იხილეთ წყარო გვერდისთვის ყინულოვანი ფარი

[[ფაილი:Antarctica 6400px from Blue Marble.jpg|მინი|[[ანტარქტიდის ყინულოვანი ფარი]]]]
[[ფაილი:Greenland-ice sheet hg.jpg|მინი|[[გრენლანდიის ყინულოვანი ფარი]]]]
'''ყინულოვანი ფარი''', აგრეთვე ცნობილი როგორც '''კონტინენტური მყინვარი'''<ref>[https://web.archive.org/web/20120623093132/http://amsglossary.allenpress.com/glossary/search?id=ice-sheet1 American Meteorological Society, Glossary of Meteorology]</ref> — სქელი და ვრცელი საფარული [[მყინვარი]], რომელსაც ახასიათებს მნიშვნელოვანი სისქე (1000 მ-ზე მეტი) და დიდი ფართობი (50 ათ. კმ²-ზე მეტი).<ref>[https://paos.colorado.edu/~fasullo/1060/resources/glacial.glossary.html Glossary of Important Terms in Glacial Geology]</ref> შედარებით მცირე ზომის ვრცელი მყინვარი კლასიფიცირებულია როგორც [[ყინულქუდი]].<ref>Benn, Douglas; Evans, David (1998). Glaciers and Glaciation. London: Arnold</ref> 

ამჟამად, არსებობს მხოლოდ ორი ყინულოვანი ფარი: ანტარქტიდის და გრენლანდიის. [[გრენლანდიის ყინულოვანი ფარი]]ს ყინულის სისქე 3,4 კმ აღწევს, ხოლო [[ანტარქტიდის ყინულოვანი ფარი]]ს ყინულის სისქე 4,7 კმ-მდეა.<ref>[https://elementy.ru/nauchno-populyarnaya_biblioteka/430962 Евгений Подольский. Ледяные миры]</ref> [[ყინული]]ს ფარისებრი ფორმა და მოძრაობის მიმართულება არ არის დამოკიდებული ფსკერის [[რელიეფი|რელიეფზე]]. ცენტრალური, ყველაზე უფრო ამაღლებული ნაწილიდან (კვების არე) [[ყინული]] პერიფერიისაკენ რადიალურად განედინება და წარმოქმნის [[შელფური მყინვარი|შელფურ მყინვარებს]] ან [[აისბერგი|აისბერგებს]]. 

უკანასკნელ მყინვარულ ეპოქაში [[ლავრენტის ყინულოვანი ფარი]] ფარავდა [[ჩრდილოეთი ამერიკა|ჩრდილოეთ ამერიკის]] დიდ ნაწილს, [[პატაგონიის ყინულოვანი ფარი]] სამხრეთი ამერიკის სამხრეთ ნაწილს, ხოლო [[სკანდინავიის ყინულოვანი ფარი]] ევროპის ჩრდილოეთ ნაწილს. გამყინვარების რამდენიმე ცენტრის ყინულების შერწყმის შედეგად წარმოქმნილი საფარული მყინვარი შეიძლება განხილული იყოს არა როგორც ყინულოვანი ფარი, არამედ როგორც ვალკეული ფორმა — მყინვარული საფარი.<ref>[http://www.cnshb.ru/AKDiL/0042/base/RL/003625.shtm Ледник покровный — статья из Геологического словаря. М.: Недра, 1978]</ref> 

[[უკანასკნელი გამყინვარების მაქსიმუმი]]ს დროს გრენლანდიის, ლავრენტისა და ევრაზიის ყინულოვანი ფარები და მოტივტივე [[შელფური მყინვარი|შელფური მყინვარები]] გაერთიანდნენ გიგანტურ პანარქტიკულ ძველმყინვარულ საფარში, რომლის მოცულობა 50 მლნ. კმ³ შეადგენდა.<ref>[http://www.vokrugsveta.ru/vs/article/484/ Ледниковый период // Журнал «Вокруг Света» № 4 (2751) | Апрель 2003.]</ref>

განასხვავებენ მიწისზედა ანუ საკუთრივ კონტინენტური და ზღვის ანუ კონტინენტურ-კუნძულოვანი ტიპის ყინულოვან ფარებს. პირველი ტიპის ყინულოვანი ფარის წინა კიდე [[ხმელეთი|ხმელეთზეა]] გაწოლილი და ზღვიურ ნაწილებს მოკლებულია, ხოლო მეორე ტიპის ყინულოვანი ფარის კიდეები [[ზღვა]]ს აწყდება.<ref>Гернет Е. С. Ледяные лишаи. — М: Наука, 1981. — 144 с. </ref> [[ყინულოვანი ფარის დინამიკა]] აღწერს ყინულოვანი ფარის მოძრაობას.<ref>[https://www.gfdl.noaa.gov/ice-sheet-dynamics/ Ice Sheet Dynamics – Geophysical Fluid Dynamics Laboratory]</ref> 

ყინულოვანი ფარი დიდი მასის წყალობით სიღრმეში ასობით მეტრზე ჭყლეტს [[ლითოსფერო]]ს ქვედა რაიონებს; ყინულოვანი ფარების სიმძიმის გამო [[გრენლანდია|გრენლანდიის]] ზოგიერთი ნაწილი, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 300 მ-ით, ხოლო [[ანტარქტიდა|ანტარქტიდის]] ზოგიერთი რაიონი 2500 მ-ით დაბლა მდებარეობს. დათბობისას ყინულოვანი ფარის ნაწილები კარგავენ კავშირს კვების ცენტრებთან.<ref>[https://www.bas.ac.uk/about/antarctica/geography/ice/ Ice - British Antarctic Survey]</ref>

==იხილეთ აგრეთვე==
* [[ყინულქუდი]]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{იდენტიფიკატორები}} 

[[კატეგორია:ყინული]]
[[კატეგორია:გლაციოლოგია]]
[[კატეგორია:კრიოსფერო]]