იხილეთ წყარო გვერდისთვის ფრედერიკ კუკი

{{ინფოდაფა  პიროვნება
|სახელი            = ფრედერიკ ალბერტ კუკი
|მშობსახელი  = {{lang-en|Frederick Albert Cook}}
|პორტრეტი        = Frederick Cook с. 1906.jpg
|ზომა           = 
|ფოტოს_სიგანე = 200პქ
|წარწერა          = 
|დაბსახელი = 
|დაბ თარიღი  = 10.06.1865
|დაბ ადგილი = [[ჰორტონვილი]], [[ნიუ-იორკის შტატი|ნიუ-იორკი]]
|მოღვაწეობა =
|გარდ თარიღი     = 5.08.1940
|გარდ ადგილი   = [[ნიუ-როშელი]], [[ნიუ-იორკის შტატი|ნიუ-იორკი]]
|დაკრ ადგილი =
|განათლება =
|ალმა-მატერი =
|საქმიანობა =პოლარეთშუ მოგზაური, ექიმი, ბიზნესმენი
|მოქალაქეობა       = {{დროშა|აშშ}}
|ქვეშევრდომობა       = 
|ეროვნება = 
|რელიგია =
|მამა              = თეოდორ კოხი
|დედა             = მარგარეტა ლანგე
|მეუღლე           = 1) ლიბი ფორბსი (1889—1890), <br /> 2) მერი ფიდელ ჰანტი (1902—1923)
|შვილები =       რუთ კუკი (გერი), <br /> ჰელენ კუკი
|ჯილდოები = [[ლეოპოლოდ I-ის ორდენი]]
|საიტი           = http://www.cookpolar.org/
|სხვადასხვა =
|ხელმოწერა           = 
}}
'''ფრედერიკ ალბერტ კუკი''' ({{lang-en|Frederick Albert Cook}}; {{დაბადების თარიღი|1865|6|10}}, [[ჰორტონვილი]], [[ნიუ-იორკის შტატი|ნიუ-იორკი]] — {{გარდაცვალების თარიღი|1940|8|5}}, [[ნიუ-როშელი]], [[ნიუ-იორკის შტატი|ნიუ-იორკი]]) — [[აშშ|ამერიკელი]] ექიმი, პოლარეთში მოგზაური და ბიზნესმენი, რომელმაც განაცხადა, რომ კაცობრიობის ისტორიაში პირველმა მიაღწია [[ჩრდილოეთ პოლუსი|ჩრდილოეთ პოლუსს]] [[1908]] წლის [[21 აპრილი|21 აპრილს]], [[რობერტ პირი|რობერტ პირამდე]] ერთი წლით ადრე. ასევე ამტკიცებდა, რომ [[1906]] წლის [[16 სექტემბერი|16 სექტემბერს]] პირველი ავიდა მთა [[მაკ-კინლი]]ს მწვერვალზე. [[1909]] წელს პირმა და კუკის რამდენიმე თანაშემწე მას ფალსიფიცირებულ მონაცემებში დასდეს ბრალი. დისკუსიები დღემდე გრძელდება.

1894—1913 წლებში იყო არქტიკული კლუბის მოქმედ წევრი, წარმოადგენს მის ერთ-ერთი დამაარსებელს. [[1904]] წელს იგი გახდა მკვლევრების კლუბის ერთ-ერთი თანადამაარსებელი ([[:en:The Explorers Club]]), 1907—1908 წლებში ფ. კუკი აირჩიეს მის საპატიო პრეზიდენტად.

== ლიტერატურა ==
{{refbegin|2}}
* {{წიგნი
| ავტორი         = Амундсен Р.
|ტომი = 5: [http://lib.ru/ALPINISM/AMUNDSEN/ Моя жизнь] 
| სათაური      = Собрание сочинений 
| გამომცემლობა  = Л.: Изд-во Главсевморпути
| წელი = 1937
| გვერდები =
| ref = Амундсен5
}}
* {{წიგნი
| ავტორი         = Белов М. И.
| ნაწილი = История исследований
|სათაური = Атлас Антарктики
|ტომი= II
| გამომცემლობა  = Л: Гидрометеоиздат
| წელი = 1969
| გვერდები =
| ref = Белов
}}
* {{წიგნი
| ავტორი         = Корякин В. С.
| სათაური      = Фредерик Альберт Кук
| გამომცემლობა  = М: Наука
| წელი = 2002
| გვერდები =
| ref = Корякин
}}
* {{წიგნი
| ავტორი         = Кук Ф.
| სათაური      = Моё обретение полюса 
| გამომცემლობა  = М: Мысль
| წელი = 1987
| გვერდები =
| ref = Кук
}}
* {{წიგნი
| ავტორი         = Нобиле У.
| სათაური      = Крылья над полюсом
|პასუხისმგებელი = Пер. А. А. Чернова, Э. А. Черновой
| გამომცემლობა  = М: Мысль
| წელი = 1984
| გვერდები =
| ref = Нобиле
}}
* {{წიგნი
| ავტორი         = Пири Р.
| სათაური      = Северный полюс
|პასუხისმგებელი = Пер. В. А. Смирнова
| გამომცემლობა  = М: Мысль
| წელი = 1972
| გვერდები =
| ref = Пири
}}
* {{წიგნი
| ავტორი         = Райт Т.
| სათაური      = Большой гвоздь
|პასუხისმგებელი = Пер. с англ. А. А. Алимова, А. Я. Миневича, А. А. Стависского
| გამომცემლობა  = Л: Гидрометеоиздат
| წელი = 1973
| გვერდები =
| ref = Райт
}}
* {{წიგნი
| ავტორი         = Самойлович Р. Л.
| სათაური      = Путь к полюсу
| გამომცემლობა  = Л: Изд-во Всесоюзного Арктического ин-та
| წელი = 1933
| გვერდები =
| ref = Самойлович
}}
* {{წიგნი
| ავტორი         = Саннес Т. Б.
| სათაური      = «Фрам»: приключения полярных экспедиций
| გამომცემლობა  = Л: Судостроение
| წელი = 1991
| გვერდები =
| ref = Саннес
}}
* {{წიგნი
| ავტორი         = Трешников А. Ф.
| ნაწილი = Роберт Пири и покорение Северного полюса 
| სათაური = Пири Р. Северный полюс
| პასუხისმგებელი = Пер. В. А. Смирнова
| გამომცემლობა  = М: Мысль
| წელი = 1972
| გვერდები = 225—242
| ref = Трешников
}}
* {{წიგნი
| ავტორი         = Херберт У.
| სათაური      = Пешком через Ледовитый океан
| პასუხისმგებელი = Пер. с англ 
| გამომცემლობა  = М: Мысль
| წელი = 1972
| გვერდები =
| ref = Херберт
}}
* {{წიგნი
| ავტორი         = Anderson H. S.
| სათაური      = Exploring the Polar Regions, Revised Edition
| გამომცემლობა  = N.Y.: Chelsea House An imprint of Infobase Publishing
| წელი = 2010
| გვერდები =
| ref = Anderson
}}
* {{წიგნი
| ავტორი         = Bryce Robert M.
| სათაური      = Cook & Peary: The Polar Controversy, Resolved
| გამომცემლობა  = N.Y.: Stackpole Books
| წელი = 1997
| გვერდები =
| ref = Bryce
}}
* {{სტატია
 |ავტორი         = 
 |სათაური      = Discovery of the Pole: Peary's Own Pictures Records His Greatest Exploit.
 |ორიგინალი      = 
 |ბმული        = 
 |ენა          = 
 |პასუხისმგებელი = 
 |გამოცემის ავტორი = 
 |გამოცემა       = Life
 |ტიპი           = 
 |ადგილი         = 
 |გამომცემლობა  = 
 |წელი           = 1951, 14 May
 |გამოშვება        =  
 |ტომი           = 
 |ნომერი         = 
 |pages      = 77—82, 87
 |isbn          = 
 |issn          = 
 |doi           = 
 |pmid          = 
 |ref           = Life
}}
* {{წიგნი
| ავტორი         = Freeman, Andrew A.
| სათაური      = The Case for Doctor Cook
|პასუხისმგებელი= 
| გამომცემლობა  = N.Y.: Coward-McCann
| წელი = 1961
| გვერდები =
| ref = Freeman
}}
* {{წიგნი
| ავტორი         = Mills W. J.
| სათაური      = Exploring polar frontiers: a historical encyclopedia in 2 vols
|პასუხისმგებელი= 
| გამომცემლობა  = Santa Barbara etc.: ABC-CLIO, Inc
| წელი = 2003
| გვერდები =
| ref = Mills
}}
* {{სტატია
 |ავტორი         = Schweikart L.
 |სათაური      = Polar Revisionism and the Peary Claim: The Diary of Robert E. Peary.
 |ორიგინალი      = 
 |ბმული        = 
 |ენა          = 
 |პასუხისმგებელი = 
 |გამოცემის ავტორი = 
 |გამოცემა       = The Historian
 |ტიპი           = 
 |ადგილი         = 
 |გამომცემლობა  = 
 |წელი           = 1986
 |გამოშვება        = 
 |ტომი           = XLVIII
 |ნომერი         = 3
 |pages      = 341—358
 |isbn          = 
 |issn          = 0018-2370
 |doi           = 
 |pmid          = 
 |ref           = Schweikart
}}
{{refend}}

=== დამატებითი ლიტერატურა ===
{{refbegin|2}}
* ''Корякин В. С.'' Был ли Ф. Кук на Северном полюсе? // [[Природа (журнал)|Природа]]. — 1975. — № 7. — С. 74—83.
* ''Кук Ф. А., Пири Р. Э''. Открытие таинственного полюса / Сост. В. Розов-Цветков. — М.: Типография И. Д. Сытина, 1910.
* ''Berton, Pierre.'' The Arctic Grail. — Anchor Canada, 2001 (originally published 1988). — ISBN 0-385-65845-1. — OCLC 46661513.
* ''Bryce, Robert M.'' [http://www.dioi.org/vols/w73.pdf. The Fake Peak revisited]{{Dead link|date=დეკემბერი 2020 |bot=InternetArchiveBot }} // DIO. — 1997. — 7 (3). — P. 41—76. — OCLC 18798426. — ISSN 1041-5440.
* ''Dunn, Robert.'' [http://www.archive.org/details/shamelessdiaryof00dunn The Shameless Diary of an Explorer]. — Kessinger Publishing, 1906.
* ''Henderson, Bruce''. True North: Peary, Cook, and the Race to the Pole. — W. W. Norton and Company, 2005. — ISBN 0-393-32738-8. — OCLC 63397177.
* ''Osczevski, Randall J.'' Frederick Cook and the Forgotten Pole // Arctic. — 2003. — 56 (2). — P. 207—217. — OCLC 108412472. — ISSN 0004-0843.
* ''Rawlins, Dennis''. Peary at the North Pole, Fact or Fiction? — Luce, 1973. — ISBN 0-88331-042-2.
* ''Robinson, Michael''. The Coldest Crucible: Arctic Exploration and American Culture. — Chicago: University of Chicago Press, 2006. — ISBN 978-0-226-72184-2
{{refend}}

=== ფრედერიკ კუკის ნაშრომები ===
{{refbegin|2}}
* ''Cook, Frederick A.'' [http://www.archive.org/details/totopofcontinent00cook To the top of the continent: Discovery, exploration and adventure in sub-arctic Alaska. The first ascent of Mt. McKinley, 1903—1906]. — New York: Doubleday, Page & company, 1908.
* ''Cook, Frederick A.'' [http://www.archive.org/details/throughfirstanta00cookrich Through the first Antarctic night, 1898—1899: A narrative of the voyage of the «Belgica» among newly discovered lands and over an unknown sea about the South pole]. — New York: Doubleday, Page & company, 1909.
* ''Cook, Frederick A.'' [http://www.archive.org/details/poleattainment00cookrich My attainment of the Pole: Being the record of the expedition that first reached the boreal center, 1907—1909]. — New York: The Polar publishing company, 1911.
{{refend}}

== რესურსები ინტერნეტში ==
* [http://humbug.polarhist.com Frederick A. Cook: from Hero to Humbug]
* [http://lcweb2.loc.gov/service/mss/eadxmlmss/eadpdfmss/2001/ms001011.pdf Frederick Albert Cook. A Register of His Papers in the Library of Congress]
* [http://www.cookpolar.org/ Frederick A. Cook Society] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100406074146/http://www.cookpolar.org/ |date=2010-04-06 }}
* ''Bruce Henderson''. [http://www.smithsonianmag.com/history-archaeology/Cook-vs-Peary.html?c=y&page=1 Who Discovered the North Pole?] // Smithsonian magazine. — April 2009.
* [http://www.humbug.polarhist.com/sound.html კუკის ხმის ჩანაწერები, რომლებიც გაკეთდა 1909 და 1937 წლებში]
* [http://humbug.polarhist.com/film.html კუკის კოპენჰაგენში ჩასვლის კინოქრონიკები (1909)და 1911 წლის ფილმი „The Truth about the Pole“]
* [http://www.vvv.ru/papers/textview.php3?paper=496 ო. ბანარი კუკის კვალდაკვალ მაკ-კინლიზე]
* ''Шпаро Д.'' [http://www.vokrugsveta.ru/vs/article/1251/ მაკ-კინლის თეთრი ლაქები] // «[[მსოფლიოს გარშემო]]». — 2005. — № 9.
* ''Дмитрий Шпаро, Олег Банарь''. [http://www.vokrugsveta.ru/vs/article/2884/ დაბრუნება მწვერვალზე] // «[[მსოფლიოს გარშემო]]». — 2006. — № 10.

[[კატეგორია:დაბადებული 1865]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1940]]
[[კატეგორია:პოლარეთის მკვლევრები]]