იხილეთ წყარო გვერდისთვის ყუბის რაიონი

{{ინფოდაფა ადმინისტრაციული ერთეული
|მშობლიური სახელი=Quba rayonu
|ქართული სახელი=ყუბის რაიონი
|პანორამა=
|დროშა=
|გერბი=
|ქვეყანა=აზერბაიჯანი
|ჰიმნი=
|სტატუსი=
|შედის=
|მოიცავს=
|დედაქალაქი=
|მსხვილი ქალაქი=[[ყუბა]]
|მსხვილი ქალაქები=
|თარიღი=[[1930]]
|მეთაური=
|მეთაურის სახელი=
|მეთაური2=
|მეთაური2ის სახელი=
|მშპ=
|მშპ წელი=
|მშპ ადგილი=
|მშპ ესმ=
|ენა=
|ენები=
|მოსახლეობა=143 100
|აღწერის წელი=2005
|ადგილი მოსახლეობით=
|ეროვნული შემადგენლობა=[[აზერბაიჯანელები]], [[ლეკები]], [[თათები]], [[ებრაელები]]
|სიმჭიდროვე=54,8
|აღმსარებლობა=
|ფართობი=2 610
|ადგილი ფართობით=
|ფართობის პროცენტი=
|მაქსიმალური სიმაღლე=
|საშუალო სიმაღლე=
|მინიმალური სიმაღლე=
|განედი=
|გრძედი=
|რუკა= Quba District in Azerbaijan 2021.svg
|ადმინისტრაციული ერთეულის რუკა=
|დროის სარტყელი=
|აბრევიატურა=
|ISO=
|FIPS=
|სატელეფონო კოდი=+994 23-33
|საფოსტო ინდექსები=4000
|ინტერნეტ-დომენი=
|საავტომობილო სანომრე ნიშნები=40
|საიტი=http://quba-ih.gov.az/index.html
|კატეგორია ვიკისაწყობში=
|პარამეტრი1=
|შენიშვნა=
}}

'''ყუბის რაიონი''' ({{Lang-az|Quba rayonu}}) — რაიონი [[აზერბაიჯანი|აზერბაიჯანში]]. ადმინისტრაციული ცენტრი — ქალაქი [[ყუბა]]. 

მოიცავს 101 სოფელს.

ყუბაში კლიმატი მყარია. მთისწინეთში  ზომიერი სითბო, მაღალი ტენიანობა და ცივი ჰაერი აღინიშნება. საშუალო ტემპერატურა [[იანვარი|იანვარში]] -4 ° C- დან 1 ° C- მდე, [[ივლისი|ივლისში]]  +2 ° C- დან +24 ° C- მდე.

ყუბის რეგიონი საკმაოდ ნაყოფიერია. იგი ცნობილია ვაშლის წარმოებითა და თავისი  ხალიჩებით.

== ისტორია ==
ყუბის სახანო [[XVIII საუკუნე|XVIII]] საუკუნის შუა რიცხვებში შეიქმნა. ის აზერბაიჯანის ჩრდილოეთ-აღმოსავლეთით მდებარეობდა. მე-18 საუკუნეში ყუბის სახანო ახლანდელ ქალაქებს [[ყუბა|ყუბას]], დევეჩის, გუსარს, ხაჩმაზს, ხიზისა და სიაზანს მოიცავდა.  თავდაპირველად სახანოს ცენტრი ქალაქი ხუდათი იყო, თუმცა შემდეგ ყუბის ხანმა ჰუსეინ ალიმ გადაიტანა დედაქალაქი გუბაში. 1806 წელს ქალაქში რუსული სამხედროები შეიჭრნენ, 1813 წელს ქალაქი რუსეთის იმოერიის შემადგენლობაში შევიდა. 1840—1929 წლებში შეიქმნა ყუბის მაზრა. 1930 წლის 23 ივლისს დაიწყო მაზრების გაუქმების პროცესი, რის შედეგადაც ადმინისტრაციულმა ერთეულმა ყუბის რაიონის დასახელება მიიღო. 

მე-18 საუკუნეში მთიელი [[ებრაელები]] ჩამოსახლდნენ ყუბაში და დღეს იქ მათი მსხვილი თემი არსებობს. ისინი ცხოვრობენ [[Qırmızı Qəsəbə|კრასნაია სლობოდას]] ( 1991 წლიდან ყირმიზი ყასაბა (წითელი დასახლება) {{Lang-az|Qırmızı qəsəbə}}) დასახლებაში<ref>{{Cite web |url=http://guba.cls.az/more/text/12780 |title=Quba rayonu haqqında |accessdate=2018-08-11 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20180801094620/http://guba.cls.az/more/text/12780 |archivedate=2018-08-01 }}</ref>. 

== ღირსშესანიშნაობები ==
ყუბის რაიონში მდებარეობს რამდენიმე ისტორიული ნაგებობა.

'''აღბილის მავზოლეუმები''' — ყუბის რაიონის აღბილის დასახლებაში მდებარეობს მე-16 საუკუნის სამი მავზოლეუმი<ref name=":0"> [http://www.centralasia-travel.com/ru/countries/azerbaijan/sights/kuba Азербайджан - Достопримечательности - Куба]</ref>.

'''ჯუმა მეჩეთი''' - მეჩეთი აშენდა მე -19 საუკუნეში. ამ რელიგიური ნაგებობის არქიტექტურა ახასიათებს მხოლოდ ყუბის პროვინციის მეჩეთებს. ჯუმას მეჩეთის მშენებლობის შემდეგ მსგავსი შენობები აზერბაიჯანის სხვა რეგიონებშიც გამოჩნდა<ref name=":0" />.

'''საქინა ხანუმის მეჩეთი''' — აშენდა [[1854]] წელს  ა. ბაქიხანოვის —  ცნობილი აზერბაიჯანელი მოღვაწის, მეცნიერისა და მწერლის, ქვრივის ბრძანებით. მეჩეთი მისი გარდაცვლილი ქმრის ხსოვნის აღსაყდრებლად შეიქმნა<ref name=":0" />.

'''სოფელი ხინალიგი''' — სოფელი მდებარეობს ყუბის რაიონში. ტურისტებს შორის ცნობილია, პირველ რიგში, მისი ადგილობრივი ღირსშესანიშნაობით - ზოროასტრიზმის ტაძრით. ტაძარი აშენდა მე -9 საუკუნეში. 

სოფელ ხინალიგის მაცხოვრებლები ასევე წარმოადგენენ რეგიონის ღირსშესანიშნაობას. ეს ეთნიკური ჯგუფი უძველესი ალბანური ტომის შთამომავლებია. დღეისათვის მხოლოდ ათასი ადამიანი დარჩა, მაგრამ მიუხედავად ამისა, მათ მოახერხეს თავიანთი ორიგინალური ენა, კოსტიუმი, ცხოვრების წესი, ტრადიციები და რიტუალები შეინარჩუნონ<ref name=":0" />.

'''გილგილჩაის ციხის ნანგრევები''' — გილგილჩაის ციხის კედელი [[ყუბა-ხაჩმაზის რეგიონი|ყუბა-ხაჩმაზის რეგიონში]] ერთ-ერთი უდიდესი და უძველესი არქიტექტურული ობიექტია. იგი აშენდა მე -5 - მე -6 საუკუნეებში [[სასანიდთა დინასტია|სასანიდთა დინასტიის]] დროს. გამაგრებული მძლავრი ციხე მდინარე გილგილჩაის გასწვრივ მდებარეობდა და გრძელდებოდა კასპიის ზღვისკენ. კედლების გადარჩენილი ფრაგმენტების მიხედვით, შეიძლება დადგინდეს, რომ ციხე სერიოზული გამაგრების როლს ასრულებდა<ref name=":0" />.

'''ციხე სიმაგრე ჩირაგ-ყალა''' — ჩირაგ-ყალას ციხე სიმაგრე გილგიჩაის ციხის დაცვის სისტემის მნიშვნელოვანი პუნქტი იყო. ჩვენამდე მხოლოდ მისი ნანგრევებია შემორჩენილი. თავისი ფორმით ციხე ჰგავს არასწორ მართკუთხედს. ჩრდილოეთ-აღმოსავლეთით მისი კედლები დაცულია ღრმა თხრილებით. ციხის სხვა მხარეებს გააჩნია მაღალი კედლები 13 კოშკით. დღეს მხოლოდ ამ კოშკების ნანგრევებია შემორჩენილი. კოშკებს იყენებდნენ საფრთხის შესატყობინებლად<ref name=":0" />. 

'''შეიხ იუსიფის [[მავზოლეუმი]]''' — საძვლის შექმნა თარიღდება მე -15-მე -17 საუკუნეებით. იგი მდებარეობს სოფელ შიხლიარში. მავზოლეუმი აზერბაიჯანში ერთ-ერთი უძველესია. ისტორიულად ზუსტად დამტკიცებული არაა ვინ იყო შეიხ იუსიფი და რა კვალი დატოვა თავისი ქვეყნის ისტორიაში. თუმცა მისი მავზოლეუმი ადასტურებს მის ცნობილ წარმომავლობას. მავზოლეუმი შუა საუკუნეების არქიტექტურის საინტერესო ძეგლია<ref name=":0" />.

'''შეიხ ჯუნეიდის მავზოლეუმი''' - [[სეფევიდები|სეფევიდთა დინასტიის]] წარმომადგენელი შეიხ ჯუნეიდის მავზოლეუმი თარიღდება მე-16 საუკუნით. მავზოლეუმი მდებარეობს ყუბის რაიონის სოფელ ხაზრაში. მავზოლეუმს ოთხკუთხედის ფორმა გააჩნია. შესასვლელი მდებარეობს მავზოლეუმის ოთხივე კედელში. საძვალის ცენტრში დგას გუმბათი, რომლის სიმაღლე 15 მეტრია<ref name=":0" />. 

== ეკონომიკა ==
ყუბის რაიონი აზერბაიჯანის ერთ-ერთი ყველაზე განვითარებული სასოფლო-სამეურნეო რეგიონია. აქ მოყვანილი ხილი და ბოსტნეული გადის ექსპორტზე, როგორც ქვეყნის შიგნით ასევე მის ფარგლებს გარეთ. 

ყუბის რაიონი მდიდარია ფლორით, ასევე წარმოდგენილია ფართო სპექტრის სამკურნალო მცენარეებით. „SAF“ შეზღუდული პასუხისმგებლობის საზოგადოება, რომელიც რაიონში დასახლებული საკვები პროდუქტების წარმოებას აწარმოებს, აწარმოებს 60 სახეობის ხილისა და ბოსტნეულის წვენებისა და ხილის კონცენტრატებს. წლიური გამომუშავება შეადგენს 3.5-4 მილიონ მანათს. პროდუქციის უმრავლესობა ექსპორტირდება [[ამერიკის შეერთებული შტატები|აშშ-ში]], [[კანადა|კანადაში]], [[გერმანია|გერმანიაში]], [[რუსეთი|რუსეთში]], [[ისრაელი|ისრაელში]] და [[თურქეთი|თურქეთში]]<ref>{{Cite web |url=http://azerbaijan.az/_Districts/_districts_a.html |title=Информация по административно-территориальной единице - Губа |accessdate=2018-08-11 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20170202035348/http://www.azerbaijan.az/_Districts/_districts_a.html |archivedate=2017-02-02 }}</ref>.

== გალერეა ==
<gallery widths="200" heights="200">
ფაილი:Quba 300.jpg
ფაილი:Quba 494.jpg
ფაილი:Quba 499.jpg
ფაილი:Afurja, near Quba, Azerbaijan.jpg
ფაილი:Khinaliq road.jpg
ფაილი:Quba 546.jpg
ფაილი:Quba 368.jpg
ფაილი:Quba, Cek kanyonu.jpg
</gallery>

== იხილეთ აგრეთვე ==

*[[ყუბა]]
*[[ყუბა-ხაჩმაზის რეგიონი]]
*[[ყუბის სახანო]]

== რესურსები ინტერნეტში ==

* [http://quba-ih.gov.az/index.html ყუბის რაიონის აღმასრულებელი ხელისუფლება]

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

{{ყუბის რაიონი}}
{{აზერბაიჯანის რაიონები}}

[[კატეგორია:აზერბაიჯანის რაიონები]]
[[კატეგორია:ყუბის რაიონი]]