროექტი საბოლოოდ დამტკიცდა და დაიწყო მშენებლობა. ასევე ნიკოლაძის ინიციატივითა და უშუალო მონაწილეობით [[1901]] წელს დაიწყო ნავსადგურის ძირითადი ნაგებობების მშენებლობა, რომელიც [[1905]] წელს დასრულდა. თუმცა ნიკოლაძის დროიდან მოყოლებული ნავსადგურის რეკონსტრუქცია დღემდე გრძელდება. 1941-1945 წლებში ფოთის ნავსადგურმა დიდი როლი შეასრულა [[დიდი სამამულო ომი|დიდ სამამულო ომში]].

==ნავსადგური== 
ფოთის ნავსადგური მთელი წლის განმავლობაში მუშაობს. ამჟამად ნავსადგურის მფლობელობაში არის ტვირთის ტრანსპორტირების კომპლექსი, რომელიც 14 ნავმისადგომისგან შედგება და 2650 მეტრი სიგრძისაა. 11 ნავმისადგომი აღჭურვილია 6-40 ტონაზე გათვლილი პორტატული ამწეებით. ტვირთის ტრანსპორტირებისათვის საჭირო პირობები მორგებულია ყველანაირი ტვირთის და თხევადი პროდუქტის გადასაზიდად. ტვირთბრუნვა ფოთის პორტში მუდმივად იზრდება. 7 ტერმინალი გრძელვადიანი იჯარით არის გაცემული. ხოლო მე-15 ნავმისადგომი ფოთის საპორტო ელევატორს ეკუთვნის (რომელიც გაჩერებულია).

ფოთის პორტი უკავშირდება [[ილიჩევსკი]]ს ([[უკრაინა]]), [[ვარნა|ვარნის]] ([[ბულგარეთი]]) და [[კავკაზი (ქალაქი)|კავკაზი]] (რუსეთი) პორტებს პირდაპირი საბორნე სარკინიგზო ხაზით და [[ნოვოროსიისკი|ნოვოროსიისკს]] ([[რუსეთი]]), [[ბურგასი|ბურგასს]] ([[ბულგარეთი]]) და [[რიზე]]ს ([[თურქეთი]]) პორტებს პირდაპირი საავტომობილო საბორნე გადასასვლელებით და უზრუნველყოფს დიდი მოცულობის ტვირთბრუნვას.

ფოთის საზღვაო ნავსადგურის ექსტენსიური განვითარების გეგმა გლობალურ პროექტებს ითვალისწინებს. დაგეგმილია [[მდინარე]] [[რიონი]]ს გადაკეტვა და ახალი აკვატორიის შექმნა. ნავსადგურის სამხრეთ მოლოს რეაბილიტაციისათვის ჰოლანდიის მთავრობის, ევროგაერთიანებისა და შავი ზღვის ბანკის მიერ გამოყოფილია თანხა — 26 მლნ. ევრო გრანტის სახით. აგრეთვე მიმდინარეობს მუშაობა ნავსადგურის ექსტენსიური განვითარების ზონაში ქარის გენერატორების დასამონტაჟებლად.
 
დღეს ნავსადგური აღჭურვილია ყოველგვარი თანამედროვე ტექნიკით და შეესაბამება ევროპის სტანდარტებს. აქ ფუნქციონირებს ღია და დახურული სასაწყობე მურნეობები, საავტომობილო და სარკინიგზო მიმოსვლის გზები, გამანაწილებელი ქვესადგური და სხვა ინფრასტრუქტურული დამხმარე ნაგებობები.  
 
გააჩნია რვა გადამტვირთავი კომპლექსი, რომლებიც განთავსებულია „ჩრდილოეთ ნავსადგურისა“ და „შიდა აუზის“ 15 ნავმისადგომზე, ასევე ფუნქციონირებს სამგზავრო კომპლექსი და ნავსადგურის ფლოტისა და თევზჭერის ფლოტის ნავმისადგომები. ფოთის საზღვაო ნავსადგურს აქვს ყველა პირობა, რათა დააკმაყოფილოს  კლიენტების სხვადასხვა მოთხოვნები ტვირთებთან და მგზავრობასთან დაკავშირებით.
 
[[2003]] წლის [[26 აგვისტო]]ს კორპორაცია „ფოთის საზღვაო ნავსადგურმა“ მიიღო ახალი ვერსიის საერთაშორისო სტანდარტის შესაბამისობის „ხარისხის მართვის სერტიფიკატი ISO 9001:2000“ (გემების ჩატვირთვა-გადმოტვირთვა, ტვირთების შენახვა, ნავსადგურში გემების მომსახურება, გემის ეკიპაჟისა და ნავსადგურში მგზავრების უსაფრთხოების უზრუნველყოფა). საქართველოს საზღვაო კოდექსის შესაბამისად [[2006]] წლის [[3 ოქტომბერი|3 ოქტომბერს]] გაიცა ახალი სერტიფიკატი №06.438026. ISO სერტიფიკატთან ერთად ნავსადგურს გადაეცა შესაბამისობის სერტიფიკატი IQNET (მსოფლიოში აღიარებული სასერტიფიკაციო ქსელი), რაც აამაღლებს ფოთის ნავსადგურის კონკურენტუნარიანობას და განამტკიცებს მის მდგომარეობას საერთაშორისო ბაზარზე. ნავსადგური ყოველ ექვს თვეში, გარე საინსპექციო შემოწმების დროს, ადასტურებს სერტიფიკატის მოთხოვნების შესაბამისობას.

სტანდარტს გააჩნია შემდეგი მნიშვნელოვანი ფაქტორები: იმ მომხმარებლის მოთხოვნათა დაკმაყოფილება, რომლებიც ითხოვენ აღნიშნულ სტანდარტს; ევროკავშირის ბაზარზე გასვლა, პრესტიჟის, იმიჯის და კომპანიის ღირებულების ამაღლება; [[კონკურენტუნარიანობა]] [[თავისუფალი ბაზარი|შიდა და გარე ბაზრებზე]].

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:საქართველოს პორტები]]
[[კატეგორია:ფოთი]]