იხილეთ წყარო გვერდისთვის ჯონ ლენონი

{{ინფოდაფა პიროვნება
| სიგანე = 
| სახელი = ჯონ ლენონი
| ფოტო = John Lennon, 1974 (cropped).jpg
| ფოტოს სიგანე = 220პქ
| ალტ = ჯონ ლენონი 1974 წელს
| მშობლსახელი = 
| ენის კოდი = 
| დაბსახელი = ჯონ უინსტონ ლენონი
| დაბთარიღი = {{დაბადების თარიღი|1940|10|9}}
| დაბადგილი = [[ლივერპული]], [[ინგლისი]]
| გარდთარიღი = {{გარდაცვალების თარიღი და ასაკი|1980|12|8|1940|10|9}}
| გარდადგილი = [[მანჰეტენი]], [[ნიუ-იორკი]], [[აშშ]]
| გარდაცვალების მიზეზი = [[მკვლელობა]] გასროლის შედეგად
| დაკრძალვის ადგილი = კრემირებულია (ნეშტი მიმოფანტულია [[ცენტრალური პარკი (ნიუ-იორკი)|ცენტრალურ პარკში]]). 
| ეთნიკური წარმომავლობა = 
| საქმიანობა = {{Flatlist|
* მომღერალი
* სიმღერების ავტორი
* მუსიკოსი
* აქტივისტი
}}
| აქტიურობის წლები =  1956–1980
| მეუღლეები = {{plainlist|
* {{Marriage|[[სინთია ლენონი|სინთია პაუელი]]<br>|1962|1968|end=გაეყ.}}
* {{Marriage|[[იოკო ონო]]<br>|1969}}
}}
| პარტნიორები = 
| შვილები = {{plainlist|
* [[ჯულიან ლენონი]]
* [[შონ ლენონი]]
}}
| მამა = [[ალფრედ ლენონი]]
| დედა = [[ჯულია ლენონი|ჯულია სტენლი]]
| ნათესავები = 
| ჯილდოები = 
| მოსახმობი სიგნალი = 
| სახელი1 = [[მუსიკალური ინსტრუმენტები|ინსტრუმენტ(ებ)ი]]
| მოდული1 = {{Flatlist|
* ვოკალი
* გიტარა
* კლავიშებიანი საკრავები
* ჰარმონიკა
}}
| სახელი2  =[[მუსიკის ჟანრი|ჟანრ(ებ)ი]]
| მოდული2 ={{Flatlist|
* [[როკ-მუსიკა|როკი]]
* [[პოპ-მუსიკა|პოპი]]
* [[ექსპერიმენტული მუსიკა|ექსპერიმენტული]]
}}
| სახელი3  =[[ლეიბლი|ლეიბლ(ებ)ი]]
| მოდული3 = {{Flatlist|
* [[Apple Records|Apple]]
* [[Capitol Records|Capitol]]
* [[Geffen Records|Geffen]]
* [[Parlophone]]
* [[Polydor Records|Polydor]]
}}
| სახელი4 = ასოციაციები
| მოდული4 = {{Flatlist|
* [[The Quarrymen]]
* [[The Beatles]]
* [[Plastic Ono Band]]
* [[იოკო ონო]]
}}
| სახელი5 = აღსანიშნავი ინსტრუმენტები
| მოდული5 = {{plainlist|
* [[Rickenbacker 325]]
* [[Fender Stratocaster]]
* [[Epiphone Casino]]
* [[Gibson J-160E]]
* [[მელოტრონი]]
}}
| საიტი = {{URL|johnlennon.com}}
| ხელმოწერა = Firma de John Lennon.svg
| ხემოწერის ზომა = 
| ხელმოწერა ალტ = 
| შენიშვნები = 
}}

'''ჯონ უინსტონ ონო ლენონი''' ({{lang-en|John Lennon}}), [[ბრიტანული იმპერიის ორდენი]]ს მფლობელი, (დ. [[9 ოქტომბერი]], [[1940]] — გ. [[8 დეკემბერი]], [[1980]]) — [[ინგლისელები|ინგლისელი]] მომღერალი, სიმღერების ავტორი, მუსიკოსი და მშვიდობის აქტივისტი<ref>https://johnlennonpeace.weebly.com/the-john-lennon-peace-movement.html</ref>. იგი ცნობილი გახდა, როგორც [[The Beatles]]-ის, მუსიკაში ყველა დროის წარმატებული და კრიტიკოსების მიერ აღიარებული ჯგუფის წევრი და ერთ-ერთი დამაარსებელი. The Beatles-ის წევრ [[პოლ მაკ-კარტნი]]სთან ერთად მისი [[ლენონი/მაკ-კარტნი|შემოქმედებითი ძალების გაერთიანება]] წარმოადგენს XX საუკუნის ერთ-ერთ ყველაზე ნაყოფიერ თანამშრომლობას. [[ჯორჯ ჰარისონი]]ს და [[რინგო სტარი]]ს თანამონაწილეობით The Beatles-მა 1960-იანებში მსოფლიო წარმატება მოიპოვა.

დაბადებული და გაზრდილი [[ლივერპული|ლივერპულში]], ჯონი მოზარდობისას მონაწილეობდა [[სკიფლი#სკიფლი ბრიტანეთში|სკიფლის]] მოძრაობაში. მისი პირველი ჯგუფი, [[The Quarrymen]] იყო The Beatles-ის წინამორბედი. მას შემდეგ, რაც The Beatles 1970 წელს დაიშალა, ლენონი სოლო კარიერით დაკავდა და გამოსცა კრიტიკოსების მიერ აღიარებული სხვადასხვა ალბომი, როგორიც არის ''[[John Lennon/Plastic Ono Band]]'' და ''[[Imagine (ალბომი)|Imagine]]''. აგრეთვე აღსანიშნავია სიმღერები [[Give Peace a Chance]] და [[Imagine (სიმღერა)|Imagine]]. მუსიკალურ ბიზნესს ჯონი 1975 წელს ჩამოშორდა და ძირითადად, ოჯახით იყო დაკავებული. თუმცა, 1980 წელს გამოიცა მისი ახალი დისკი ''[[Double Fantasy]]''. ეს მოხდა მის მკვლელობიდან სამი კვირის შემდეგ.

მუსიკის, მწერლობის, ნახატების, კინოფილმებისა თუ ინტერვიუების ხასიათით, ლენონმა შეიძინა მეამბოხე პიროვნების იმიჯი. იგი აკეთებდა სკანდალურ პოლიტიკურ განცხადებებს და ცნობილია, როგორც [[მშვიდობის აქტივისტი]]. 1971 წელს იგი დასახლდა [[ნიუ-იორკი|ნიუ-იორკში]], სადაც [[ვიეტნამის ომი]]ს კრიტიკის გამო [[რიჩარდ ნიქსონი]]ს ადმინისტრაცია ცდილობდა მის დეპორტირებას. ამის კიდევ ერთი მიზეზი ის არის, რომ ჯონი სიმღერები ხშირად ჟღერდა ანტისაომარი მოძრაობის ფარგლებში, ჰიმნების სახით.

2012 წლისათვის ლენონის მიერ [[აშშ]]-ში გაყიდული დისკების რაოდენობა 14 მილიონ ერთეულს აღემატება. როგორც ავტორს, თანაავტორს ან შემსრულებელს მას ეკუთვნის [[ბილბორდი (ჟურნალი)|ბილბორდის]] 100-ეულის #1 პოზიციაზე მოხვედრილი 25 სინგლი. 2002 წელს [[BBC]]-მ ჩაატარა გამოკითხვა „[[100 უდიდესი ბრიტანელი]]“, სადაც ჯონი მერვე ადგილზე დასახელდა. 2008 წელს ჟურნალ [[როლინგ სტოუნი]]ს მიერ ჩატარებულ გამოკითხვაში ჯონი დასახელდა ყველა დროის საუკეთესო მომღერლებს შორის რიგით მეხუთედ. გარდაცვალების შემდეგ, 1987 წელს იგი შეყვანილი იქნა [[სიმღერების ავტორთა დიდების დარბაზი|სიმღერების ავტორთა დიდების დარბაზში]], ხოლო 1994 წელს - [[როკ-ენ-როლის დიდების დარბაზი|როკ-ენ-როლის დიდების დარბაზში]]<ref>{{cite web|url=http://rockhall.com/event/john-lennon/?flavour=mobile|title=Lennon's 70th birthday|publisher=[[Rock and Roll Hall of Fame]]|accessdate=8 October 2010|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150402120534/http://rockhall.com/event/john-lennon/?flavour=mobile|archivedate=2 April 2015|df=dmy-all}}</ref>.

==ბიოგრაფია==
===1940–1957: ადრეული წლები===
ლენონი დაიბადა [[მეორე მსოფლიო ომი]]ს პერიოდის ინგლისში, 1940 წლის 9 ოქტომბერს, ლივერპულში, [[ჯულია ლენონი|ჯულიასა]] და [[ალფრედ ლენონი]]ს ოჯახში. ალფრედი იყო ვაჭარი მეზღვაური, წარმოშობით ირლანდიელი, რომელიც შვილის დაბადებისას ქვეყანაში არ იმყოფებოდა.{{sfn|ჰარი|2000b|p=504}} მშობლებმა ბიჭუნას ჯონ უინსტონ ლენონი დაარქვეს, მამის მხრიდან ბაბუის, ჯონ „ჯეკ“ ლენონისა და პრემიერ-მინისტრ [[უინსტონ ჩერჩილი]]ს პატივსაცემად.{{sfn|სპიცი|2005|p=24: "Julia offered the name in honour of&nbsp;... Winston Churchill"}} მამა შინ ხშირად არ იყო, მაგრამ აგზავნიდან ფულად ჩეკებს იმ მისამართზე, რომელზეც ლენონი დედასთან ერთად ცხოვრობდა.{{sfn|სპიცი|2005|p=24: "The entire Stanley clan gathered nightly at Newcastle Road"}} ჩეკების გამოგზავნა შეწყდა, როდესაც იგი 1944 წლის თებერვალში დაიკარგა.{{sfn|ლენონი|2005|p=54: "Until then he had sent her money each month from his wages, but now it stopped"}}{{sfn|სპიცი|2005|p=26: "In February 1944&nbsp;... he was arrested and imprisoned. Freddie subsequently disappeared for six months"}} ექვსი თვის შემდეგ იგი შინ დაბრუნდა, მაგრამ ამ დროისთვის ჯულიას ურთიერთობა ჰქონდა სხვა მამაკაცთან და ფეხმძიმედ იყო, ამიტომ მეუღლესთან ურთიერთობის აღდგენაზე უარი თქვა.{{sfn|სპიცი|2005|p=27}} მას შემდეგ, რაც დამ, მიმი სმითმა, ლივერპულის სოციალურ სამსახურში ორჯერ იჩივლა, ჯონზე მეურვეობა ჯულიამ მას გადასცა. 1946 წლის ივლისში მამამ ჯონს სმითთან მიაკითხა და ბიჭუნა ბლეკპულში წაიყვანა. მას სურდა ჯონის ახალ ზელანდიაში ფარულად თან წაყვანა.{{sfn|ლენონი|2005|p=56: "Alf admitted to her that he had planned to take John to live in New Zealand"}} თავის პარტნიორთან, ბობი დიკინსთან ერთად, ჯულია მას გაჰყვა და ჯონს მოსთხოვა არჩევანია გაკეთება. ლენონმა ორჯერ აირჩია მამასთან დარჩენა, მაგრამ, როდესაც დედა მიდიოდა, აცრემლებული, უკან გაჰყვა.{{sfn|სპიცი|2005|p=30: "Julia went out of the door&nbsp;... John ran after her"}} მამასთან შემდეგი შეხვედრა ჯონს მხოლოდ 20 წლის შემდეგ ჰქონდა.{{sfn|სპიცი|2005|p=497}}

[[ფაილი:Mendipsnationaltrust.JPG|thumb|right|251 Menlove Avenue, ქუჩა, სადაც ჯონი ბავშვობაში ცხოვრობდა.]]

პატარაობისას და ბავშვობაში ჯონი ცხოვრობდა [[251 Menlove Avenue]]-ზე დეიდასთან და ბიძამისთან, მიმი და ჯორჯ სმითებთან ერთად, რომლებსაც თავად შვილები არ ჰყავდათ.{{sfn|ლენონი|2005|p=56: "Hard to see why Mimi wanted John, as she had always said she didn't want children"}} დეიდამ ჯონს ზღაპრების ბევრი წიგნი უყიდა, ხოლო ბიძიამ, რომელიც ფერმას უვლიდა, ტუჩის ჰარმონიკა აჩუქა და კროსვორდების ამოხსნაში ავარჯიშებდა.{{sfn|სპიცი|2005|p=32: "When he was old enough, taught John how to solve crossword puzzles"}} ჯულია მათთან ხშირად დადიოდა და 11 წლის ასაკში ჯონი მას ხშირად აკითხავდა ბლომფილდ როუდის 1-ში, სადაც დედა ასმენინებდა [[ელვის პრესლი]]ს ჩანაწერებს, ასწავლიდა [[ბანჯო]]ზე დაკვრას და [[ფეტს დომინო]]ს "[[Ain't That a Shame]]"-ს. {{sfn|სპიცი|2005|p=48: "To get them started, she applied the triad to 'Ain't That a Shame'"}} 1980 წლის სექტემბერში ლენონმა ისაუბრა ოჯახსა და თავის მეამბოხე ხასიათზე:

{{ციტატა|ჩემს ერთი ნაწილს სურს ამ საზოგადოების ასპექტებმა და არ იყოს გარეული ამ მთვარეულ-პოეტურ/მუსიკალურ სამყაროში. მაგრამ არ შემიძლია ვიყო ის, რაც არ ვარ - მე ვიყავი სწორედ ის, ვისზეც სხვა ბიჭების მშობლები (მათ შორის, პოლის მამა) ამბობდნენ: „მოერიდე მაგას“...მშობლებმა ინსტინქტურად იცოდნენ, რომ მე წესრიგის დამრღვევი ვიყავი, ანუ არ შევესაბამებოდი საზოგადოებას და მათ შვილებზე გავლენა მქონდა, რაც სიმართლეა იყო. ყველანაირად ვცდილობდი, ყველა მეგობრის სახლში უარზაური მომეხდინა...ნაწილობრივ, შურის გამო, ვინაიდან თავად ეს, ეგრეთ წოდებული სახლი არ მქონია....მაგრამ ''მქონდა''. ჩემს ოჯახს ხუთი ქალი შეადგენდა. ხუთი ''ღონიერი'', ''ჭკვიანი'', ''მშვენიერი'' ქალბატონი, ხუთი და. ერთ-ერთი დედაჩემი იყო. უბრალოდ არ შეეძლო ცხოვრებასთან გამკლავება. იყო იყო ყველაზე ახალგაზრდა, რომლის მეუღლეც ზღვაში გაიქცა. ამ დროს ომი მიმდინარეობდა და მას ჩემი ატანა არ შეეძლო, ამიტომ საბოლოოდ მის უფროს დასთან დავსახლდი. ისინი საოცრები იყვნენ...ეს იყო ჩემს ცხოვრებაში პირველი ფემინისტური შემთხვევა. სხვა ბიჭუნების გონებაზე გავლენა მქონდა. ვამბობდი ასე - „მშობლები არ არიან იდეალურები, ვინაიდან ჩემებთან არ ვცხოვრობ, ამიტომ ვიცი.“{{sfn|Sheff|1981|pp=134–136}}}}

იგი ხშირად დადიოდა ბიძაშვილთან, სტენლი პარკსთან, რომელიც ფლიტვუდში ცხოვრობდა. შვიდი წლის შემდეგ პარკსებს ჯონი თან სამოგზაუროდ ან ადგილობრივ კინოთეატრებში დაჰყავდათ.{{sfn|სპიცი|2005|p=32: "Parkes recalled&nbsp;... Leila and John to the cinema as often as three times a day"}} სასკოლო არდადეგების დროს ისინი ხშირად ეწვეოდნენ ჯონს ლილა ჰარვისთან, კიდევ ერთ ბიძაშვილთან ერთად და ხშირად, კვირაში ორჯერ-სამჯერ მოგზაურობდნენ ბლეკპულში, სხვადასხვა სანახაობაზე დასასწრებად. ისინი ესწრებოდნენ ბლეკპულ ტაუერის ცირკის წარმოდგენებს, სადაც გამოდიოდნენ დიკი ვალენტაინი, ართურ ესკი, მაქს ბაიგრეივზი და ჯო ლოსი. პარქსი იხსენებდა, რომ ჯონს განსაკუთრებით მოსწონდა ჯორჯ ფორმბი. {{sfn|ჰარი|2009}} მოგვიანებით პარქსები საცხოვრებლად შოტლანდიაში გადავიდნენ და სამი ბიძაშვილი სასკოლო არდადეგებს იქ ერთად ატარებდა. პარქსი იხსენებდა, რომ სამივე ძალიან ახლოს იყო. „ჯონი ცხრა წლის იყო და 16 წლამდე ედინბურგიდან გავყვებოდით და ვმოგზაურობდით საოჯახო დერნესში მდებარე ნაკვეთამდე.“{{sfn|ჰარი|2000b|p=702}} როდესაც ჯონი 14 წლის იყო, ბიძია ჯორჯი ღვიძლის სისხლდენით გარდაიცვალა, 52 წლის ასაკში.{{sfn|ჰარი|2000b|p=819}}

ლენონს ანგლიკანური წესით ზრდიდნენ. იგი დადიოდა დავდეილის საშუალო სკოლაში.{{sfn|ჰარი|2000b|p=411}} 1952 წლის სექტემბრიდან 1957 წლამდე, როდესაც ჩააბარა ''11 პლუს'' ტიპის გამოცდა, იყო ლივერპულის კუორი ბენკის კოლეჯის მოსწავლე. ჰარვი წერს, რომ იგი იყო „მხიარული, იუმორის კარგი გრძნობით, მეგობრული, ცოცხალი ბიჭუნა.“{{sfn|სპიცი|2005|pp=32–33}} სასკოლო ჟურნალ ''The Daily Howl''-ისთვის იგი ხშირად ხატავდა კარიკატურებს{{sfn|სპიცი|2005|p=40}}, მაგრამ მხატვრის ნიჭის მიუხედავად, სკოლაში ცუდი მოსწრება ჰქონდა. „ნამდვილად ცუდად ექნება საქმე...უიმედოა...უფრო კლასს ართობს...და სხვებს დროს აკარგვინებს.“{{sfn|ClassReports|2008}}

დედამისმა პირველი გიტარა 1956 წელს აჩუქა - ეს იყო იაფი აკუსტიკური [[Gallotone Champion]], რომლისთვისაც შვილს „ასესხა“ 5 ფუნტი და 10 შილინგი - იმ პირობით, რომ გიტარა მასთან იქნებოდა და არა მიმისთან (მან იცოდა, რომ მიმის არ მოსწონდა შვილის მუსიკალური მიდრეკილებები).{{sfn|სპიცი|2005|p=45}} მიმი სკეპტიკურად უყურებდა ჯონის იმედს, რომ ოდესმე ცნობილი გახდებოდა და იმედი ჰქონდა, რომ მომავალში იგი მუსიკისგან დაიღლებოდა. მიმი ხშირად ეუბნება: „გიტარა კარგია, ჯონ, მაგრამ ამით ვერ იცოცხლებ.“{{sfn|ნორმანი|2008|p=89}} 1958 წლის 15 ივლისს, როდესაც ბიჭუნას 17 წელი შეუსრულდა, დედას, გზად შინისაკენ, როდესაც იგი სმითებისგან ბრუნდებოდა, მანქანა დაეჯახა და მოკლა.{{sfn|მაილზი|1997|p=48}}

განათლების ძირითადი სერტიფიკატის, O-დონის გამოცდა ლენონმა წარუმატებლად გაიარა, ამიტომ მხოლოდ დეიდის და დირექტორის ჩარევის შემდეგ მოხვდა ლივერპულის სამხატვრო კოლეჯში.{{sfn|სპიცი|2005|p=100}} იქ მან დაიწყო სხვადასხვა სამოსის ტარები დათუნიას გამოსახულებით და სახელი გაითქვა კლასებში წესრიგის დარღვევით და მასწავლებლების გაღიზიანებით. თავდაპირველად იგი გააგდეს ხატვის ლექციებიდან, მოგვიანებით კი გრაფიკულიდან და საბოლოოდ გააფრთხილეს, რომ დასჯიდნენ, რაც, ყველაფერთან ერთად გულისხმობდა ნატურის ხატვისას შიშველი მოდელის სახით ჯდომას. {{sfn|ჰარი|2000b|pp=553–555}} ყოველწლიური გამოცდა მან ვერ ჩააბარა, მიუხედავად იმისა, რომ ეხმარებოდა კურსელი და მომავალი მეუღლე [[სინთია პაუელი]]. სწავლის დასრულებამდე, უკანასკნელ სასწავლო წლამდე იგი გამოაგდეს.{{sfn|ლენონი|2005|p=50}}

===1957–70: The Quarrymen-იდან The Beatles-ამდე===
{{მთავარი|The Quarrymen|ლენონი/მაკ-კარტნი|ბრაიან ეპსტაინი|The Beatles|ბიტლომანია|ბრიტანული შემოჭრა|უფრო პოპულარული ვიდრე იესო}}

====1957–66: ჩამოყალიბება, კომერციული წარმატება და საკონცერტო წლები====
[[ფაილი:Televisie-optreden van The Beatles in Treslong te Hillegom vlnr. Paul McCartney, Bestanddeelnr 916-5099.jpg|thumb|left|ლენონი (მარჯვნივ) და The Beatles 1964 წელს, [[ბიტლომანია|ბიტლომანიის]] პიკი.]]
15 წლის ასაკში, 1956 წელს ლენონმა [[სკიფლი|სკიფლ]]-ჯგუფი, [[The Quarrymen]] ჩამოაყალიბა (სახელწოდება ჯგუფმა შეიძინა კუორი ბენკის სკოლის პატივსაცემად). {{sfn|ჰარი|2000b|p=738}} 1957 წლის ზაფხულისთვის ისინი ასრულებდნენ „სიმღერების ენერგიულ პროგრამას“, რომელშიც შედიოდა სკიფლის და [[როკ-ენ-როლი]]ს ჟანრის სიმღერები.{{sfn|სპიცი|2005|p=95}} მაკ-კარტნი ლენონმა მეორე კონცერტის დღეს გაიცნო. იგი ჩატარდა ვულტონში, წმინდა პეტრეს სახელობის ეკლესიის ეზოში, ვულტონში. კონცერტის შემდეგ ჯონმა მაკ-კარტნის ჯგუფში გაერთიანება შესთავაზა.{{sfn|სპიცი|2005|pp=93–99}}

მაკ-კარტნი იხსენებდა, რომ დეიდა მიმიმ იცოდა, რომ ჯონის მეგობრები დაბალი კლასის წარმომადგენლები იყვნენ და ბიჭებს ხშირად ადევნებდა თვალს, როდესაც პოლი ჯონს შინ აკითხავდა.{{sfn|მაილზი|1997|p=44}} პოლის ძმა მაიკი ამბობდა, რომ მაკ-კარტნის მამასაც არ მოსწონდა ეს მეგობრობა, ფიქრობდა რა, რომ ჯონი მშვილს რამე უსიანოვნებაში ჩაითრევდა {{sfn|მაილზი|1997|p=32}}. თუმცა, მოგვიანებით მან ჯგუფს ნება დართო  [[20 Forthlin Road]]-ზე მდებარე სახლში რეპეტიციები ჩაეტარებინათ.{{sfn|მაილზი|1997|pp=38–39}}{{sfn|ლენონი|2005|p=47}} ამ პერიოდკში 18 წლის ლენონმა დაწერა პირველი სიმღერა "[[Hello Little Girl]]", რომელიც ხუთი წლის შემდეგ ჯგუფმა [[The Fourmost]] შეასრულა და სიმღერით ბრიტანეთის ათეულში მოხვდა.{{sfn|ჰარი|2000b|pp=337–338}}

მაკ-კარტნის ინიციატივით The Quarrymen-ს წამყვანი გიტარისტის სახით შეუერთდა მისი მეგობარი, [[ჯორჯ ჰარისონი]]{{sfn|მაილზი|1997|pp=47, 50}} ლენონი თვლიდა, რომ ის მეტად ახალგაზრდა იყო (მაშინ ჯორჯი 14 წლის იყო). მაკ-კარტნის თხოვნით, ჰარისონმა ჯგუფთან ერთად ინსტრუმენტული „Raunchy“ დაუკრა ავტობუსის სახურავზე და ლენონი დათანხმდა.{{sfn|მაილზი|1997|pp=47}} ბასისტის სახით ჯგუფს მოგვიანებით დაემატა [[სტიუარტ სეტკლიფი]], ლენონის მეგობარი სამხატვრო სკოლიდან.{{sfn|ლენონი|2005|p=64}} ლენონი, მაკ-კარტნი, ჰარისონი და სეტკლიფი 1960 წლის დასაწყისში გახდნენ "The Beatles". იმავე წლის აგვისტოში ისინი [[The Beatles ჰამბურგში|ჰამბურგში]] გაემგზავრნენ, სადაც 48 კონცერტი ჩაატარეს. ვინაიდან დრამერი ჯერ არ ჰყავდათ, ძიების რთული პროცესის შედეგად [[პიტ ბესტი]] აიყვანეს. {{sfn|მაილზი|1997|p=57}} ლენონს 19 წელი შეუსრულდა და დეიდა შეშინებული იყო ამ მოგზაურობით, ამიტომ ჯონს ეხვეწებოდა, სწავლისთვის მიეხედა.{{sfn|ლენონი|2005|p=53}} ჰამბურგში პირველი ვიზიტის შემდეგ ჯგუფი გერმანიაში 1961 წლის აპრილში დაბრუნდა, მოგვიანებით კი - კიდევ ერთხელ, 1962 წლის აპრილში. როგორც ჯგუფის სხვა წევრები, ჰამბურგში ლენონი [[პრელუდინი]]ს მომხმარებელი გახდა, რაც მას ეხმარებოდა, საღამოს კონცერტების დროს ენერგიულად ყოფილიყო{{sfn|მაილზი|1997|pp=66–67}}. ამას [[ამფეტამინი]] დაემატა.{{sfn|ლენონი|2005|p=57}}

[[ბრაიან ეპსტაინი]], რომელიც The Beatles-ის მენეჯერი 1962 წელს გახდა, მანამდე შემსრულებლების მენეჯმენტის მხრივ გამოუცდელი იყო, მაგრამ მან გავლენა იქონია წევრების ჩაცმულობაზე და სასცენო ქცევაზე.{{sfn|The Beatles|2000|p=67}} თავდაპირველად ლენონი მის მცდელობებს ეწინააღმდეგებოდა და სურდა, ჯგუფს უფრო პროფესიონალური გარეგნობა ჰქონდოდა, მაგრამ მოგვიანებით დანებდა და განაცხადა „სისხლიანი ბუშტებით გამოვალ, ოღონდ გადამიხადონ.“{{sfn|ფრენკელი|2007}}სეტკლიფი ჰამბურგში დარჩა და ბასზე მაკ-კარტნი გადაერთო, ხოლო ბესტი [[რინგო სტარი]]ს მიერ იქნა ჩანაცვლებული. 1970 წელს დაშლამდე ჯგუფის შემადგენლობა ასეთი იყო. მათი პირველი სინგლი "[[Love Me Do]]" გამოვიდა 1962 წლის ოქტომბერში და ბრიტანეთის ჩარტში #17 იყო. სადებიუტო ალბომ ''[[Please Please Me]]''-ის ჩაწერას 10 საათიც არ დასჭირდა. ჯგუფმა იგი 1963 წლის თებერვალში ჩაწერა{{sfn|ჰარი|2000b|p=721}}, როდესაც ლენონი გაიცებული იყო{{sfn|ლუისონი |1988|pp=24–26: "Twist and Shout, which had to be recorded last because John Lennon had a particularly bad cold"}} - ეს კარგად შეიმჩნევა იმ დღეს ჩაწერილ "[[Twist and Shout]]"-ში. {{sfn|სპიცი|2005|p=376: "He had been struggling all day to reach notes, but this was different, this hurt"}} ლენონის და მაკ-კარტნის ერთობლივი ძალებით დაიწერა ალბომის 14-დან 8 სიმღერა. გარდა რამდენიმე გამონაკლისისა (მათ შორის იყო ალბომის სახელწოდება), მომავალში ლენონის საყვარელი მეთოდი, სიტყვების თამაში სიმღერებში ჯერ არ გამოიყენებოდა: „უბრალოდ პოპულარულ სიმღერებს ვწერდით, ყოველგვარი აზრის გარეშე, მხოლოდ ჟღერადობაზე ვმუშაობდით. სიტყვებს მნიშვნელობა არ ჰქონდა.“{{sfn|ჰარი|2000b|p=721}} 1987 წელს მაკ-კარტნიმ განაცხადა, რომ The Beatles-ის სხვა წევრები ჯონს კერპად თვლიდნენ: „ჩვენი პატარა ელვისის როლს ასრულებდა...ყველა ჯონზე იყო დამოკიდებული. იგი იყო უფროსი და ნამდვილად ლიდერი - ყველაზე მიხვედრილი და ჭკვიანი.“{{sfn|დოგეტი|2010|p=33}}

მნიშვნელოვანი წარმატება ბრიტანეთში ჯგუფმა 1964 წლის დასაწყისში მოიპოვა. ლენონი ჯგუფთან ერთად ტურნეში იმყოფებოდა, როდესაც დაიბადა მისი პირველი შვილი, [[ჯულიან ლენონი|ჯულიანი]]. სამეფო ოჯახის წინ გამოსვლისას, ლენონმა იხუმრა - „შემდეგი სიმღერისთვის თქვენ დახმარებას ვითხოვ. ვინც იაფ ადგილებზე ზის, ტაში დაუკარით. დანარჩენებმა, ძვირფასეულობა ათამაშეთ.“{{sfn|შენანი|2007}} ბრიტანეთში [[ბიტლომანია|ბიტლომანიის]] დაწყებიდან ''ერთი წლის შემდეგ [[ედ სალივანის შოუ]]ში'', 1964 წლის თებერვალში შედგა ჯგუფის ამერიკული დებიუტი, რასაც მსოფლიო ვარსკვლავობა მოჰყვა. ორ წლიანი ტურნეს, ფილმების გადაღების და სიმღერების შექმნის პარალელურად ჯონმა დაწერა ორი წიგნი ''[[In His Own Write]]'' და ''[[A Spaniard in the Works]]''.{{sfn|კოულმენი|1984a|pp=239–240}} The Beatles საბოლოოდ აღიარეს ბრიტანეთის უმაღლეს წრეებშიც და 1965 წელს დედოფალმა ოთხივეს გადასცა ბრიტანეთის იმპერიის ორდენი.{{sfn|London Gazette|1965|pp=5487–5489}}

ლენონს აღელვებდა, რომ მსმენელები, რომლებიც The Beatles-ის კონცერტებს ესწრებოდნენ, ფანების კივილის გამო ვერ ისმენდნენ მუსიკას, რასაც ეწირებოდა ჯგუფის, როგორც მუსიკოსების, კარიერა.{{sfn|კოულმენი|1984a|p=288}} მის მიერ დაწერილი "[[Help! (სიმღერა)|Help!]]" გამოხატავდა მის გრძნობებს 1965 წელს: „ანუ...მე ვმღეროდი 'მიშველეთ'.“{{sfn|გულდი|2008|p=268}} მან მოიმატა წონაში (მოგვიანებით ამას უწოდებდა ''მსუქანი ელვისის'' პერიოდს){{sfn|ლოურენსი|2005|p=62}} და ესაჭიროებოდა ცვლილებები.{{sfn|The Beatles|2000|p=171}}  შემდეგი წლის იანვარში, როდესაც ლენონი, ჰარისონი და მათი მეუღლეები კბილის ექიმთან სახლში წვეულებაზე იმყოფებოდნენ, უკანასკნელმა მათ ყავაში [[ლსდ]] გაურია - ასე ჯონი პირველად ეზიარა ამ ნარკოტიკს. {{sfn|ჰარი|2000b|p=570}} როდესაც შინ წასვლას აპირებდნენ, მასპინძელმა უამბო, თუ რა გასინჯეს და ჰალუცინოგენის ეფექტის გამო დარჩენა ურჩია. მოგვიანებით ისინი ღამის კლუბში შევიდნენ და ეჩვენათ, რომ იგი ცეცხლმოკიდებული იყო: „ისტერიული კივილი დავიწყეთ.“{{sfn|ჰარი|2000b|p=570}}

რამდენიმე თვეში, მარტში, ''Evening Standard''-ის ჟურნალისტ [[მორინ კლივი]]ს ინტერვიუში ლენონმა ისაუბრა ქრისტიანობის შესახებ: „ქრისტიანობა გაქრება,“ განაცხადა მან. „იგი გაუჩინარდება და შემცირდება. ამაზე კამათს არ ვაპირებ. მე მართალი ვარ და ჩემს სიტყვებსაც გაამართლებენ. ჩვენ ამჟამად ვართ [[უფრო პოპულარული ვიდრე იესო]], არ ვიცი, რომელი უფრო ადრე გაქრება, როკ-ენ-როლი თუ ქრისტიანობა. იესო მართალი იყო, მაგრამ მისი მიმდევრები - შტერი და ჩვეული. სწორედ მათი სიჩლუნგეა, რომ აფუჭებს ყველაფერს.“{{sfn|გულდი|2007|pp=307–9}} ინგლისში კომენტარი შეუმჩნეველი დარჩა, მაგრამ როდესაც აშშ-ის ჟურნალმა ''[[Datebook]]'' იგი ხუთი თვის შემდეგ დაბეჭდა - აგვისტოში ჯგუფის აშშ-ის ტურნეს წინ - ამერიკულ ბიბლიურ სარტყელში მან გამოიწვია დავა.{{sfn|ლუისონი|1992|pp=212–213}} [[ვატიკანი|ვატიკანმა]] საპროტესტო წერილი გამოაქვეყნა, ხოლო ესპანეთისა და ჰოლანდიის რადიოსადგურებში და სამხრეთ აფრიკის ეროვნულ სამაუწყებლო საშუალებებში შეწყდა ჯგუფის ტრანსლირება.{{sfn|ნორმანი|2008|p=449}} ეპსტაინმა ''Datebook'' დაადანაშაულა ლენონის სიტყვების კონტექსტიდან ამოგლეჯაში. პრეს-კონფერენციაზე ლენონმა განაცხადა: „რომ მეთქვა, რომ ტელევიზიაა უფრო პოპულარული, ვიდრე იესო, ყველაფერი მშვიდად ჩაივლიდა.“{{sfn|გულდი|2007|p=346}} ლენონი ამტკიცებდა, რომ იგი გულისხმობდა იმას, თუ როგორ ხედავენ სხვა ადამიანები მათ წარმატებას, მაგრამ ჟურნალისტების მხრიდან მინიშნების შემდეგ შეაჯამა: „თუკი ისურვებთ, რომ მოვინანიო, თუკი ეს ბედნიერებას მოგიტანთ, მაშინ, კარგი, ბოდიშს ვიხდი.“{{sfn|გულდი|2007|p=346}}

====1967–1970: სტუდიური წლები, წაშლა და სოლო ნამუშევრები====
[[ფაილი:Beatles-our-world.jpg|thumb|250px|left|The Beatles ასრულებს "[[All You Need Is Love]]"-ს გადაცემის ''[[Our World (გადაცემა)|Our World]]'' ეთერში.]]
დაღლილი საკონცერტო გამოსვლებით, 1966 წლის 29 აგვისტოს ჯგუფმა გამართა უკანასკნელი კონცერტი. ლენონი კოლექტივის დატოვებაზეც ფიქრობდა.{{sfn|ბრაუნი|1983|p=222}}  ლსდ-ის გაცნობის შემდეგ იგი ჰალუცინოგენს ხშირად იყენებდა და მთელი წლის განმავლობაში მისი გავლენის ქვეშ იმყოფებოდა.{{sfn|გულდი|2008|p=319}} ბიოგრაფ იენ მაკ-დონალდის თქმით, ამან სრულიად შეცვალა მისი პიროვნება.{{sfn|MacDonald|2005|p=281}} 1967 წელს გამოსულ "[[Strawberry Fields Forever]]"-ზე ''Time'' წერდა, რომ ეს იყო „გამაოგნებელი გამომგონებლობა“{{sfn|Time|1967}}. ჯგუფის ალბომმა ''[[Sgt. Pepper's Lonely Hearts Club Band]]'' წარმოაჩინა ლენონის, როგორც ტექსტების ავტორის ნიჭი, ადრეული წლების სასიყვარულო სიმღერებთან შედარებით.

აგვისტოში ჯგუფმა გაიცნო [[მაჰარიში მაჰეშ იოგი]] და დაესწრო მის მიერ ჩატარებულ [[ტრანსცენდენტური მედიცინა|ტრანსცენდენტური მედიცინის]] სეანსებს, რომლებიც ბანგორში ([[უელსი]]) ჩატარდა{{sfn|BBC News|2007b}}. ამ შეხვედრების პერიოდში მათ აცნობეს ეპსტაინის გარდაცვალების შესახებ. მოგვიანებით ლენონი ამბობდა: „მარცხი განვიცადეთ. მივხვდი, რომ უსიამოვნებაში ამოვყავით თავი. ნამდვილად ვერ წარმოვიდგენდი, რა შეგვეძლო, გარდა მუსიკის დაკვრისა და მეშინოდა. ვიფიქრე, რომ ყველაფერი დასრულდა და მეშინოდა{{sfn|Brown|1983|p=276}}“. მოგვიანებით, მაჰარიშის [[აშრამი|აშრამში]] ჩატარებულმა სპეციალურმა სარეაბილიტაციო კურსმა, რომელიც სამი თვით დაიგეგმა, ჯგუფის ისტორიას ერთ-ერთი ნაყოფიერი პერიოდი შემატა, რომლის დროსაც შეიქმნა მრავალი სიმღერა. ალბომებში  ''[[The Beatles (ალბომი)|The Beatles]]'' და ''[[Abbey Road]]'' მოხვდა მათი დიდი ნაწილი.{{sfn|მაილზი|1997|p=397}}

1967 წლის ოქტომბერში კინოთეატრებში გამოვიდა ლენონის მონაწილეობით გადაღებული შავი კომედია „[[როგორ მოვიგე ომი]]“. {{sfn|Hoppa|2010}} მაკ-კარტნიმ ორგანიზება გაუწია ეპსტაინის ზედამხედველობის გარეშე{{sfn|მაილზი|1997|p=349-373}} შექმნილ პირველ ფილმს „[[ჯადოსნური იდუმალი მოგზაურობა]]“, რომელიც იმავე წლის დეკემბერში გამოვიდა. მიუხედავად იმისა, რომ მან კრიტიკულად არ გაამართლა, მისმა [[Magical Mystery Tour|საუნდტრეკმა]] დიდი წარმატება იქონია, ლენონის მიერ [[ლუის კეროლი]]ს გავლენით დაწერილი "[[I Am the Walrus]]"-ით.{{sfn|Logan|1967}}{{sfn|ლუისონი|1988|p=131}} ეპსტაინის გარეშე ჯგუფის წევრები მოექცნენ სხვადასხვა ბიზნეს-საქმიანობაში. 1968 წლის თებერვალში მათ ჩამოაყალიბეს [[Apple Records]]-ის და სხვა ფილიალებისგან შემდგარი მულტიმედიური კორპორაცია [[Apple Corps]]. ლენონი ამ გადაწყვეტილებას აღწერდა, როგორც ბიზნესის სტრუქტურაში თავისუფლების მიღწევის მცდელობას.{{sfn|ჰარი|2000b|p=31}} თუმცა, ნარკოტიკებთან ექსპერიმენტებისა და [[იოკო ონო]]სთან ურთიერთობის, ისევე, როგორც მაკ-კარტნის დაგეგმილი ქორწინების გამო, Apple-ს ესაჭიროებოდა პროფესიონალური ხელმძღვანელობა. თავდაპირველად ლენონმა თხოვნით მიმართა [[ლორდ ბიჩინგი|ლორდ ბიჩინგს]], თუმცა მან უარი განაცხადა და ლენონს ურჩია, მუსიკაზე კვლავ ემუშავა. ამიტომ შემდეგი იყო [[ალენ კლაინი]], რომელიც [[როლინგ სტოუნზი]]ს და სხვა ჯგუფების მენეჯმენტს [[ბრიტანული შემოჭრა|ბრიტანული შემოჭრის]] პერიოდში ეწეოდა. კლაინი ჯონმა, ჯორჯმა და რინგომ Apple-ის აღმასრულებელ დირექტორად დანიშნეს {{sfn|TelegraphKlein|2010}}, თუმცა ცნობილი იყო, რომ მაკ-კარტნის ამ კონტრაქტისთვის ხელი არასოდეს მოუწერია. {{sfn|მაილზი|1997|p=549: "Paul never did sign the management contract"}}

{{ხმის ნიმუშის დაფა მარცხნივ|მუსიკალური ნაწყვეტები:}}
{{მოსმენა|filename=Give Peace a Chance.ogg|title=Give Peace a Chance|description="[[Give Peace a Chance]]", ნაწყვეტი. ეს სიმღერა ჩაწერილი იქნა 1969 წელს, როდესაც ლენონმა და ონომ გამართეს საწოლის აქცია. ბიოგრაფ ბილ ჰარის თქმით, „ლენონს სურდა მშვიდობის ჰიმნის დაწერა, რომელიც „[[We Shall Overcome]]“-ის იდეების განაგრძნობდა და მან ამ საქმეს თავი წარმატებით გაართვა.“{{sfn|ჰარი|2000b|pp=276–278}}|ფორმატი=[[Ogg]]}} 
{{ნიმუშის დაფა დამთავრება}}

1968 წელს ლენონმა მონაწილეობა მიიღო ფილმში ''[[The Rolling Stones Rock and Roll Circus]]'' (რომელიც 1966 წლამდე არ გამოსულა), [[The Dirty Mac|Dirty Mac]]-ის წევრის როლში. სუპერჯგუფი, რომელშიც შედიოდნენ ლენონი, [[ერიკ კლეპტონი]], [[კით რიჩარდსი]] და [[მიტჩ მიტჩელი]], ფილმში აგრეთვე ონოს გამოსვლისას ჩნდება.{{sfn|ჰარი|2000b|pp=774–775}} ონოსთან ლენონმა 1969 ლის 20 მარტს იქორწინა. მოგვიანებით მათ გამოსცეს 20 ლითოგრაფი სერიიდან "Bag One", რომელიც მათ თაფლობის თვეს ასახავდა{{sfn|Fawcett|1976|p=185}}, თუმცა აქედან რვა უხამსი ხასიათის იყო და ჩამორთმეული იქნა.{{sfn|კოულმენი|1984a|p=279}} ლენონი The Beatles-ის გარდა 1968-1969 წლებში მუსიკას ონოსთან ერთად იწერდა. მათ გამოსცეს სამი ალბომი - ''[[Unfinished Music No.1: Two Virgins]]''{{sfn|კოულმენი|1984a|pp=48–49}} (უფრო მეტად ცნობილი გარეკანით), ''[[Unfinished Music No.2: Life with the Lions]]'' და ''[[Wedding Album]]''. 1969 წელს მათ ჩამოაყალიბეს [[Plastic Ono Band]] და გამოუშვეს საკონცერტო ალბომი ''[[Live Peace in Toronto 1969]]''. 1969-1970 წლებში ლენონმა გამოსცა სინგლები  "Give Peace a Chance" (რომელიც 1969 წელს ვიეტნამში ომის საპროტესტო ჰიმნად იქცა),{{sfn|Perone|2001|pp=57–58}} "[[Cold Turkey]]" (ჯონის სიმპტომების შესახებ, რომლებიც ჰეროინისადმი მიდრეკილებამ გამოიწვია{{sfn|ჰარი|2000b|pp=160–161}}) და "[[Instant Karma!]]".  ბრიტანეთის [[ნიგერიის სამოქალაქო ომი|ნიგერიის სამოქალაქო ომში]] მონაწილეობის{{sfn|მაილზი and Badman|2003}} და მისი [[ვიეტნამის ომი|ვიეტნამის ომში]] ამერიკის მხარდაჭერის  პროტესტის ნიშნად <ref>{{cite news|url=http://www.telegraph.co.uk/culture/culturenews/4128022/MBE-medal-that-John-Lennon-rejected-unearthed-in-royal-vault.html |title=Beatles fans call for return of MBE medal rejected by John Lennon |newspaper=The Daily Telegraph |date=2 August 2013 |accessdate=2 August 2013}}</ref> ჯონმა დედოფალს დაუბრუნა მედალი, თუმცა ამან არ შეცვალა მისი, როგორც ბრიტანეთის იმპერიის კავალერის სტატუსი.{{sfn|ჰარი|2000b|pp=615–617}}

ლენონმა The Beatles 1969 წლის სექტემბერში დატოვა{{sfn|Edmondson|2010|pp=129–130}} და გადაწყვიტა, მედიაში ამის შესახებ არ ესაუბრა. თუმცა, 1970 წლის აპრილში მაკ-კარტნიმ [[McCartney (ალბომი)|სადებიუტო სოლო ალბომი გამოსცა]] და ღიად ისაუბრა ჯგუფიდან წასვლაზე, რამაც ლენონი გააღიზიანა - „ღმერთო! იდეა მიითვისა!“{{sfn|სპიცი|2005|pp=853–54}} იგი მოგვიანებით წერდა - „ჯგუფი მე ჩამოვაყალიბე და მე დავშალე. მარტივია.“{{sfn|Loker|2009|p=348}} ჟურნალ ''[[Rolling Stone]]''-თან უფრო გვიანდელ ინტერვიუებში იგი საუბრობდა, რომ პოლზე გამწარებული იყო: „სულელი ვიყავი, რომ არ მოვიქეცი ისე, როგორც პოლი და არ გამოვიყენე ეს საშუალება, რათა საკუთარი ალბომი გამეყიდა.{{sfn|Wenner|2000|p=32}}“ მან აგრეთვე ისაუბრა სხვა წევრების კეთილგანწყობაზე ონოს მიმართ და იმაზე, რომ მასაც, ჰარისონსაც და სტარსაც „მობეზრდათ პოლის დამხმარე მუსიკოსების სახით არსებობა...ბრაიან ეპსტაინის გარდაცვალების შემდეგ ჩვენ მარცხი განვიცადეთ. პოლი გააქტიურად და გვმართავდა. მაგრამ როგორც მივდიოდით წინ, თუკი წრეებს ვურტყამდით?“{{sfn|Wenner|2000|p=24}}

===1970–1980: სოლო კარიერა===
====1970–1972: თავდაპირველი სოლო წარმატება და აქტივიზმი====
[[ფაილი:John Lennon Imagine 1971.jpg|thumb|190პქ|left|სინგლის "[[Imagine (სიმღერა)|Imagine]]" რეკლამა, ''Billboard'', 1971 წლის 18 სექტემბერი.]]
1970 წელს ლენონმა და ონომ ლოს-ანჯელესში ექიმ ართურ ივანოვის ზედამხედველობით გაიარეს ძირითადი თერაპიის კურსი. იგი მიზნად ისახავდა ბავშვობაში მიღებული ემოციური ტრავმებისგან გათავისუფლებას და ოთხი თვის განმავლოვაში გრძელდებოდა, კვირაში ორი ნახევარ-ნახევარი დღის სახით. ექიმს სურდა წყვილთან უფრო ხანგრძლივი პერიოდის განმავლობაში მუშაობაც, თუმცა მათ ჩათვალეს, რომ მეტი დახმარება აღარ ესაჭიროებოდათ და ლონდონში დაბრუნდნენ.{{sfn|ჰარი|2000b|pp=408–410}} ლენონის სადებიუტო სტუდიური სოლო ალბომი ''[[John Lennon/Plastic Ono Band]]'' (1970), მაღალი შეფასებებით აღინიშნა. კრიტიკოსი [[გრაილ მარკუსი]] წერდა: „ჯონის სიმღერის „God“ უკანასკნელ სტროფში ვოკალური შესრულება, შესაძლოა, როკში საუკეთესოც იყოს.“{{sfn|Blaney|2005|p=56}} ალბომში შეტანილია "[[Mother (ჯონ ლენონის სიმღერა)|Mother]]", რომელშიც ლენონი დაუბრუნდა ბავშვობაში მიტოვების გრძნობებს,{{sfn|ჰარი|2000b|pp=640–641}} და [[ბობ დილანი]]ს სტილის "[[Working Class Hero]]", იერიში ბურჟუაზიულ სოციალურ სისტემა, განსაკუთრებით სტრიქონით "you're still fucking peasants", რომელიც არ ესიამოვნა სხვადასხვა მაუწყებელს.{{sfn|Riley|2002|p=375}}{{sfn|Schechter|1997|p=106}} იმავე წელს [[ტარიკ ალი]]ს რევოლუციურმა პოლიტიკურმა ხედვამ, რომელიც ნათელი გახდა ლენონთან ინტერვიუს დროს, შთააგონა ჯონი, დაეწერა "[[Power to the People (სიმღერა)|Power to the People]]". ალისთან ერთად იგი აგრეთვე აპროტესტებდა ჟურნალ ''[[Oz (ჟურნალი)|Oz]]''-ის შეურაცხყოფაში უსამართლოდ დადანაშაულებას და მის სასამართლო დევნას. შედეგებს ჯონმა უწოდა „ამაზრზენი ფაშიზმი“ და ონოსთან ერთად (სახელით Elastic Oz Band) გამოსცა სინგლი "God Save Us/Do the Oz", აგრეთვე შეუერდა ჟურნალის მხარდამჭერ საპროტესტო აქციას.{{sfn|Wiener|1990|p=157}}

{{ხმის ნიმუშის დაფა მარჯვნივ|მუსიკალური ნაწყვეტები:}}
{{მოსმენა|filename=Imagine.ogg|title=Imagine|description="[[Imagine (სიმღერა)|Imagine]]", ნაწყვეტი. ეს არის The Beatles-იდან წასვლის შემდეგ ლენონის ყველაზე ცნობილი სიმღერა{{sfn|ჰარი|2000b|p=382}}. ისევე, როგორც "Give Peace a Chance", იგი ანტისაომარია, მაგრამ მისმა ტექსტმა სხვადასხვა რელიგიური უმცირესობა შეურაცხყვეს. ლენონი განმარტავდა: „თუ შეგიძლიათ წარმოიდგინოთ მშვიდობიანი სამყარო, არავითარი დემონიმირებისა თუ რელიგიის გარეშე - მე უბრალოდ ვგულისხმობ, რომ არ უნდა იყოს ''ჩემი ღმერთი შენსაზე უფრო დიდია'' - მაშინ, ეს რეალურია.“{{sfn|ჰარი|2000b|pp=382–383}} |ფორმატი=[[Ogg]]}} 
{{ნიმუშის დაფა დამთავრება}}

შემდეგი ალბომის ''[[Imagine (ალბომი)|Imagine]]'' (1971) შემთხვევაში კრიტიკოსთა შეფასებები უფრო შეზღუდული იყო. ''Rolling Stone'' წერდა: „მასში შეტანილია კარგი მუსიკის დიდი რაოდენობა“, მაგრამ მსმენელს აფრთხილებდა, რომ, შესაძლოა, „მასში გამოხატული პოზიციები მალე იქნება არა სულელური, არამედ უადგილო.“{{sfn|Gerson|1971}} ალბომის [[Imagine (სიმღერა)|სასათაურო სიმღერა]] იქცა ანტისაომარი მოძრაობების ჰიმნად{{sfn|Vigilla|2005}}. კიდევ ერთი, "[[How Do You Sleep? (ჯონ ლენონის სიმღერა)|How Do You Sleep?]]", იყო პასუხი მაკ-კარტნის ტექსტებზე ალბომიდან ''[[Ram (ალბომი)|Ram]]''. ლენონი მიხვდა იმას, რაც პოლმა მოგვიანებით დაადასტურა{{sfn|Goodman|1984}} - მისი ტექსტები ჯონისა და ონოს წინააღმდეგ იყო მიმართული. თუმცა, 1970-იანებში ჯონმა შეარბილა თავისი დამოკიდებულება და განაცხადა, რომ "How Do You Sleep?" საკუთარ თავზე დაწერა.{{sfn|ჰარი|2000b|pp=354–356}} 1980 წელს იგი ამბობდა: „ჯავრი ვიყარე პოლზე...სიმღერის შესაქმნელად...ეს არ იყო საზარელი მანკიერი ვენდეტა...ჯავრი ვიყარე და პოლისგან და The Beatles-ისგან დაშორების ფაქტი გამოვიყენე, ისევე, როგორც პოლთან დამოკიდებულება, რათა დამეწერა „How Do You Sleep“. სინამდვილეში მუდმივად ამაზე არ ვფიქრობ.“{{sfn|Peebles|1981|p=44}}

1971 წელს ლენონი და ონო საცხოვრებლად ნიუ-ოპრკში გადავიდნენ და იმავე წლის დეკემბერში გამოუშვეს სინგლი "[[Happy Xmas (War Is Over)]]".{{sfn|Allmusic|2010f}} შემდეგ წელს [[რიჩარდ ნიქსონი]]ს ადმინისტრაციამ მიიღო „სტრატეგიული ზომები“ ლენონის ანტისაომარი და ანტი-ნიქსონური პროპაგანდის წინააღმდეგ და სცადა ლენონის [[#დეპორტირების მცდელობა|დეპორტირება]]. 1972 წელს, მას შემდეგ, რაც [[ჯორჯ მაკ-გოვერნი|ჯორჯ მაკ-გოვერმა]] წააგო საპრეზიდენტო არჩევნებში, ნიუ-იორკელი აქტივისტ [[ჯერი რუბინი]]ს სახლში გაიმართა პოსტ-საარჩევნო შეკრება<ref name="DeMain">{{cite web | url=http://performingsongwriter.com/john-lennon-fbi-files/ | title=John Lennon and the FBI | publisher=Performing Songwriter | work=Dangerous Liaisons: The FBI Files of Musicians | accessdate=19 January 2013 | author=Bill DeMain | archiveurl=https://web.archive.org/web/20130117225323/http://performingsongwriter.com/john-lennon-fbi-files/ | archivedate=17 იანვარი 2013 }}</ref><ref name="Glenn">{{cite web | url=http://annarborchronicle.com/2009/12/27/the-day-a-beatle-came-to-town/ | title=The Day a Beatle Came to Town | work=The Ann Arbor Chronicle | date=27 December 2009 | accessdate=19 January 2013 | author=Alan Glenn | archiveurl=https://web.archive.org/web/20121114181138/http://annarborchronicle.com/2009/12/27/the-day-a-beatle-came-to-town/ | archivedate=14 ნოემბერი 2012 }}</ref>, რომელშიც ჯონი მონაწილეობდა. ლენონმა მიიღო უარი შტატების მოქალაქეობაზე (კონფლიქტი მხოლოდ 1976 წელს დასრულდა).{{sfn|Wiener|1990|p=204}} დეპრესიაში ჩავარდნილი ლენონი მოიწამლა და ჰქონდა სექსი საღამოს ერთ-ერთ დამსწრესთან, რის გამოც ონო შეცბუნებული დარჩა. ამ ინციდენტის გავლენით იოკომ დაწერა "Death of Samantha".<ref>''LennoNYC'', PBS Television 2010</ref>

ონოსთან და ნიუ-იორკულ ჯგუფ [[Elephant's Memory]]-სთან ერთად ჯონმა ჩაწერა ალბომი ''[[Some Time in New York City]]'' (1972). მასში წარმოდგენილია სიმღერები ქალების უფლებებზე, რასობრივ კავშირებზე, ბრიტანეთის როლზე ჩრდილოეთ ირლანდიაში და ლენონის პრობლემებზე.{{sfn|BBC News|2006a}} ჩანაწერმა დაბალი შეფასებები მიიღო და, კრიტიკოსთა აზრით, არამოსმენადი იყო.{{sfn|Landau|1974}} "[[Woman Is the Nigger of the World]]"-მა, გამოცემულმა სინგლის სახით იმავე წელს, 11 მაისს გაიჟღერა „[[დიკ კევეტის შოუ]]ს“ ეთერში. რადიოსადგურების დიდმა ნაწილმა უარი განაცხადა მის ტრანსლირებაზე სიტყვის "nigger" ("ზანგი") გამო.{{sfn|ჰარი|2000b|pp=979–980}} ჯგუფთან Elephant's Memory და მოწვეულ შემსრულებლებთან ერთად, 1972 წლის 30 აგვისტოს, ნიუ-იორკში, [[მედისონ-სკვერ-გარდენი|მედისონ-სკვერ-გარდენზე]], უილბრუკის სკოლის ფსიქოლოგიური განყოფილების პაციენტების დასახმარებლად ლენონმა და ონომ გამართეს ორი საქველმოქმედო კონცერტი.{{sfn|Deming|2008}} ეს იყო ჯონის უკანასკნელი გამოსვლა სოლო კონცერტის ფარგლებში.{{sfn|The Rock and Roll Hall of Fame and Museum|1994}}

====1973–1975: "დაკარგული შაბათ-კვირა"====
[[ფაილი:John Lennon last television interview Tomorrow show 1975.JPG|thumb|right|ჯონ ლენონი და წამყვანი [[ტომ სნაიდერი]] გადაცემაში ''[[Tomorrow (გადაცემის სერია)|Tomorrow]]''. 1975 წელს ეთერში გასული ეს ინტერვიუ იყო ჯონის უკანასკნელი სატელევიზიო გამოსვლა.]]
ალბომის ''[[Mind Games]]'' (1973) ჩაწერის პერიოდში ჯონმა და ონომ დაშორება გადაწყვიტეს. ეს იქცა 18 თვიან პაუზად მათ ურთიერთობაში, რომელსაც „დაკარგულ შაბათ-კვირას“ ({{lang-en|lost weekend}}) უწოდებენ{{sfn|ჰარი|2000b|pp=698–699}}. ლოს-ანჯელესსა და ნიუ-იორკში ჯონი დროს [[მეი პენგი]]ს საზოგადოებაში ატარებდა. ''Mind Games'', რომლის შემსრულებლად მითითებული  იყო "Plastic U.F.Ono Band", გამოვიდა 1973 წლის ნოემბერში. ჯონის მიერ დაწერილი  "[[I'm the Greatest]]" შეტანილი იქნა რინგო სტარის ალბომში ''[[Ringo (ალბომი)|Ringo]]'', რომელიც იმავე თვეში გამოვიდა. მისი ალტერნატიული დუბლი, იმავე სესიებიდან, ლენონის წამყვანი ვოკალით, შეტანილია კომპილაციაში ''[[John Lennon Anthology]]''.

1974 წლის დასაწყისში ლენონი აქტიური მსმელი იყო. [[ჰარი ნილსონი|ჰარი ნილსონთან]] ერთად სხვადასხვა სკანდალში მისმა მოხვედრამ მიიქცია საზოგადოების ყურადღება. ორი ცნობილი უსიამოვნება მოხდა ლოს-ანჯელესის კლუბ [[The Troubadour (ლოს-ანჯელესი)|The Troubadour]]-ში, მარტში. პირველ შემთხვევაში, ლენონმა შუბლზე ჩამოიკიდა ტილო (რომელიც თითქოს [[მენსტრუაცია|მენსტრუაციანი]] იყო) და ოფიციანტს ქალს ეჩხუბა. მეორედ, ორი კვირის შემდეგ, ლენონი და ნილსონი კლუბიდან [[Smothers Brothers]]-ის დაცინვის გამო გამოაგდეს.{{sfn|ჰარი|2000b|pp=927–929}} ლენონმა გადაწყვიტა ნილსონის ალბომის ''[[Pussy Cats]]'' პროდიუსერობა და პენგმა ყველა მუსიკოსისთვის ლოს-ანჯელესის სანაპიროზე სახლი იქირავა{{sfn|ჰარი|2000b|p=735}}, მაგრამ შემდეგი თვის განმავლობაში სახლში არ წყდებოდა ანარქია და ხმისჩამწერი სესიები ქაოტური იყო. ამიტომ ლენონი პენგთან ერთად ნიუ-იორკში დაბრუნდა, რათა ალბომზე მუშაობა დაესრულებინა. აპრილში მან პროდიუსერის სახით იმუშავა [[მიკ ჯეგერი]]ს "Too Many Cooks (Spoil the Soup)"-ზე, რომელიც, საკონტრაქტო მიზეზით, 30 წლის განმავლობაში არ გამოცემულა. პენგმა ეს სიმღერა ჯეგერს გადასცა კომპილაციაში  ''[[The Very Best of Mick Jagger]]'' (2007) შესატანად.<ref>''[[The Very Best of Mick Jagger]]'' liner notes</ref>

ნიუ-იორკში დაბრუნებულმა ჯონმა ჩაწერა ''[[Walls and Bridges]]''. იგი გამოვიდა 1974 წელს და აღინიშნა ჯონის ერთადერთი აშშ #1 სინგლით, რომელიც ''ცხელ ასეულში'' მოხვდა - ეს იყო "[[Whatever Gets You thru the Night]]", [[ელტონ ჯონი]]ს მონაწილეობით.{{sfn|Badman|2001|loc=1974}} (''Imagine'' მოხვდა აშშ-ის ''[[Record World]]''-ის ჩარტის პირველ პოზიციაზე<ref>{{Cite web|url=http://www.geocities.com/muggy59/1971.html|title=RECORD WORLD 1971|accessdate=2015-01-12|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080831095656/http://www.geocities.com/muggy59/1971.html|archivedate=2008-08-31}}. ''[[Record World]]''. Geocities.com. Retrieved 21 July 2014.</ref> და სხვა ქვეყნების ჩარტების სათავეებში).

ალბომის მეორე სინგლი "[[Number 9 Dream|#9 Dream]]" წლის ბოლომდე გამოიცა. სტარის ''[[Goodnight Vienna]]''-ზე (1974) ლენონი მვლავ გამოჩნდა, სასათაურო სიმღერის ავტორისა და კლავიშისტის სახით.{{sfn|ჰარი|2000b|p=284}} 28 ნოემბერს იგი მოულოდნელად გამოვიდა ელტონ ჯონის [[მადლიერების დღე|მადლიერების დღისადმი]] მიძღვნილ კონცერტზე, რომელიც მედისონ-სკვერ-გარდენზე გაიმართა. ეს იყო ერთგვარი საპასუხო დახმარება, ვინაიდან ორი მუსიკოს შეთანხმდა, რომ "Whatever Gets You thru the Night"-ში ელტონ ჯონის გამოჩენის სანაცვლოდ ლენონიც მის რომელიმე ღონისძიებაში მიიღებდა მონაწილეობას. კონცერტზე ლენონმა შეასრულა "[[Lucy in the Sky with Diamonds]]" და "[[I Saw Her Standing There]]" - უკანასკნელს მან უწოდა „ჩემი ყოფილი ძველი შორეული საცოლე პოლის სიმღერა“.{{sfn|ჰარი|2000b|p=970}}

[[დევიდ ბოუი]]ს პირველი აშშ #1 ჰიტი "[[Fame (დევიდ ბოუის სიმღერა)|Fame]]" ლენონმა დაწერა და 1975 წლის იანვარში მისი ჩაწერისას დაუკრა გიტარაზე და ბეკ-ვოკალები  შეასრულა.{{sfn|The Rock and Roll Hall of Fame and Museum|1996}} იმავე თვეში ელტონ ჯონის მიერ ლენონის მონაწილეობით ჩაწერილი "Lucy in the Sky with Diamonds" (ჯონი მითითებულია ფსევდონიმით "Dr. Winston O'Boogie") ჩარტში მოხვდა. მოგვიანებით ლენონი დაბრუნდა ონოსთან და თებერვალში გამოსცა ქავერ-ალბომი ''[[Rock 'n' Roll (ჯონ ლენონის ალბომი)|Rock 'n' Roll]]'' (1975). მასში შეტანილი "[[Stand by Me (სიმღერა)|Stand by Me]]" აშშ-სა და ბრიტანეთში ჰიტად იქცა და შემდეგი ხუთი წლის განმავლობაში მის უკანასკნელ სინგლად რჩებოდა.{{sfn|ჰარი|2000b|pp=240, 563}} 18 აპრილს ჩაიწერა და ივნისში [[Associated TeleVision|ATV]]-ის ეთერში გავიდა გადაცემა ''A Salute to Lew Grade'', რომელიც აღინიშნა ჯონის უკანასკნელი სასცენო გამოსვლით.{{sfn|ჰარი|2000b|p=758}} აკუსტიკური გიტარის და რვა მუსიკოსისგან შემდგარი ჯგუფის დახმარებით ლენონმა შეასრულა ორი სიმღერა ალბომიდან ''Rock 'n' Roll'' ("Stand by Me", რომელიც არ გადაიცა და "Slippin' and Slidin'"), რასაც მოჰყვა "Imagine".{{sfn|ჰარი|2000b|p=758}} ეს ჯგუფი, Etc., კეფაზე ნიღბებით გამოვიდა - ეს იყო ლენონის ჩანაფიქრი, ვინაიდან, მისი აზრით, ლიუ გრეიდი, რომელსაც გადაცემა ეძღვნებოდა, ფარისეველი იყო.<ref>Madinger, ''Eight Arms to Hold You'', 44.1 Publishing, 2000, ISBN 0-615-11724-4</ref>

====1975–1980: წასვლა და დაბრუნება====
1975 წლის 9 ოქტომბერს დაიბადა ჯონის მეორე შვილი, [[შონ ლენონი|შონი]], ამიტომ ლენონმა მეტი ყურადღება დაუთმო შინაურ გარემოს და ხუთი წლით მუსიკალური სამყაროდან გაქრა.{{sfn|Sheff|1981}} თუმცა მანამდე, ერთი თვის განმავლობაში, დაასრულა EMI/Capitol-თან ურთიერთობა კონტრაქტით გათვალისწინებული კიდევ ერთი ალბომის, ''[[Shaved Fish]]''-ის გამოცემით. ეს იყო კომპილაცია მისი გამოუცემელი სიმღერებით.{{sfn|Sheff|1981}} ჯონი მთლიანად გადაერთო შონზე, დგებოდა დილით ადრე, ამზადებდა მისთვის საუზმეს და დროს მასთან ერთად ატარებდა.{{sfn|ჰარი|2000b|p=553}} რინგო სტარის ალბომისთვის ''[[Ringo's Rotogravure]]'' (1976) მან დაწერა სიმღერა "Cookin' (In the Kitchen of Love)". ეს იყო 1980 წლამდე ჯონის უკანასკნელი სტუდიური სესია{{sfn|ჰარი|2000b|p=166}}. მუსიკის შესვენების შესახებ მან 1977 წელს ტოკიოში ყოფნისას ფორმალურად განაცხადა: „მოკლედ, ყოველგვარი დიდი გადაწყვეტილებების მიღების გარეშე, ვგეგმავთ, ბავშვთან ერთად რაც შეიძლება მეტი დრო გავატაროთ და ოჯახის მიღმა არსებული საკითხებისგან დავისვენოთ.“{{sfn|Bennahum|1991|p=87}} კარიერაში პაუზის პერიოდში ჯონი ხატავდა და შეადგინა წიგნი, რომელშიც მოხვდა როგორც ავტობიოგრაფიული, ასევე, ავტორის თქმით, „შეშლილი მასალა“{{sfn|ჰარი|2000b|p=814}}, გამოცემული უკვე სიკვდილშემდგომ.

1980 წლის ოქტომბერში ლენონი დაბრუნდა სინგლით "[[(Just Like) Starting Over]]", რომელიც შემდეგ თვეში ალბომზე ''[[Double Fantasy]]'' გამოვიდა. უკანასკნელში მოხვდა სიმღერები, დაწერილი ივნისში, სამოგზაურო ლაინერზე, გზად [[ბერმუდის კუნძულები|ბერმუდის კუნძულებისკენ]]{{sfn|BBC News|2006b}}. მათში აისახა მუსიკოსის ოჯახური ცხოვრება.{{sfn|Schinder|Schwartz|2007|p=178}} დამატებითი დარჩენილი მასალა დაგეგმილი იყო ''[[Milk and Honey (ალბომი)|Milk and Honey]]''-ში შესატანად (იგი საბოლოოდ 1984 წელს გამოვიდა).{{sfn|Ginell|2009}} ''Double Fantasy'', გამოცემული ჯონის და ონოს მიერ, წარმატებული არ ყოფილა. ''[[Melody Maker]]'', მაგალითად, წერდა, რომ იგი იყო „ტკბილი უნაყოფობა...სასტიკად მოსაწყენი“.{{sfn|Badman|2001|loc=1980}}

===8 დეკემბერი 1980: მკვლელობა===
{{Main|ჯონ ლენონის მკვლელობა}}
[[ფაილი:Strawberry Fields in the Central Park with The Dakota behind.jpg|thumb|right|Strawberry Fields, ნიუ-იორკის ცენტრალური პარკი, უკანა ფონზე - დაკოტა]]
1980 წლის 8 დეკემბერს, დაახლოებით 22:50-ზე, როდესაც ლენონი და ონო ბრუნდებოდნენ დაკოტაში (ნიუ-იორკი) მდებარე ბინაში, მათ სადარბაზოსთან დახვდა [[მარკ დევიდ ჩეპმენი]]. მან ჯონს ოთხჯერ ესროლა ზურგში. ლენონი გადაყვანეს ახლოს მდებარე რუზველტის ჰოსპიტალის რეანიმაციაში. 23:07-ზე იგი გარდაიცვალა.{{sfn|Ingham|2006|p=82}} მანამდე ლენონმა ჩეპმენის მიერ მიწოდებულ ''Double Fantasy''-ზე ავტოგრაფი დატოვა.{{sfn|ჰარი|2000b|p=145}}

მეორე დღეს ონომ განცხადება გაავრცელა: „ჯონის დასაფლავება არ გაიმართება“. მან იგი დაასრულა სიტყვებით: „ჯონს უყვარდა ადამიანები და მათთვის ლოცულობდა. გთხოვთ, მისთვისაც ილოცოთ.“{{sfn|ჰარი|2000b|pp=692}} ჰარტსდეილში (ნიუ-იორკი), ფერნკლიფის სასაფლაოზე მოხდა მუსიკოსის ნეშტის [[კრემაცია]]. ფერფლი ონომ გაფანტა ნიუ-იორკის ცენტრალურ პარკში, სადაც მოგვიანებით აგებული იქნა ძეგლი „[[Strawberry Fields (ძეგლი)|Strawberry Fields]]“.{{sfn|ჰარი|2000b|pp=510}} ჩეპმენი დამნაშავედ ცნეს და იგი ციხეში შემდეგი 20 წლით მოხვდა.<ref>{{cite web|url=http://nysdoccslookup.doccs.ny.gov/GCA00P00/WIQ3/WINQ130|title=Inmate Population Information Search|publisher=Nysdoccslookup.doccs.ny.gov|accessdate=27 სექტემბერი 2014}}</ref> 2016 წლისთვის, მიუხედავად ცხრა აპელირებისა, მან გათავისუფლებაზე უარი მიიღო.<ref>{{cite news | url=http://www.bbc.co.uk/news/entertainment-arts-37215296 | title=John Lennon's killer Mark Chapman denied parole again | date=29 აგვისტო 2016 | agency=[[BBC News]] | accessdate=17 სექტემბერი 2016 | url-status=live | archiveurl=https://web.archive.org/web/20160914204500/http://www.bbc.co.uk/news/entertainment-arts-37215296 | archivedate=14 სექტემბერი 2016 | df=dmy-all }}</ref>

==პირადი ურთიერთობები==
===სინთია ლენონი===
ლენონმა [[სინთია პაუელი]] (1939–2015) გაიცნო 1957 წელს, ლივერპულის ხელოვნების კოლეჯში სტუდენტობისას.{{sfn|Lennon|2005|pp=17–23}} მიუხედავად იმისა, რომ პაუელს ეშინოდა ლენონის ქცევის და გარეგნობის, მან შეიტყო, რომ ჯონს მოსწონდა ფრაგი მსახიობი [[ბრიჯიტ ბარდო]], ამიტომ თმა ქერად შეიღება. ლენონმა მას ხელი სთხოვა, თუმცა სინთიამ უპასუხა, რომ უკვე დანიშნული იყო და მიაძახა: „ჩემზე ქორწინება არ მითხოვია, ხომ ასეა?“{{sfn|Lennon|2005|p=21}} პაუელი ხშირად ახლდა ლენონს Quarrymen-ის კონცერტებზე და მაკ-კარტნის მეგობარ გოგონასთან ერთად ჰამბურგში მის მოსანახულებლად იმოგზაურა.{{sfn|Lennon|2005|pp=89–95}} თავად ლენონი ბუნებით ეჭვიანი იყო, რაც შემდგომში აგრესიაში გადაიზარდა. იგი ხშირად აშინებდა პაუელს თავისი რეაქციით და ფიზიკური ძალადობით.{{sfn|Harry|2000b|pp=492–493}} მოგვიანებით მან ახსენა, რომ ონოსთან შეხვედრამდე ქალებისადმი შოვინისტურ დამოკიდებულებაში ეჭვი არასოდეს შეჰპარვია. იგი ამბობდა, რომ The Beatles-ის „[[Getting Better]]“ სწორედ მის საკუთარ ამბავზეა: „ჩემს ქალთან უხეში ვიყავი და ფიზიკურად – ნებისმიერთან. ვცემდი. საკუთარ თავს ვერ გამოვხატავდი და ვცემდი. კაცებს ვეჩხუბებოდი და ქალებს ვცემდი. ამიტომ არის, რომ ყოველთვის მშვიდობაზე ვსაუბრობ.“{{sfn|Sheff|1981}}

1962 წლის ივლისში თავის რეაქციაზე, როდესაც შეიტყო, რომ სინთია ფეხმძიმედ იყო, ჯონი იხსენებდა, რომ სინთიას უთხრა: „ერთადერთი დაგვრჩენია, სინ. უნდა დავქორწინდეთ.“{{sfn|Lennon|2005|p=91}} მათ 23 აგვისტოს იქორწინეს, მაუნტ-პლეზენტის სამოქალაქო აქტების სარეგისტრაციო ოფისში, ლივერპულში. მეჯვარე იყო [[ბრაიან ეპსტაინი]]. ლენონის ქორწინება დაემთხვა ბიტლომანიის დაწყებას. ჯონი გამოვიდა ჯგუფთან ერთად კონცერტზე იმავე საღამოს და შემდგომშიც გრაფიკის მიხედვით მუშაობა განაგრძო.{{sfn|Harry|2000b|pp=493–495}} თავად ეპსტაინს ეშინოდა, რომ მსმენელებს დაქორწინებული ბიტლისადმი უნდობლობა ექნებოდათ, ამიტომ ჯონს სთხოვა, ქორწინების დეტალები გაესაიდუმლოებინა. ჯულიანი დაიბადა 1963 წლის 8 აპრილს. ლენონი ამ დროს ტურნეში იყო და შვილი მხოლოდ სამი დღის შემდეგ იხილა.{{sfn|Lennon|2005|p=113}}

სინთიას აზრით, წყვილის პრობლემების მიზეზი იყო LSD-ის გამოყენება. მისი აზრით, ნარკოტიკებით გატაცების გამო ლენონმა მისდამი ინტერესი მალევე დაკარგა.{{sfn|Harry|2000b|pp=496–497}} როდესაც The Beatles-მა მიემგზავრებოდა [[ბანგორი|ბანგორში]] ([[უელსი]]), 1967 წელს, მაჰარიში მაჰეშ იოგის სემინარზე დასასწრებად, პოლიციელმა ვერ იცნო სინთია და თვითმფრინავში არ აუშვა. სინთია მოგვიანებით იხსენებდა, რომ ეს ქორწინების დასასრულის სიმბოლო იყო.{{sfn|Warner Brothers|1988}} მას შემდეგ, რაც იგი დაბრუნდა შინაურ კენვუდში, ჯონი იოკო ონოსთან ერთად აღმოაჩინა და მეგობრებთან წავიდა. ალექსის მარდასი მოგვიანებით ამბობდა, რომ სინთიასთან ღამე გაატარა, რამდენიმე კვირის შემდეგ კი ამცნო მას, რომ ჯონი აპირებდა გაყრას და ჯულიანის მეურვეობას, ცდილობდა რა დაემტკიცებინა, რომ სინთიამ მას უღალატა. ხანგრძლივი დავის შემდეგ ლენონი დანებდა და სინთიასთან თანასწორი უფლებებით გაყრა არჩია. ყოველივე 1968 ნოემბერში, სასამართლოს გარეშე გადაწყდა. შეთანხმების თანახმად, ლენონი ყოფილ მეუღლეს წლიურად გადასცემდა 100 000 გირვანქა სტერლინგს.{{sfn|Lennon|2005|p=305–306}}

===ბრაიან ეპსტაინი===

== დისკოგრაფია ==
{{მთავარი|ჯონ ლენონის დისკოგრაფია|The Beatles-ის დისკოგრაფია}}
* ''[[Unfinished Music No.1: Two Virgins]]'' ([[იოკო ონო]]სთან) (1968)
* ''[[Unfinished Music No.2: Life with the Lions]]'' ([[იოკო ონო]]სთან) (1969)
* ''[[Wedding Album]]'' ([[იოკო ონო]] სთან) (1969)
* ''[[John Lennon/Plastic Ono Band]]'' (1970)
* ''[[Imagine (ალბომი)|Imagine]]'' (1971)
* ''[[Some Time in New York City]]'' ([[იოკო ონო]]სთან) (1972)
* ''[[Mind Games]]'' (1973)
* ''[[Walls and Bridges]]'' (1974)
* ''[[Rock 'n' Roll (ჯონ ლენონის ალბომი)|Rock 'n' Roll]]'' (1975)
* ''[[Double Fantasy]]'' ([[იოკო ონო]]სთან) (1980)
* ''[[Milk and Honey (ალბომი)|Milk and Honey]]'' ([[იოკო ონო]]სთან)(1984)

==ბიბლიოგრაფია==

== რესურსები ინტერნეტში ==
{{commonscat-inline|John Lennon}}
* {{ოფიციალური|http://www.johnlennon.com}}
* {{Imdb სახელი|id=0006168}}
* [[BBC]]-ის არქივი [http://www.bbc.co.uk/music/lennon/ ჯონ ლენონის შესახებ]
* [[NPR]]-ის არქივი [http://www.npr.org/templates/story/story.php?storyId=15405854 ჯონ ლენონის შესახებ]
* [http://vault.fbi.gov/john-winston-lennon გფბ-ს საქმე ჯონ ლენონის შესახებ]

==სქოლიო==
{{სქოლიოს სია|3}}

==წყაროები==
{{Refbegin|colwidth=30em}}
* {{cite news|author=Ali, Tariq|authorlink=Tariq Ali|work=The Guardian|location=UK|title=John Lennon, the FBI and me|date=20 December 2006|url=http://www.guardian.co.uk/commentisfree/2006/dec/20/johnlennonthefbiandme|accessdate=18 August 2010|ref=CITEREFAli2006}}
* {{cite web|publisher=AllMusic|title=David Bowie – Billboard Singles|url={{Allmusic|class=artist|id=david-bowie-p3753/charts-awards/billboard-singles|pure_url=yes}}|accessdate=13 November 2010|ref=CITEREFAllmusic2010e}}
* {{cite web|publisher=AllMusic|title=Elton John – Billboard Singles|url={{Allmusic|class=artist|id=elton-john-p4617/charts-awards/billboard-singles|pure_url=yes}}|accessdate=13 November 2010|ref=CITEREFAllmusic2010c}}
* {{cite web|publisher=AllMusic|title=John Lennon – Billboard Singles|url={{Allmusic|class=artist|id=john-lennon-p4744/charts-awards/billboard-singles|pure_url=yes}}|accessdate=13 November 2010|ref=CITEREFAllmusic2010a}}
* {{cite web|publisher=AllMusic|title=John Lennon Discography, Singles & EPs, Happy Xmas (War is Over)|url={{Allmusic|class=album|id=happy-xmas-war-is-over-r800088|pure_url=yes}}|accessdate=13 November 2010|ref=CITEREFAllmusic2010f}}
* {{cite web|publisher=AllMusic|title=Peter and Gordon – Billboard Singles|url={{Allmusic|class=artist|id=peter-gordon-p5136/charts-awards/billboard-singles|pure_url=yes}}|accessdate=13 November 2010|ref=CITEREFAllmusic2010d}}
* {{cite web|publisher=AllMusic|title=The Beatles – Billboard Singles|url={{Allmusic|class=artist|id=the-beatles-p3644/charts-awards/billboard-singles|pure_url=yes}}|accessdate=13 November 2010|ref=CITEREFAllmusic2010b}}
* {{cite book|author=Anderson, Jennifer Joline|year=2010|title=John Lennon: Legendary Musician & Beatle|publisher=[[ABDO Publishing Company]]|isbn=978-1-60453-790-1|url=http://books.google.ca/books?id=qDj6d6chfFwC&lpg=PP1&dq=John%20Lennon%3A%20Legendary%20Musician%20%26%20Beatle&pg=PP1#v=onepage&q&f=true|ref=CITEREFAnderson2010|accessdate=24 July 2011}}
* {{cite book|author=Babiuk, Andy|year=2002|title=Beatles Gear|publisher=Backbeat|isbn=978-0-87930-731-8|ref=CITEREFBabiuk2002}}
* {{cite book|author=Badman, Keith|title=The Beatles Diary, Volume 2 : After the Break-Up, 1970–2001|publisher=Omnibus Press|isbn=978-0-7119-8307-6|year=2001|ref=CITEREFBadman2001}}
* {{cite book|author=Badman, Keith|title=The Beatles Off The Record: The Dream Is Over|publisher=Omnibus Press|isbn=978-0-7119-9199-6|year=2003|url=http://books.google.ca/books?id=9SISX2yM-VsC&lpg=PP1&dq=The%20Beatles%20Off%20The%20Record%3A%20The%20Dream%20Is%20Over&pg=PP1#v=onepage&q&f=true|ref=CITEREFBadman2003}}
* {{cite news|publisher=BBC News|title=100 great British heroes|date=21 August 2002|url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/entertainment/tv_and_radio/2208671.stm|accessdate=11 May 2010|ref=CITEREFBBC News2002}}
* {{cite news|publisher=BBC News|title=1969: Millions march in US Vietnam Moratorium|year=2007a|date=15 October 1969|url=http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/october/15/newsid_2533000/2533131.stm|accessdate=11 May 2010|ref=CITEREFBBC News2007a}}
* {{cite web|publisher=BBC News|title=The Beatles in Bangor|url=http://www.bbc.co.uk/wales/music/sites/beatles/pages/bangor-1967.shtml|accessdate=18 December 2014|ref=CITEREFBBC News2007b}}
* {{cite news|publisher=BBC News|title=Judge releases Lennon letters|date=19 February 2000|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/americas/648607.stm|accessdate=11 May 2010|ref=CITEREFBBC News2000}}
* {{cite news|publisher=BBC News|title=Lennon filmmakers credit campaign|date=12 October 2006|url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/entertainment/6040148.stm|accessdate=11 May 2010|ref=CITEREFBBC News2006a}}
* {{cite news|publisher=BBC News|title=Lennon ship log book up for sale|date=27 March 2006|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/entertainment/4849940.stm|accessdate=11 May 2010|ref=CITEREFBBC News2006b}}
* {{cite web|publisher=BBC News|title=The Lennon–McCartney Songwriting Partnership|date=4 November 2005|url=http://www.bbc.co.uk/dna/h2g2/A5950929|ref=CITEREFBBC News2005}}
* {{cite news|publisher=BBC News|title=US chat show veteran Douglas dies|date=12 August 2006|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/entertainment/4786289.stm|accessdate=11 May 2010|ref=CITEREFBBC News2006c}}
* {{cite web|publisher=BBC News|title=Lennon killer is denied parole for the sixth time|date=7 სექტემბერი 2010|url=http://www.bbc.co.uk/news/world-us-canada-11222780|accessdate=8 სექტემბერი 2010|ref=CITEREFBBC News2010a}}
* {{cite book|author=Bennahum, David|year=1991|title=The Beatles After the Break-Up: In Their Own Words|publisher=Omnibus Press|url=http://books.google.ca/books?id=7gGr2GolnXoC&lpg=PP1&dq=The%20Beatles%20After%20the%20Break-Up%3A%20In%20Their%20Own%20Words.&pg=PP1#v=onepage&q&f=true|isbn=978-0-7119-2558-8|ref=CITEREFBennahum1991}}
* {{cite book|author=Blaney, John|year=2005|title=John Lennon: Listen to this Book|publisher=Paper Jukebox|isbn=978-0-9544528-1-0|url=http://books.google.ca/books?id=ZuCZR7MiDA0C&lpg=PP1&dq=John%20Lennon%3A%20Listen%20to%20this%20Book&pg=PP1#v=onepage&q&f=true|ref=CITEREFBlaney2005}}
* {{cite news|author=Bright, Martin|work=The Guardian|location=UK|title=Lennon aided IRA, claims MI5 renegade|date=20 February 2000|url=http://www.guardian.co.uk/uk/2000/feb/20/northernireland.martinbright|accessdate=10 May 2010|ref=CITEREFBright2000}}
* {{cite news|author=Brooks, Richard|work=The Times|location=UK|title=Julian Lennon gives family peace a chance|date=13 June 2009|url=http://entertainment.timesonline.co.uk/tol/arts_and_entertainment/music/article6492509.ece?token=null&offset=12&page=2|accessdate=10 May 2010|ref=CITEREFTimes Online2009|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110617012950/http://entertainment.timesonline.co.uk/tol/arts_and_entertainment/music/article6492509.ece?token=null&offset=12&page=2|archivedate=17 ივნისი 2011}}
* {{cite news|author=Brooks, Xan|work=The Guardian|location=UK|title=Lennon too stoned to be a revolutionary|date=23 სექტემბერი 2005|url=http://www.guardian.co.uk/uk/2005/sep/23/arts.thebeatles|accessdate=22 December 2010|ref=CITEREFBrooks2005}}
* {{cite book|author=[[Peter Brown (music industry)|Brown, Peter]]|year=1983|title=The Love You Make: An Insider's Story of The Beatles|url=https://archive.org/details/loveyoumakein00brow|publisher=[[McGraw Hill]]|isbn=0-07-008159-X|ref=CITEREFBrown1983}}
* {{cite news|author=[[Jackson Browne|Browne, Jackson]]|work=Rolling Stone|title=100 Greatest Singers of All Time|date=12 November 2008|url=http://www.rollingstone.com/music/lists/6027/32782/32831|accessdate=10 სექტემბერი 2010|ref=CITEREFBrowne2008|archiveurl=https://web.archive.org/web/20100920070229/http://www.rollingstone.com/music/lists/6027/32782/32831|archivedate=20 სექტემბერი 2010}}
* {{cite web|author=Buchanan, Jason|publisher=Allmovie|year=2009|title=Overview of ''Twenty to Life: The Life and Times of John Sinclair''|url=http://www.allmovie.com/work/twenty-to-life-the-life-and-times-of-john-sinclair-316826|accessdate=10 May 2010|ref=CITEREFBuchanan2009}}
* {{cite web|author=Calkin, Graham|publisher=Graham Calkin|title=Anthology|year=2002|url=http://www.jpgr.co.uk/c8306142.html|accessdate=9 December 2010|ref=CITEREFCalkin2002}}
* {{cite news|author=Cohen, Claire|work=Daily Mail|location=UK|title=Churchill? A troublemaker. Lennon? A useless clown. And as for that girl Thatcher&nbsp;...|date=10 January 2008|url=http://www.dailymail.co.uk/news/article-507221/Churchill-A-troublemaker-Lennon-A-useless-clown-And-girl-Thatcher-.html|accessdate=7 December 2010|ref=CITEREFClassReports2008}}
* {{cite news|author=Cohn, Jonathan|work=Rolling Stone|title=The Lost Lennon Tapes|date=23 December 2010, 6 January 2011|issue=1120/1121|ref=CITEREFCohn2010–2011}}
* {{cite news|author=Cleave, Maureen|work=The Daily Telegraph|location=London|title=The John Lennon I Knew|year=2007|url=http://www.telegraph.co.uk/arts/main.jhtml?xml=/arts/2005/10/05/bmlennon05.xml|accessdate=20 December 2007|ref=CITEREFCleave2007|date=10 May 2010|archiveurl=https://web.archive.org/web/20071211141357/http://www.telegraph.co.uk/arts/main.jhtml?xml=%2Farts%2F2005%2F10%2F05%2Fbmlennon05.xml|archivedate=11 დეკემბერი 2007}}
* {{cite book|author=[[Ray Coleman|კოულმენი, Ray]]|year=1984|title=John Winston Lennon|url=https://archive.org/details/johnwinstonlenno0000cole|publisher=Sidjwick & Jackson|isbn=978-0-283-98942-1|ref=CITEREFColeman1984a}}
* {{cite book|author=Coleman, Ray|publisher=Sidgwick & Jackson|year=1984|title=John Ono Lennon: Volume 2 1967–1980|url=https://archive.org/details/johnonolennon0000cole|isbn=978-0-283-99082-3|ref=CITEREFColeman1984b}}
* {{cite book|author=Coleman, Ray|year=1992|title=Lennon: The Definitive Biography|url=https://archive.org/details/lennondefinitive0000cole_x2e5|publisher=[[HarperCollins|Harper]]|isbn=0-06-098608-5|ref=CITEREFColeman1992}}
* {{cite web|author=Deming, Mark|publisher=Allmovie|year=2008|title=Overview of ''John Lennon: Live in New York City''|url=http://www.allmovie.com/work/john-lennon-live-in-new-york-city-26375|accessdate=10 May 2010|ref=CITEREFDeming2008}}
* {{cite book|title=[[You Never Give Me Your Money (book)|You Never Give Me Your Money: The Beatles After the Breakup]]|author=Doggett, Peter|year=2010|publisher=HarperCollins|isbn=978-0-06-177446-1|ref=CITEREFDoggett2010}}
* {{cite book|title=John Lennon: A Biography|author=Edmondson, Jacqueline|publisher=Greenwood Publishing Group|year=2010|isbn=978-0-313-37938-3|url=http://books.google.ca/books?id=Tl7czOvfPgwC&lpg=PP1&dq=John%20Lennon%3A%20A%20Biography&pg=PP1#v=onepage&q&f=true|ref=CITEREFEdmondson2010}}
* {{cite book|author=[[Geoff Emerick|Emerick, Geoff]]; Massey, Howard|title=Here, There and Everywhere: My Life Recording the Music of the Beatles|publisher=[[Penguin Books]]|year=2006|isbn=1-59240-179-1|ref=CITEREFEmerickMassey2006}}
* {{cite book|author=Everett, Walter|title=The Beatles as Musicians: Revolver through the Anthology|publisher=Oxford University Press|isbn=978-0-19-512941-0|year=1999|url=http://books.google.ca/books?id=eTkHAldi4bEC&lpg=PP1&dq=The%20Beatles%20as%20Musicians%3A%20Revolver%20through%20the%20Anthology&pg=PP1#v=onepage&q&f=true|ref=CITEREFEverett1999}}
* {{cite book|author=Everett, Walter|title=The Beatles as Musicians: The Quarry Men through Rubber Soul|publisher=Oxford University Press|isbn=0-19-514104-0|year=2001|url=http://books.google.ca/books?id=UmrVa2U7jB0C&lpg=PP1&dq=The%20Beatles%20as%20Musicians%3A%20The%20Quarry%20Men%20through%20Rubber%20Soul&pg=PP1#v=onepage&q&f=true|ref=CITEREFEverett2001}}
* {{cite book|author=Fawcett, Anthony|year=1976|title=John Lennon: One Day at a Time|publisher=Evergreen|isbn=978-0-394-17754-0|ref=CITEREFFawcett1976}}
* {{cite news|author=Frankel, Glenn|work=The Washington Post|title=Nowhere Man (p4)|date=26 August 2007|url=http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2007/08/21/AR2007082101714_4.html|accessdate=10 May 2010|ref=CITEREFFrankel2007}}
* {{cite book|author=Friedman, John S.|year=2005|title=The Secret Histories: Hidden Truths that Challenged the Past and Changed the World|publisher=Macmillan|isbn=978-0-312-42517-3|ref=CITEREFFriedman2005}}
* {{cite news|author=Gerson, Ben|work=Rolling Stone|title=Imagine|date=28 October 1971|url=http://www.rollingstone.com/music/reviews/album/2747/21015|accessdate=12 November 2010|ref=CITEREFGerson1971|archiveurl=https://archive.today/20120912063145/http://www.rollingstone.com/music/reviews/album/2747/21015|archivedate=12 სექტემბერი 2012}}
* {{cite web|author=Ginell, Richard S.|publisher=AllMusic|year=2009|title=Milk and Honey Review|url={{Allmusic|class=album|id=r11541|pure_url=yes}}|accessdate=10 May 2010|ref=CITEREFGinell2009}}
* {{cite news|author=Glenn, Alan|work=The Ann Arbor Chronicle|year=2009|title=The Day a Beatle Came to Town|url=http://annarborchronicle.com/2009/12/27/the-day-a-beatle-came-to-town/|accessdate=9 December 2010|ref=CITEREFGlenn2009|archiveurl=https://web.archive.org/web/20121114181138/http://annarborchronicle.com/2009/12/27/the-day-a-beatle-came-to-town/|archivedate=14 ნოემბერი 2012}}
* {{cite book|author=Goldman, Albert Harry|publisher=Chicago Review Press|year=2001|title=The Lives of John Lennon|url=https://archive.org/details/livesofjohnlenno0000gold_o3c8|isbn=978-1-55652-399-1|ref=CITEREFGoldman2001}}
* {{cite news|author=გუდმენი, ჯოან|work=Playboy|title=Playboy Interview with Paul and Linda McCartney|date=December 1984|url=http://www.beatlesinterviews.org/db1984.pmpb.beatles.html|ref=CITEREFGoodman1984}}
* {{cite book|author=გულდი, ჯონათან|year=2008|title=Can't Buy Me Love: The Beatles, Britain and America|publisher=Piatkus|isbn=978-0-7499-2988-6|url=http://books.google.ca/books?id=EvKzN_W-l6oC&lpg=PP1&dq=Can't%20Buy%20Me%20Love%3A%20The%20Beatles%2C%20Britain%20and%20America&pg=PP1#v=onepage&q&f=true|ref=CITEREFGould2008}}
* {{cite web|publisher=National Academy of Recording Arts and Sciences|title=Grammy Award Winners|accessdate=28 April 2010|url=http://www2.grammy.com/GRAMMY_Awards/Winners|ref=CITEREFgrammy.com|archiveurl=https://web.archive.org/web/20100501055717/http://www2.grammy.com/GRAMMY_Awards/Winners/|archivedate=1 მაისი 2010}}
* {{cite book|author=Gregory, Chris|title=Who Could Ask For More: Reclaiming The Beatles|isbn=978-0-9557512-0-2|publisher=The Plotted Plain Press|year=2007|url=http://books.google.ca/books?id=wFtN17DtqwIC&lpg=PP1&dq=Who%20Could%20Ask%20For%20More%3A%20Reclaiming%20The%20Beatles&pg=PP1#v=onepage&q&f=true|ref=CITEREFGregory2007}}
* {{cite book|title=December&nbsp;8, 1980: The Day John Lennon Died|author=Greenberg, Keith Elliot|isbn=978-0-87930-963-3|publisher=Backbeat Books|year=2010|url=http://books.google.ca/books?id=Lho3352UOFIC&lpg=PP2&dq=1980%3A%20The%20Day%20John%20Lennon%20Died&pg=PP1#v=onepage&q&f=true|ref=CITEREFGreenberg2010}}
* {{cite book|author=[[Bill Harry|ჰარი, Bill]]|year=2000a|title=The Beatles Encyclopedia: Revised and Updated|url=https://archive.org/details/beatlesencyclope0000bill|publisher=Virgin Publishing|isbn=0-7535-0481-2|ref=CITEREFHarry2000a}}
* {{cite book|author=Harry, Bill|year=2000b|title=The John Lennon Encyclopedia|url=https://archive.org/details/johnlennonencycl0000harr|publisher=Virgin|isbn=0-7535-0404-9|ref=CITEREFHarry2000b}}
* {{cite news|author=Harry, Bill|work=Mersey Beat|year=2009|title=John Lennon and Blackpool|url=http://triumphpc.com/mersey-beat/beatles/johnlennon-blackpool2.shtml|accessdate=5 December 2010|ref=CITEREFHarry2009}}
* {{cite book|author=Holsinger, M. Paul|publisher=Greenwood Publishing Group|year=1999|title=War and American popular culture: a historical encyclopedia, Volume 1998|isbn=978-0-313-29908-7|ref=CITEREFHolsinger1999}}
* {{cite news|title=Celluloid Heroes: John Lennon and How I Won the War|author=Hoppa, Jocelyn|url=http://www.crawdaddy.com/index.php/2010/11/12/celluloid-heroes-john-lennon-and-how-i-won-the-war/|work=Crawdaddy!|date=10 November 2010|accessdate=15 November 2010|ref=CITEREFHoppa2010}}
* {{cite book|author=Ingham, Chris|year=2006|title=The Rough Guide to The Beatles|url=https://archive.org/details/roughguidetobeat0000ingh|publisher=Rough Guides|isbn=978-1-84353-720-5|ref=CITEREFIngham2006}}
* {{cite book|author=Kruse, Robert J. II|chapter=Geographies of John and Yoko's 1969 Campaign for Peace: An Intersection of Celebrity, Space, Art,and Activism|editor= Johansson, Ola, Bell, Thomas L., editors|title=Sound, Society and the Geography of Popular Music|publisher=Ashgate
|year=2009|isbn=978-0-7546-7577-8|pages=11–32|ref=CITEREFKruse2009}}
* {{cite news|author=Landau, Jon|work=Rolling Stone|title=Mind games|date=3 January 1974|url=http://www.rollingstone.com/music/reviews/album/2747/21008|accessdate=12 November 2010|ref=CITEREFLandau1974|archiveurl=https://web.archive.org/web/20101119004814/http://www.rollingstone.com/music/reviews/album/2747/21008|archivedate=19 ნოემბერი 2010}}
* {{cite book|author=ლოურენსი, კენ|publisher=Andrews McMeel Publishing|year=2005|title=John Lennon: In His Own Words|isbn=978-0-7407-5477-7|url=http://books.google.ca/books?id=ZVuA3J2ZEYIC&lpg=PP1&dq=John%20Lennon%3A%20In%20His%20Own%20Words&pg=PP1#v=onepage&q&f=true|ref=CITEREFLawrence2005}}
* {{cite book|author=ლოურენსი, რობ|title=The Modern Era of the Les Paul Legacy: 1968–2008|publisher=Hal Leonard|isbn=978-1-4234-5531-8|year=2009
|ref=CITEREFLawrence2009}}
* {{cite book|author=[[Cynthia Lennon|ლენონი, Cynthia]]|year=1978|title=A Twist of Lennon|url=https://archive.org/details/twistoflennonbra00lenn|publisher=Avon|isbn=978-0-380-45450-1|ref=CITEREFLennon1978}}
* {{cite book|author=Lennon, Cynthia|year=2005|title=John|publisher=Crown Publishers|isbn=978-0-307-33855-6|ref=CITEREFLennon2005}}
* {{cite book|author=ლუისონი, მარკ|year=1988|authorlink=მარკ ლუისონი|title=The Beatles Recording Sessions|publisher=Harmony Books|isbn=0-517-57066-1|ref=CITEREFLewisohn1988}}
* {{cite news|author=Logan, Nick|title=Magical Mystery Tour|date=25 November 1967|work=NME|location=UK|ref=CITEREFLogan1967}}
* {{cite book|author=Loker, Bradford E.|title=History with the Beatles|publisher=Dog Ear Publishing|isbn=978-1-60844-039-9|year=2009|url=http://books.google.ca/books?id=2ktN0IS1vFQC&lpg=PP1&dq=History%20with%20the%20Beatles&pg=PP1#v=onepage&q&f=true|ref=CITEREFLoker2009}}
* {{cite news|work=[[The London Gazette]] {{No italic|(supplement)}}|title=Most Excellent Order of the British Empire|date=4 June 1965|url=http://www.london-gazette.co.uk/issues/43667/supplements/5488|accessdate=11 May 2010|ref=CITEREFLondon Gazette1965}}
* {{cite book|author=[[Ian MacDonald|MacDonald, Ian]]|year=2005|title=Revolution in the Head: The Beatles' Records and the Sixties|publisher=Pimlico|isbn=1-84413-828-3|ref=CITEREFMacDonald2005}}
* {{cite news|author=McGinty, Stephen|work=The Scotsman|location=UK|title=Jimmy Reid: A working-class hero and the saviour of Clyde yards|date=12 August 2010|url=http://thescotsman.scotsman.com/politics/Jimmy-Reid-A-workingclass-hero.6470643.jp|accessdate=18 August 2010|ref=CITEREFMcGinty2010}}
* {{cite book|author=[[Barry Miles|მაილზი, Barry]]|year=1997|title=Paul McCartney: Many Years From Now|url=https://archive.org/details/paulmccartneyman00mile_0|publisher=Henry Holt & Company|isbn=0-8050-5248-8|ref=CITEREFMiles1997}}
* {{cite book|author=Miles, Barry; Badman, Keith|title=The Beatles Diary: The Beatles Years|isbn=978-0-7119-8308-3|publisher=Omnibus Press|year=2001|url=http://books.google.ca/books?id=_TBkf1ttNBYC&lpg=PP1&dq=The%20Beatles%20Diary%3A%20The%20Beatles%20Years&pg=PP1#v=onepage&q&f=true|ref=CITEREFMiles and Badman2003}}
* {{cite news|author=Norman, Philip|work=New York|title=A Talk with Yoko|date=25 May 1981|url=http://books.google.com/books?id=9uUCAAAAMBAJ&pg=PA38&lpg=PA38&dq=%22new+york+magazine%22+1981+ono+lennon+%22closet+fag%22#v=onepage&q=&f=false|ref=CITEREFNorman1981}}
* {{cite book|author=Norman, Philip|year=2008|title=John Lennon: The Life|publisher=Ecco|isbn=978-0-06-075401-3|url=http://books.google.ca/books?id=v1RBDwF0M8kC&lpg=PP1&dq=John%20Lennon%3A%20The%20Life&pg=PP1#v=onepage&q&f=true|ref=CITEREFNorman2008}}
* {{cite book|author=Pang, May|authorlink=May Pang|year=2008|title=Instamatic Karma: Photographs of John Lennon|url=https://archive.org/details/instamatickarmap0000pang|publisher=[[St. Martin's Press]]|isbn=978-0-312-37741-0|ref=CITEREFPang2008}}
* {{cite book|author=[[Andy Peebles|Peebles, Andy]]; Lennon, John; Ono, Yoko|publisher=BBC|year=1981|title=The Lennon tapes: John Lennon and Yoko Ono in conversation with Andy Peebles, 6&nbsp;December 1980|url=https://archive.org/details/lennontapesjohnl0000lenn|isbn=978-0-563-17944-3|ref=CITEREFPeebles1981}}
* {{cite book|author=Perone, James E.|publisher=Greenwood Publishing Group|year=2001|title=Songs of the Vietnam Conflict|isbn=978-0-313-31528-2|url=http://books.google.ca/books?id=HHQqoUcbd8gC&lpg=PP1&dq=Songs%20of%20the%20Vietnam%20Conflict&pg=PP1#v=onepage&q&f=true|ref=CITEREFPerone2001}}
* {{cite book|author=Prown, Pete; Newquist, Harvey P.|title=Legends of Rock Guitar: The Essential Reference of Rock's Greatest Guitarists|publisher=Hal Leonard|isbn=978-0-7935-4042-6|year=1997|url=http://books.google.ca/books?id=60Jde3l7WNwC&lpg=PP1&dq=%3DLegends%20of%20Rock%20Guitar%3A%20The%20Essential%20Reference%20of%20Rock's%20Greatest%20Guitarists&pg=PP1#v=onepage&q&f=true|ref=CITEREFPrown and Newquist2003}}
* {{cite web|publisher=[[RIAA]]|year=2010|title=RIAA: Searchable database|url=http://www.riaa.com/goldandplatinumdata.php?table=SEARCH|accessdate=21 February 2010|ref=CITEREFRIAA2010a}}
* {{cite web|publisher=RIAA|url=http://www.riaa.com/goldandplatinumdata.php?resultpage=2&table=tblTopArt&action=|title=RIAA Gold & Platinum Top Selling Artists|accessdate=5 March 2010|ref=CITEREFRIAA2010b|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130725020825/http://www.riaa.com/goldandplatinumdata.php?resultpage=2&table=tblTopArt&action=|archivedate=25 ივლისი 2013}}
* {{cite book|author=Roberts, David|year=2001|title=Guinness World Records: British Hit Singles (14th Edition)|publisher=[[Guinness World Records|Guinness World Records Limited]]|isbn=0-85156-156-X|ref=CITEREFRoberts2001}}
* {{cite book|author=Riley, Tim|year=2001|title=Tell me why: a Beatles commentary|publisher=Da Capo Press|isbn=978-0-306-81120-3|url=http://books.google.ca/books?id=lHvx9QnnorYC&lpg=PP1&dq=Tell%20me%20why%3A%20a%20Beatles%20commentary&pg=PP1#v=onepage&q&f=true|ref=CITEREFRiley2002}}
* {{cite web|publisher=Rock and Roll Hall of Fame|year=1996|title=David Bowie|url=http://www.rockhall.com/inductees/david-bowie|accessdate=10 May 2010|ref=CITEREFThe Rock and Roll Hall of Fame and Museum1996}}
* {{cite news|work=Rolling Stone|title=The RS 500 Greatest Albums of All Time|date=18 November 2003|url=http://www.rollingstone.com/music/lists/500-greatest-albums-of-all-time-19691231|accessdate=28 April 2010|ref=CITEREFRolling Stone2003}}
* {{cite news|work=Rolling Stone|title=100 Greatest Artists of All Time|date=12 April 2008|url=http://www.rollingstone.com/music/lists/100-greatest-artists-of-all-time-19691231/john-lennon-19691231|accessdate=10 May 2010|ref=CITEREFRolling Stone2008}}
* {{cite book|author=Seaman, Frederic|title=The Last Days of John Lennon|url=https://archive.org/details/lastdaysofjohnle0000seam|isbn=1-55972-084-0|publisher=Birch Lane Press|year=1991|ref=CITEREFSeaman1991}}
* {{cite book|author=Ryan, David Stuart|title=John Lennon's Secret|isbn=978-0-905116-08-2|publisher=Kozmik Press Centre|year=1982|url=http://books.google.ca/books?id=cucbMgzt-bUC&lpg=PP1&dq=John%20Lennon's%20Secret&pg=PP1#v=onepage&q&f=true|ref=CITEREFRyan1982}}
* {{cite book|author=Schechter, Danny|year=1997|title=The More You Watch, the Less You Know: News Wars/Submerged Hopes/Media Adventures|url=https://archive.org/details/moreyouwatchless00sche|publisher=[[Seven Stories Press]]|isbn=1-888363-80-0|ref=CITEREFSchechter1997}}
* {{cite book|author=Schinder, Scott; Schwartz, Andy|year=2007|title=Icons of Rock: An Encyclopedia of the Legends Who Changed Music Forever
|publisher=Greenwood Press|isbn=978-0-313-33845-8|ref=CITEREFSchinderSchwartz2007}}
* {{cite news|author=Sheff, David|work=Playboy|date=January 1981|title=Interview with John Lennon and Yoko Ono|url=http://www.playboy.com/articles/john-lennon-yoko-ono-interview/|accessdate=11 November 2010|ref=CITEREFSheff1981|archiveurl=https://web.archive.org/web/20100925195324/http://www.playboy.com/articles/john-lennon-yoko-ono-interview/|archivedate=25 სექტემბერი 2010}}
* {{cite book|author=შეფი, დევიდ; გოლსონი, ჯ. ბარი (რედაქტორი)|publisher=Playboy|year=1981|title=The Playboy Interviews with John Lennon and Yoko Ono|url=https://archive.org/details/playboyinterview00lenn_0|isbn=978-0-87223-705-6|ref=CITEREFSheff1981}}
* {{cite news|author=შენანი, პედი|work=The Liverpool Echo|title=What will Liz think of these?|date=26 November 2007|url=http://www.liverpoolecho.co.uk/liverpool-life/liverpool-lifestyle/2007/11/26/what-will-liz-think-of-these-100252-20163545/|accessdate=10 May 2010|ref=CITEREFShennan2007}}
* {{cite book|author=[[Bob Spitz|სპიცი, Bob]]|year=2005|title=The Beatles: The Biography|url=https://archive.org/details/beatlesbiography00spitz|publisher=Little, Brown|isbn=0-316-80352-9|ref=CITEREFSpitz2005}}
* {{cite news|url=http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,843470,00.html|title=Other noises, Other notes|date=3 March 1967|work=Time|accessdate=27 November 2010|ref=CITEREFTime1967|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130808125919/http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,843470,00.html|archivedate=8 აგვისტო 2013}}
* {{cite book|author=[[The Beatles]]|year=2000|title=The Beatles Anthology|url=https://archive.org/details/beatlesanthology0000unse|publisher=Chronicle Books|isbn=0-8118-2684-8|ref=CITEREFThe Beatles2000}}
* {{cite web|publisher=The Brit Awards|title=Wins and Nominations by Artist: John Lennon|url=http://www.brits.co.uk/the-vaults/artist/John%20Lennon|accessdate=25 April 2010|ref=CITEREFBrit Awards2010|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111018135005/http://www.brits.co.uk/the-vaults/artist/John%20Lennon|archivedate=18 ოქტომბერი 2011}}
* {{cite web|publisher=The Rock and Roll Hall of Fame|year=1994|title=John Lennon|url=http://rockhall.com/inductees/john-lennon/|accessdate=10 May 2010|ref=CITEREFThe Rock and Roll Hall of Fame and Museum1994|archiveurl=https://web.archive.org/web/20101230182721/http://rockhall.com/inductees/john-lennon|archivedate=30 დეკემბერი 2010}}
* {{cite news|work=The Telegraph|title=Celebrity Obituaries – Allen Klein|date=5 July 2009|url=http://www.telegraph.co.uk/news/obituaries/celebrity-obituaries/5751356/Allen-Klein.html|accessdate=5 December 2010|ref=CITEREFTelegraphKlein2010}}
* {{cite news|work=The Washington Post|title=FBI Releases Last Pages From Lennon File|date=20 December 2006|url=http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2006/12/20/AR2006122000227.html|accessdate=11 May 2010|ref=CITEREFThe Associated Press2006}}
* {{cite book|author=Urish, Ben; Bielen, Kenneth G|year=2007|title=The Words and Music of John Lennon|publisher=Praeger|isbn=978-0-275-99180-7|url=http://books.google.ca/books?id=LJ9Y0YgSE1oC&lpg=PR1&dq=The%20Words%20and%20Music%20of%20John%20Lennon&pg=PR1#v=onepage&q&f=true|ref=CITEREFUrishBielen2007}}
* {{cite news|author=Vigilla, Hubert|work=Treble|title=Album Review : John Lennon – Imagine|date=29 August 2005|url=http://www.treblezine.com/reviews/john-lennon-imagine/|accessdate=2 October 2014|ref=CITEREFVigilla2005}}
* {{cite news|author=Wald, Jonathan|publisher=CNN|title=Lennon killer denied parole|date=6 October 2004|url=http://www.cnn.com/2004/LAW/10/05/chapman.parole/index.html|accessdate=11 May 2010|ref=CITEREFCNN.com2004}}
* {{cite video|publisher=Warner Brothers|title=''Warner Brothers''. John Lennon: Imagine, Cynthia Lennon Interview|medium=DVD|year=1988
|ref=CITEREFWarner Brothers1988}}
* {{cite book|author=[[იან ვენერი|Wenner, Jann S]]|year=2000|title=Lennon Remembers|publisher=Verso|isbn=1-85984-600-9|url=http://books.google.ca/books?id=ymjy06WZnd4C&lpg=PR3&dq=Lennon%20Remembers&pg=PR3#v=onepage&q&f=true|ref=CITEREFWenner2000}}
* {{cite book|author=[[Jon Wiener|Wiener, Jon]]|year=1990|title=Come Together: John Lennon in His Time|url=https://archive.org/details/cometogetherjohn00jonw|publisher=[[University of Illinois Press]]|isbn=978-0-252-06131-8|ref=CITEREFWiener1990}}
* {{cite book|author=Wiener, Jon|year=1999|title=Gimme Some Truth: The John Lennon FBI Files|publisher=[[University of California Press]]|isbn=0-520-22246-6|url=http://books.google.ca/books?id=FPPj3e_cQIcC&lpg=PP1&dq=Gimme%20Some%20Truth%3A%20The%20John%20Lennon%20FBI%20Files&pg=PP1#v=onepage&q&f=true|ref=CITEREFWiener1999}}
* {{cite news|author=Wiener, Jon|work=The Guardian|location=UK|title=He didn't have to do it. That's one reason he's still admired|date=19 December 2006|url=http://www.guardian.co.uk/commentisfree/2006/dec/19/comment.film|accessdate=18 August 2010|ref=CITEREFWiener2006}}
{{Refend}}

;დამატებითი ლიტერატურა
{{refbegin}}
* [[Larry Kane|Kane, Larry]] (2007). ''[http://books.google.ca/books?id=TFEr_3tDLYQC&lpg=PP1&dq=Lennon%20Revealed&pg=PP1#v=onepage&q&f=true Lennon Revealed]''. Running Press. ISBN 978-0-7624-2966-0
* Pang, May; Edwards, Henry (1983). ''Loving John: The Untold Story''. Warner Books. ISBN 0-446-37916-6.
* [[Tim Riley (music critic)|Riley, Tim]] (2011). ''[http://books.google.com/books?id=Pf2YAAAAQBAJ Lennon: Man, Myth, Music]''. Hyperion. ISBN 978-1401324520
* Wiener, Jon. [http://www.LennonFBIfiles.com/ The John Lennon FBI Files]
* Yorke, Richard (1969). [http://crawdaddy.wolfgangsvault.com/Article.aspx?id=4372 "John Lennon: Ringo's Right, We Can't Tour Again"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20071210181240/http://crawdaddy.wolfgangsvault.com/Article.aspx?id=4372 |date=2007-12-10 }}, ''New Musical Express'', 7 June 1969, reproduced by ''[[Crawdaddy!]]'', 2007.
{{refend}}

{{ჯონ ლენონი}}
{{ჯონ ლენონის სინგლები}}
{{The Beatles}}
{{ოცი საუკეთესო ვოკალისტი (როლინგ სტოუნის მიხედვით)}}
{{როკ-ენ-როლის დიდების დარბაზი 1994}}

{{ავტორიტეტული წყაროები}}

{{DEFAULTSORT:ლენონი, ჯონ}}
[[კატეგორია:დაბადებული 9 ოქტომბერი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1940]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 8 დეკემბერი]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1980]]
[[კატეგორია:1960-იანების კონტრკულტურა]]
[[კატეგორია:Apple Records-ის შემსრულებლები]]
[[კატეგორია:Atco Records-ის შემსრულებლები]]
[[კატეგორია:Capitol Records-ის შემსრულებლები]]
[[კატეგორია:Geffen Records-ის შემსრულებლები]]
[[კატეგორია:Parlophone-ის შემსრულებლები]]
[[კატეგორია:Plastic Ono Band-ის წევრები]]
[[კატეგორია:Polydor Records-ის შემსრულებლები]]
[[კატეგორია:The Dirty Mac-ის წევრები]]
[[კატეგორია:The Quarrymen-ის წევრები]]
[[კატეგორია:აივორ ნოველოს ჯილდოს მფლობელები]]
[[კატეგორია:ინგლისელი ექსპერიმენტული მუსიკოსები]]
[[კატეგორია:ინგლისელი ირლანდიელები]]
[[კატეგორია:ინგლისელი მომღერლები]]
[[კატეგორია:ინგლისელი მსახიობები]]
[[კატეგორია:ინგლისელი პაციფისტები]]
[[კატეგორია:ინგლისელი როკ-გიტარისტები]]
[[კატეგორია:ინგლისელი როკ-მომღერლები]]
[[კატეგორია:ინგლისელი როკ-პიანისტები]]
[[კატეგორია:იოკო ონო]]
[[კატეგორია:ლენონების ოჯახი|ჯონი]]
[[კატეგორია:მოკლული მუსიკოსები]]
[[კატეგორია:რელიგიის კრიტიკოსები]]
[[კატეგორია:ფემინისტი მამაკაცები]]
[[კატეგორია:ფემინისტი მუსიკოსები]]
[[კატეგორია:ჯონ ლენონი]]
[[კატეგორია:The Beatles-ის წევრები]]
[[კატეგორია:გრემის ჯილდოს მფლობელები]]
[[კატეგორია:ინგლისელი როკ-მუსიკოსები]]
[[კატეგორია:როკ-ენ-როლის დიდების დარბაზში შესული შემსრულებლები]]
[[კატეგორია:ფილატელისტები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ინგლისელი მომღერლები]]
[[კატეგორია:ბრიტანეთის იმპერიის ორდენის წევრები]]