იხილეთ წყარო გვერდისთვის ჩანგ-გიეონგ-გუნგი

[[ფაილი:Korea-Seoul-Changgyeonggung-Myeongjeongjeon-01.jpg|250px|მინი|ჩაანგგიეონგგუნგის მთავარი დარბაზი ]]
'''ჩანგ-გიეონგის სასახლე''' — სასახლე, რომელიც მდებარეობს [[სეული|სეულში]], [[სამხრეთ კორეა|სამხრეთ კორეაში]]. 

სასახლე აგებულია შუა [[XV საუკუნე|XV საუკუნეში]] მეფე [[სეჯონ დიდი|სეჯონგის]] ბრძანებით, რომელმაც ეს სასახლე მამამისს მეფე [[თეჯონგი|თეჯონგს]] აუშენა. თავდაპირველად მისი სახელი იყო „სუგანგ-გუნგი“, მაგრამ ის [[1483]] წელს განაახლა და გააფართოვა მეფე [[სეონგჯონგი|სეონგჯონგმა]], რომლის შედეგად სასახლემ მიიღო ამჟამინდელი სახელწოდება. ბევრი ნაგებობა განადგურდა [[XVI საუკუნე|XVI საუკუნეში]], როდესაც [[იაპონია]] მრავალჯერ შეეცადა დაეპყრო [[კორეა]] და შეჭრილიყო [[ჩინეთი|ჩინეთში]]. ის ბევრჯერ აღადგინეს [[ჩოსონის დინასტია|ჩოსონის დინასტიის]] მეფეებმა, მაგრამ [[XX საუკუნე|XX საუკუნეში]] კვლავ მნიშვნელოვნად დაანგრია [[იაპონია|იაპონიამ]], ამ დროს კი მეთოდურად მოხდა დანგრევა, იმისათვის, რომ ადგილი გაენთავისუფლებინათ თანამედროვე პარკისთვის, ღირსშესანიშნავი ადგილისთვის იმპერიაში, რომელიც იქნებოდა გაგრძელება [[ტოკიო|ტოკიოს]] უენო პარკის. 

იაპონიის კოლონიური პერიოდის დროს, იაპონიამ ააშენა [[ზოოპარკი]], [[ბოტანიკური ბაღი]] და [[მუზეუმი]] ტერიტორიაზე. [[1945]] წლის დამოუკიდებლობის მოპოვების, არეულობის და [[1950]]-[[1953]] წლის [[კორეის ომი|კორეის ომის]] ნგრევის შემდეგ, მდიდარი [[კორეელები|კორეელების]]  და უცხოური ზოოპარკების შემოწირულობებით ეს ზოოპარკი შეავსეს.<ref>{{cite book|last1=Oh|first1=Chang-young|title=한국 동물원 팔십년사 (80th Anniversary of Korea’s Zoo)|date=1993|publisher=Seoul Metropolitan Government|location=Seoul|pages=204–208}}</ref> [[1983]] წელს ზოოპარკი და ბოტანიკური ბაღი გადაიტანეს იქ, სადაც დღესდღეობით [[სეულ ლენდი]] მდებარეობს.

==შემადგენლობა და შენობები==

დღესდღეობით მისი მთავარი ღირსშესანიშნაობების სია ასეთია:

* ჰონგჰვამუნი (მთავარი კარიბჭე) - სასახლის მთავარი კარიბჭე დგას [[აღმოსავლეთი|აღმოსავლეთით]], რომელსაც თვლიან, როგორც სასახლის ცენტრს. პირველი ნაგებობა აიგო [[1484]] წელს, რომელიც [[1592]] წლის [[იაპონია|იაპონიის]] შემოსევის დროს დაიწვა, ხოლო [[1616]] წელს ის აღადგინეს. მრგვალი პავილიონი (სიპჯაგაკი) აშენდა  [[ხე|ხის]] ორ დონიანი [[კარიბჭე|კარიბჭის]] მხარეს. როგორც კი გაივლი ამ კარიბჭეს, დაინახავ ოკჩეონგჯოს [[ხიდი|ხიდს]]. ხიდის თაღებს შორის არის მოაჯირი, რომლის ქვეშაც დგას მოჩუქურთმებული [[გობლინი]] (დოკკები), რომელიც განკუთვნილია ბოროტი სულების განსადევნად. ოკჩეონგჯოს ხიდი აშენდა დაახლოებით 500 წლის წინ, რომელიც სიმბოლურად ემსახურება სასახლის შიდა ეზოში შესვლას. ჰონგჰვამუნი არის [[ეროვნული საგანძური (სამხრეთ კორეა)|ეროვნული საგანძური]] 384.
* ოკჩეონგიო (ხიდი) - ხიდი აიგო [[1483]] წელს. ის არის 9.9 მეტრი სიგრძის, რომელიც უჭირავს ორი ტყუპ თაღს. ხიდის თაღებს შორის არის მოაჯირი, რომლის ქვეშაც დგას მოჩუქურთმებული გობლინი (დოკკები), რომელიც განკუთვნილია ბოროტი სულების განსადევნად. ოკჩეონგჯოს ხიდი აშენდა დაახლოებით 500 წლის წინ, რომელიც სიმბოლურად ემსახურება კოშკის შიდა ეზოში შესვლას. ჰონგჰვამუნი არის [[ეროვნული საგანძური (სამხრეთ კორეა)|ეროვნული საგანძური]] 384.
*მიეონგჯეონგჯეონი (მთავარი დარბაზი) - მიეონგჯეონგჯეონი არის სასახლის მთავარი დარბაზი, სადაც იმართებოდა სახელმწიფო შეხვედრები და ოფიციალური სამეფო ბანკეტები. პირველად ის აშენდა [[1484]] წელს, მაგრამ [[1592]] წლის [[იაპონია|იაპონიის]] შემოსევის შედეგად დაიწვა. [[1616]] წელს ჩაუტარდა რეკონსტრუქცია, ის არის [[სეული|სეულის]] ყველა სასახლის მთავარ დარბაზებს შორის უძველესი მთავარი დარბაზი. ის უფრო პატარაა ვიდრე ორ სართულიანი მთავარი დარბზები [[გიეონგბოკგუნგი|გიეონგბოკგუნგისა]] და [[ჩანგდეოკგუნგი|ჩანგდეოკგუნგის]], რადგან თავდაპირველად ის აიგო, როგორც საცხოვრებელი  კორპუსები, განსაკუთრებით ქვრივი [[დედოფალი|დედოფლებისთვის]], ის არ იყო აგებული სატახტო დარბაზისთვის. მიუხედავად იმისა, რომ ეს არის მარტივი, ერთ სართულიანი ნაგებობა მიეონგჯეონგჯეონი აგებულია შემაღლებულ [[ქვა|ქვის]] ტერიტორიაზე, რომელიც მთავარ დარბაზს ღირსებით აღჭურავს. ციხე-დარბაზის გავლის შემდეგ წინ დგას სამ დონიანი ბილიკი, რომელიც წარსულში მხოლოდ [[მეფე|მეფეებისთვის]] იყო განკუთვნილი. გარემომცველ ტერიტორიაზე არის კედლის ნაგებობები ერთ ოთახიანი ოთახებით, რომელიც მხოლოდ სამეფო გუარდიისთვის ან სამეფო დაკრძალვებისთვის იყო განკუთვნილი. მიეონგჯეონგჯეონი აღინიშნება, როგორც [[ეროვნული საგანძური (სამხრეთ კორეა)|ეროვნული საგანძური]] 226. 
*მუნჯეონგჯეონი (საკრებულოს სხდომათა დარბაზი) - მუნჯეონგჯეონი არის საკრებულოს სხდომათა დარბაზი, სადაც მეფე განიხილავდა [[სახელმწიფო|სახელმწიფოში]] მიმდინარე მოვლენებს. განსხვავებით სატახტო დარბაზისგან, რომელიც დგას [[აღმოსავლეთი|აღმოსავლეთით]], ეს შენობა დგას [[სამხრეთი|სამხრეთით]]. ასეთი სასახლე მეორეხარსხოვანი ნაგებობით, რომელიც სატახტო დარბაზისგან განსხვავებით სხვა მხარესაა შებრუნებული ძალიან უჩვეულოა კორეაში. მუნჯეონგჯეონი როგორითაც დღესდღეობით გვხვდება [[1986]] წელს ჩაუტარეს რესტავრაცია მუნჯეონგჯეინის კარიბჭესთან და აღმოსავლეთ ნაწილის გადახურულ დერეფანთან ერთად. [[XIX საუკუნე|XIX საუკუნის]] „აღმოსავლეთ სასახლის ნახატი“ თანახმად მუნჯეონგჯეონი კედლით გაყოფილი იყო სუნგმუნდანგად და მიეონგჯეონგჯეონად, ასევე ჰქონდა პატარა დანართი. შიდა ეზო გარშემორტყმული იყო კედლით, როგორც დერეფანი. ამ ნაწილს ჯერჯერობით რესტავრაცია არ ჩატარებია.

[[1762]] წლის [[13 მაისი|13 მაისს]] მუნჯეონგჯეონის პირდაპირ მოხდა საუკუნის ყველაზე ტრაგიკული ინციდენტი. მეფე [[იეონგჯო|იეონგჯოს]] გადასცეს, რომ სამეფო ტახტის მემკვიდრე [[პრინცი]] სადო იყო ფსიქიკურად ავადმყოფი და არაპროგნოზირებადი. პრინცზე გაშმაგებულმა მეფემ, ანუ მისმა მამამ გასცა ბრძანება, რომ პრინცი ცოცხლად დალუქულიყო დიდ [[ბრინჯი|ბრინჯის]] ყუთში, სადაც რვა დღეში გარდაიცვალა, მხოლოდ 28 წლის ასაკში. მეფე იეონგჯო მოგვიანებით გახდა მომნანიებელი და მისცა მის ვაჟს გარდაცვალების სახელი „სადო“ („ფიქრი მწუხარებაში“). არსებობს მოსაზრებაც, რომ პრინცი სადო გახდა პოლიტიკური შეთქმულების მსხვერპლი, მაგრამ ეს ფაქტი უარყეს, ლედი ჰიეგიეონგის  მოგონებებიდან, რომელიც დაწერა პრინც სადოს ცოლმა ლედი ჰიეგიეონგი. 

*სუნგმუნდანგი (დარბაზი) - სუნგმუნდანგის დარბაზში მეფე ატარებდა ბანკეტებსა, განიხილავდა სახელმწიფოს საქმეებსა და კლასიკურ [[ლიტერატურა|ლიტერატურას]]. მიიჩნევა, რომ ის აშენდა მეფე [[გვანგჰეგუნი|გვანგჰეგუნის]] მმართველობის პერიოდში, როდესაც ჩანგ-გიეონგ-გუნგი პირველად აღადგინეს. [[1830]] წელს ის დაიწვა, მაგრამ იმავე წლის შემოდგომაზე აღადგინეს. მისი საფუძველი ჩაფიქრებული იყო, რათა დარბაზი გამოჩენილიყო ამაღლებულ ადგილას დამრეც ტერიტორიაზე. საფუძვლის ქვები წინა სვეტებისთვის გაკეთდა მაღალი, მაშინ როდესაც უკანა გაკეთდა დაბალი. შენობის სახელწოდება „სუნგმუნდანგი“ დაწერა მეფე იეონგჯომ, რომელიც ჯერ კიდევ დარბაზის შესავლელთან კიდია.
*ჰამინჯეონგი (პავილიონი) - ის პირველად აშენდა [[1633]] წელს ყოფილი ინიანგჯეონის დარბაზის ტერიტორიაზე. ჰამინჯეონგი [[1830]] წელს [[ხანძარი|ხანძრის]] შედეგად დაინგრა, ხოლო [[1833]] წელს ის აღადგინეს. მეფე ამ პავილიონს იყენებდა ოფიციალური პირების მისაღებად და ბანეკეტების გასამართად. დღესდღეობით ჰამინჯეონგი გაღებულია ოთხივე მხარეს, მაგრამ როგორც „აღმოსავლეთ სასახლის   ნახატის“ მიხედვით მას კედლები მხოლოდ სამ მხარეს ჰქონდა.
*გიეონგჩუნჯეონი (დარბაზი) - აშენდა [[1483]] წელს, განადგურდა [[1592]] წელს, ხოლო [[1616]] წელს ის თავიდან ააშენეს, [[1830]] წელს დაიწვა და [[1834]] წელს ისევ აღადგინეს. მეფე [[ჯეონგჯო]] და მეფე [[ჰეონჯონგი]] სწორედ ამ დარბაზში დაიბადნენ. 
*ჰვანგიეონგჯეონი (დარბაზი) -  პირველად აშენდა [[1484]] წელს მეფე [[სეონგჯონგი|სეონგჯონგის]] მმართველობის ხანაში. [[1592]] წელს ის განადგურდა, [[1616]] წელს ის აღადგინეს, მაგრამ [[1830]] წელს დარბაზი დაიწყვა და [[1834]] წელს ის კვლავ აღადგინეს. 
*ტონგმიეონგჯეონი (დარბაზი) - პირველად აშენდა [[1484]] წელს, ცოტა ხნის წინ [[1834]] წელს ის ხელახლა ააშენეს. ის არის [[იეონჯო|იეონჯოს]] ტერიტორიის მთავარი შენობა, სადაც მეფეები და მათი ოჯახები ცხოვრობდნენ. 
*ჩუნდანგჯი (ორი ტბორები) - აშენდა [[1909]] წელს 266 კვადრატული მეტრზე, [[კუნძული|კუნძულზე]], ხოლო [[1984]] წელს მას დაემატა [[ხიდიც]]. ყველაზე პატარა ტბორი არის 1,107 კვადრატული მეტრის, ხოლო ყველაზე დიდი 6,483 კვადრატული მეტრი.

==გალერეა==
<gallery>
Shokei-en_Park_in_1930s.JPG|ჩანგიეონგის სასახლე [[1930]] წელს ([[კორეაში იაპონიის მმართველობა|კორეაში იაპონიის მმართველობის პერიოდში]])
Changgyeonggung1.jpg|სასახლის მთავარი [[კარიბჭე]]
Changgyeonggung3.jpg|სასახლის გვერდითი ხედი [[სეული|სეულის]] ჰორიზონტის ფონზე
Sungmundang_(corridor),_Changgyeonggung_-_Seoul,_Korea.jpg|სუნგმუნდანგის დერეფანი
Pagoda,_Changgyeonggung_-_Seoul,_Korea.jpg|[[პაგოდა]]
Taesil,_Changgyeonggung_-_Seoul,_Korea.jpg|ტესილი 
Korea-Seoul-Changgyeonggung-Haminjeong-02.jpg|ჰამინჯეონგი
Changgyeonggung.gate.01.jpg|კარიბჭე
Yanghwagung.jpg|იანგჰვაგუნგი ზამთარში
</gallery>

==იხილეთ აგრეთვე==
*[[გიეონგბოკგუნგი]]
*[[ჩხანდოკუნი]]
*[[დეოკსუგუნგი]]
*[[გიეონგჰუიგუნგი]]
*[[კორეის ისტორია]]
*[[სამხრეთი კორეა]]

==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://www.vokrugsveta.ru/country/?item_id=419&tv=1 Статья на сайте "Вокруг света"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20050515081314/http://www.vokrugsveta.ru/country/?item_id=419&tv=1 |date=2005-05-15 }}
* [http://www.lifeinkorea.com/Travel2/seoul/78 Статья на сайте lifeinkorea.com]{{ref-en}}

==ლიტერატურა==
*{{cite book | last = Hoon | first = Shin Young | title = The Royal Palaces of Korea: Six Centuries of Dynastic Grandeur | location = Singapore | publisher = Stallion Press | year = 2008 | type = Hardback | isbn = 978-981-08-0806-8}}

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{ჩოსონის სასახლეები}}

[[კატეგორია:სამხრეთ კორეის სასახლეები]]
[[კატეგორია:კორეის ისტორია]]
[[კატეგორია:სამხრეთი კორეა]]