იხილეთ წყარო გვერდისთვის ჯეიმზ კლარკ მაქსველი

{{ინფოდაფა მეცნიერი}}
'''ჯეიმზ კლარკ მაქსველი''' (დ. [[13 ივნისი]] [[1831]] — გ. [[5 ნოემბერი]] [[1879]]) — [[შოტლანდიელები|შოტლანდიელი]]<ref>{{cite web |title=Early day motion 2048 |url=http://www.parliament.uk/edm/2005-06/2048 |accessdate=22 April 2013 |publisher=UK Parliament}}</ref><ref>{{cite web |title=James Clerk Maxwell |url=http://www.sciencemuseum.org.uk/onlinestuff/People/James%20Clerk%20Maxwell%20183179.aspx |accessdate=22 April 2013 |publisher=The Science Museum, London |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130531131420/http://www.sciencemuseum.org.uk/onlinestuff/People/James%20Clerk%20Maxwell%20183179.aspx |archivedate=31 მაისი 2013 }}</ref> მეცნიერი, რომელიც მოღვაწეობდა [[მათემატიკური ფიზიკა|მათემატიკური ფიზიკის]] დარგში.<ref>{{cite web |url=http://www-history.mcs.st-and.ac.uk/HistTopics/Knots_and_physics.html |title=Topology and Scottish mathematical physics |publisher=University of St Andrews |accessdate=9 September 2013}}</ref> მისი მთავარი მიღწევა იყო [[მაქსველის განტოლებები|განტოლებების]] შექმნა, რომელთა საშუალებითაც აჩვენა, რომ [[ელექტრობა]], [[მაგნეტიზმი]] და [[ოპტიკა]] ემორჩილებიან ერთ [[ფენომენი|ფენომენს]], რომელსაც [[ელექტრომაგნიტური ველი]] უწოდა.

== ბიოგრაფია ==

მაქსველი მხოლოდ 14 წლის იყო, როდესაც [[ედინბურგი]]ს სამეფო საზოგადოების წინაშე [[გეომეტრია|გეომეტრიის]] შესახებ დაწერილი მისი ნაშრომის წარდგენა სთხოვეს, 24 წლისა კი [[აბერდინის უნივერსიტეტი]]ს პროფესორი გახდა. ათი წლის შემდეგ სამსახურს თავი დაანება და [[მაგნეტიზმი]]სა და [[ელექტრობა|ელექტრობის]] შესახებ თეორიების შესაქმნელადაც მოიცალა. 40 წლის მაქსველი [[კემბრიჯი|კემბრიჯში]] [[ექსპერიმენტული ფიზიკა|ექსპერიმენტული ფიზიკის]] პირველ პროფესორად მიიწვიეს.

== მეცნიერული მოღვაწეობა ==

რამდენიმე წლით ადრე, [[მაიკლ ფარადეი]] ძალწირის მქონე [[მაგნიტი|მაგნიტებსა]] და ელექტრულ ნაკადებზე საუბრობდა და ისინი გამოსახულიც ჰქონდა. მაქსველს ეს სმენოდა და მათ განსამარტავად თეორიაც შეიმუშავა. მან ივარაუდა, რომ თუ მაგნიტი წინ და უკან იმოძრავებდა, ტალღებს წარმოქმნიდა, რომლებიც ფარადეის მიერ ნახსენები ძალწირის მიმართულებას გაჰყვებოდნენ.

ამის შემდეგ მაქსველმა გასაოცარი დასკვნა გააკეთა: [[სინათლე]], სინამდვილეში ძალწირის გასწვრივ გავრცელებული უდიდესი სიჩქარის ტალღებია. ამ ტალღებს მან [[ელექტრომაგნიტური ტალღები]] დაარქვა და თავისი აზრის სისწორეც დაამტკიცა. მისი გამოთვლების თანახმად, არსებობდა სხვა სახის, სინათლის ტალღაზე უფრო გრძელი და მოკლე ელექტრომაგნიტური ტალღებიც. მაქსველის სიცოცხლეში მათი აღმოჩენა არ მოხერხდა, მაგრამ ახლა ვიცით, რომ [[რადიოტალღები]], [[ინფრაწითელე სხივები]], [[ულტრაიისფერი სხივები]], [[რენტგენის სხივები]] და [[გამა-სხივები]] ელექტრომაგნიტური ტალღების ოჯახს მიეკუთვნება.

== ლიტერატურა ==
* {{cite book| last = Arianrhod| first = Robyn| title = Einstein's Heroes: Imagining the World Through the Language of Mathematics| url = http://books.google.com/?id=kMJYH4qo3kkC| year = 2006| publisher = Oxford University Press| isbn = 9780195308907 }}

== რესურსები ინტერნეტში ==
{{Commons|James Clerk Maxwell}}
* {{Gutenberg author |id=Maxwell,+James+Clerk }}
* {{Internet Archive author |search=James Clerk Maxwell}}
* {{Librivox author |id=736}}

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

{{ავტორიტეტული წყაროები}}
{{DEFAULTSORT:მაქსველი, ჯეიმზ კლარკ}}

[[კატეგორია:დაბადებული 1831]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1879]]