იხილეთ წყარო გვერდისთვის ქორქუთი (შეჰზადე)

{{ინფოდაფა მმართველი 
|სახელი                  = შეჰზადე ქორქუთი
|ორიგინალური სახელი     = Şehzade Korkut
|სურათი                 =
|წარწერა                 =
<!-- პირველი თანამდებობა -->
|ქვეყანა                  = [[მანისის პროვინცია|მანისის]]   
|თანამდებობა             = [[სანჯაყ-ბეი]]   
|რიგი                    =
|კორონაცია               =
|მმართველობის დასაწყისი  = [[1483]]
|მმართველობის დასასრული = [[1502]]
|წინამორბედი             = [[შეჰზადე აჰმედი]]
|მემკვიდრე               =  [[სულეიმან I]]
|სხვა წოდებები     = 
|ვიცე-პრეზიდენტი     = 
|პარტია     =
<!-- მეორე თანამდებობა -->
|ქვეყანა2                 =  [[ანტალია|ანტალიი]]ს 
|თანამდებობა2            = [[სანჯაყ-ბეი]]   
|რიგი2                   =
|კორონაცია2              =
|მმართველობის დასაწყისი2 = [[1502]]
|მმართველობის დასასრული2= [[1513]]
|პრეზიდენტი2            =
|ვიცე-პრეზიდენტი2        =
|წინამორბედი2            = 
|მემკვიდრე2              =  [[დამატი რუსტემ-ფაშა]]
<!-- პირადი მონაცემები -->
|სხვა წოდებები           = 
|პრეზიდენტი             =
|რეგენტი                =
|მონარქი                = 
|სულთანი               = [[ბაიაზიდ II]] 
|ვიცე-პრეზიდენტი        = 
|პარტია                 = 
|დაბადების თარიღი       = [[1467]]
|დაბადების ადგილი       = [[ამასია]], [[ოსმალეთის იმპერია]]
|გარდაცვალების თარიღი   = [[13 მარტი]], [[1513]]
|გარდაცვალების ადგილი   = [[ემეთი]], [[ოსმალეთის იმპერია]]
|ქორწინება               = 
|შვილები                = 
|სრული სახელი          =
|დინასტია               = [[ოსმანები]]
|მამა                   = [[ბაიაზიდ II]]
|დედა                  = [[ნიგარ ხათუნი]]
|რელიგია               =[[ისლამი]]
|ხელმოწერა             =
}}
'''შეჰზადე ქორქუთი''' ({{lang-tr|Şehzade Korkut}}; დ. [[1467]], [[ამასია]] — გ. [[13 მარტი]] [[1513]], [[ემეთი]]) — [[ოსმალეთი]]ს სულთნის, [[ბაიაზიდ II]]-ისა და მისი ხარჭის, ნიგარ ხათუნის ვაჟი. [[ოსმალეთი]]ს დროებითი მმართველი ([[რეგენტი]]) და [[მანისა|მანისი]]სა და [[ანტალია|ანტალიი]]ს სანჯაყების [[სანჯაყ-ბეი]].

== ბიოგრაფია ==
ქორქუთი [[1467]] წელს [[ამასია]]ში დაიბადა, როცა მამამისი ჯერ არ იყო ტახტზე ასული და მართავდა [[ამასია]]ს. ის წლოვანებით ძმა აჰმედზე პატარა იყო, მაგრამ რაღაც პერიოდის განმავლობაში სულთან ბაიაზიდს ყველაზე მეტად ის მოსწონდა და ტახტის მემკვიდრედ თვლიდა. [[1481]] წელს, როცა ქორქუთის ბაბუა, [[მეჰმედ II]] გარდაიცვალა და ტახტზე ბაიაზიდი ავიდა, ქორქუთი 18 დღის განმავლობაში გახდა რეგენტი, სანამ ბაიაზიდი დედაქალაქში ჩავიდოდა, რადგან ბაიაზიდს ეშინოდა, ძმა ჯემს მისთვის არ ჩაესწრო მისთვის დედაქალაქში და არ დაეკავებინა ტახტი. 

ოსმალური ტრადიციის მიხედვით, ყველა [[შეჰზადე]]ს უნდა ემართა [[ანატოლია]]ში მდებარე ერთ-ერთი სანჯაყი. ბედნიერი ის იყო, ვისაც მბრძანებელი დედაქალაქთან ახლოს მდებარე სანჯაყში გაგზავნიდა, რადგან მამის გარდაცვალების შემდეგ, ვინც უფრო მალე ჩავიდოდა დედაქალაქში, მას შეეძლო დაეკავებინა სულთნის ტახტი და ამაში ვერავინ შეედავდებოდა. თავდაპირველად, ბაიაზიდის ფავორიტი უფროსი ვაჟი, [[შეჰზადე აჰმედი]] იყო, რომელიც [[1481]] წელს [[მანისა|მანისის]] სანჯაყის მმართველად დანიშნა. მანისა ითვლებოდა საუფლისწულო დომენად და ვინც იქ მსახურობდა იყო ოსმალეთის იმპერიის ტახტის მემკვიდრე. [[1483]] წელს ბაიაზიდმა ქორქუთი [[მანისა]]ში გაგზავნა, ხოლო აჰმედი — [[ამასია]]ში. ასე რომ, სავარაუდოდ, ბაიაზიდი მხარდაჭერას სწორედ ქორქუთს უცხადებდა.

== ბრძოლა ტახტისთვის ==
[[1502]] წელს, მისდა მოულოდნელად, სულთან [[ბაიაზიდ II]]-მ იგი თექეს (დღევანდელი [[ანტალია]]) სანჯაყში გაგზავნა, რომელიც მდებარეობდა [[სამხრეთ ანატოლიის რეგიონი|სამხრეთ ანატოლიის რეგიონში]] და ბევრად შორს იყო დედაქალაქისგან ვიდრე [[მანისა]]. როგორც ჩანდა, ბაიაზიდის რჩეული არც მომავალი სულთანი, [[სელიმ I|სელიმი]] ყოფილა. ბაიაზიდი უპირატესობას კვლავ [[შეჰზადე აჰმედი|შეჰზადე აჰმედს]] ანიჭებდა, რომელიც წარმატებით განაგრძობდა [[ამასია|ამასიის]] მართვას.

ქორქუთი მივიდა ფადი-შაჰთან და სთხოვა, რომ დაებრუნებინა მისთვის ყოფილი ადგილი, რაზეც მტკიცე უარი მიიღო. ქორქუთი მიხვდა, რომ ტახტზე ასვლის შანსები ძალზე შეუმცირდა, თუმცა 7 წლის განმავლობაში ის წარმატებით განაგრძობდა [[თექე]]ს მართვას. [[1509]] წელს ის ამბოხებისთვის მოემზადა და [[ეგვიპტე]]ში გაიქცა იმ იმედით, რომ იქიდან დახმარებას მიიღებდა, მაგრამ მან [[ეგვიპტე]]შიც უარი მიიღო და უთხრეს, რომ დაუდევრად მოიქცა. ბაიაზიდმა აპატია შვილს [[ეგვიპტე]]ში გაქცევა და ის ოსმალეთში მოიხმო. ქორქუთის გემს უცნობი პირები თავს დაესხნენ, თუმცა მან გაქცევა მოახერხა და უვნებებლად ჩავიდა ოსმალეთში.<ref>.Prof. Yaşar Yüce-Prof. Ali Sevim: ''Türkiye tarihi'' Cilt II, AKDTYKTTK Yayınları, İstanbul, 1991 p 220-227</ref><ref>Joseph von Hammer:''Osmanlı Tarihi'' cilt I (condensation: Mehmet Ata-Abdülkadir Karahan), Milliyet yayınları, İstanbul. pp 243</ref>

დედაქალაქში დაბრუნების შემდეგ, მან დიდ ვეზირ [[ჰადიმ ალი-ფაშა]]სა და ძმა [[აჰმედი (შეჰზადე)|აჰმედთან]] ერთად ჩაახშო შაქჰულუს აჯანყება.

ბაიაზიდი იყო მოხუცი და ავადმყოფი. ქორქუთმა გადაწყვიტა ფარულად გამგზავრებულყო [[მანისა]]ში, რადგან ძალიან ახლოს იყო ბაიაზიდის სიკვდილი. მანისის შემდეგ, ის მალულად ჩავიდა დედაქალაქში.

== ტახტზე უარის თქმა ==
ქორქუთი დედაქალაქში შეხვდა თავის უმცროს ძმას, [[სელიმ I|შეჰზადე სელიმს]], რომელიც იყო [[ტრაპიზონი]]ს წარმატებული მმართველი. ქორქუთმა და სელიმმა მოლაპარაკებები აწარმოეს. სელიმმა დაარწმუნა ძმა, რომ უარი ეთქვა ამბოხებაზე და დაბრუნებულიყო საკუთარ სანჯაყში. ქორქუთი დაბრუნდა საკუთარ სანჯაყში და სელიმის დასანახად, სამუდამოდ უარი თქვა ტახტსა და ძალაუფლებაზე. მას მონაწიელობაც არ მიუღია იმ დაპირისპირებაში, რომელიც სელიმსა და აჰმედს შორის ძალიან მწვავედ მიმდინარეობდა ბაიაზიდის მმართველობის ბოლო 2 წელიწადში.

== სიკვდილით დასჯა ==
სელიმი ოსმალეთის მე-9 სულთანი გახდა [[1512]] წელს, ბაიაზიდის გადადგომის შემდეგ. ქორქუთი არ ეწინააღმდეგებოდა ძმის მმართველობას, მაგრამ სელიმმა მისი შემოწმება გადაწყვიტა. მან ძმას რამდენიმე გავლენიანი მმართველის სახელით გაუგზავნა ყალბი წერილები. წერილებში ეწერა, რომ ესა თუ ის მმართველი აჯანყებას სთავაზობდა ქორქუთს სელიმის წინააღმდეგ. ქორქუთმა ყველას საპასუხო წერილი მისწერა და ეს წერილები რა თქმა უნდა სელიმის ხელში აღმოჩნდა. სელიმი პასუხებით მიხვდა, რომ ქორქუთი ამბოხებას აპირებდა და [[1513]] წლის [[13 მარტი|13 მარტს]], [[ემეთი|ემეთში]] სიკვდილით დაასჯევინა.

== იხილეთ აგრეთვე ==
* [[ბაიაზიდ II]]
* [[სელიმ I]]
* [[შეჰზადე აჰმედი]]

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:ოსმანების დინასტია]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1467]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 13 მარტი]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1513]]
[[კატეგორია:შეჰზადეები]]