იხილეთ წყარო გვერდისთვის ცხენის თავის ნისლეული

[[image:A reproduction of a composite colour image of the Horsehead Nebula and its immediate surroundings - Eso0202a.jpg|right|300px|thumb|ცხენის თავის ნისლეული]]

'''ცხენის თავის ნისლეული''' ''(Horsehead Nebula; ასევე ცნობილია, როგორც „ბერნარ 33“)'' — ბნელი ნისლეული [[ორიონის ნისლეული|ორიონის]] [[თანავარსკვლავედები|თანავარსკვლავედში]]. ნისლეული მდებარეობს [[ვარსკვლავი|ვარსკვლავ]] „ალნიტაკის“ სამხრეთით, რომელიც უშორეს დასავლეთითაა [[ორიონის სარტყელი|ორიონის სარტყელზე]] და [[ორიონის მოლეკულარული ღრუბლის კომპლექსი]]ს ნაწილია. ნისლეული პირველად 1888 წელს უილიამინა ფლემინგმა დააფიქსირა ფოტოგრაფულ პლატა B2312-ზე, რომელიც ჰარდვარდის კოლეჯის ობსერვატორიაში იყო გადაღებული. ცხენის თავის ნისლეული დაახლოებით 1500 [[სინათლის სიჩქარე|სინათლის წლის]] მანძილითაა [[დედამიწა|დედამიწიდან]] დაშორებული. ის ერთ-ერთი ყველაზე შესამჩნევი ნისლეულია მისი ბნელი მტვრისა და გაზიზ ღრუბლების მორევისებრი ფორმის გამო, რომელიც ცხენის თავს წააგავს დედამიწელი დამკვირვებლისთვის.

წითელი ან მოვარდისფრო ნათება წარმოიქმნება [[წყალბადი|წყალბადის]] გაზისგან, რომელიც განსაკუთრებით უხვადაა ნისლეულის უკან და [[იონიზაცია|იონიზირდება]] იქვე მდებარე ვარსკვლავ „[[სიგმა ორიონისი|სიგმა ორიონისის]]“ მიერ. ცხენის თავის ნისლეულის სიბნელე, უმეტესად, გამოწვეულია სქელი მტვრისგან, თუმცა ცხენის თავის ნისლეულის „კისრის“ შედარებით დაბლითა ნაწილები მარცხნივ ჩრდილს წარმოქმნიან. გაზის ნაკადები, რომლებიც ნისლეულს ტოვებენ, მიემართებინ ძლიერი [[მაგნიტური ველი|მაგნიტური ველის]] გავლენით. ნისლეულის ფუძეში არსებული კაშკაშა წერტილები ახალგაზრა ვარსკვლავები არიან, რომლებიც ეს ესაა ფორმირდნენ, ან ფორმირების პროცესში არიან.

მტვრისა და გაზის ბნელი ღრუბელი [[ორიონის ნისლეული|ორიონის ნისლეულში]] რეგიონია, სადაც [[ვარსკვლავთწარმომქმნელი პროცესები]] ამჟამადაც მიმდინარეობს. ფორმირების პროცესში მყოფ ვარსკვლავებს ამარაგებს ე.წ. ვარსკვლავური ინკუბატორი, რომელიც მოიცავს ჩვენთვის ცნობილ 100 ორგანულ და არაორგანულ გაზებს, ისევე როგორც მტვრის ღრუბლები შეიცავენ დიდ და რთულ ორგანულ მოლეკულებს. [[ორიონის ნისლეული|ორიონის ნისლეულის]] ეს რეგიონი, რომელიც ცხენის თავის ნისლეულს მოიცავს, ვარსკვლავური ინკუბატორია. მასიური ნისლეულის სიბნელე არა მტვრითა და გაზითაა გამოწვეული, არამედ მის უკან მდებარე ვარსკვლავების სინათლის ერთობლივი ბლოკირებით.

==გალერეა==
<gallery>
File:The Horsehead Nebula IC434.jpg
</gallery>

==იხილეთ აგრეთვე==
* [[ორიონის ნისლეული]]

[[კატეგორია:ნისლეულები]]
[[კატეგორია:დიფუზიური ნისლეულები]]
[[კატეგორია:ბნელი ნისლეულები]]