იხილეთ წყარო გვერდისთვის ჰუსიტები (დაჯგუფება)

{{ინფოდაფა დაჯგუფება
|სახელწოდება  = ჰუსიტები
|ორიგინალური სახელწოდება  = {{lang-ar|الحوثيون}}
|ემბლემა   = Slogan of the Houthi Movement.svg
|სიგანე   = 
|სხვა სახელწოდება   = 
|ნაწილი  = 
|ეროვნება   = [[არაბები]], [[იემენელები]]
|რელიგია = [[ისლამი]], [[შიიზმი]]
|იდეოლოგია = [[ზეიდიტები|ზეიდიზმი]], [[ანტისიონიზმი]], [[ანტისემიტიზმი]], [[ანტიამერიკანიზმი]], [[ანტიიმპერიალიზმი]]
|დევიზი  = 
|ლიდერები  = [[ჰუსეინ ალ-ჰუსი]], [[აბდულ-მალიქ ალ-ჰუსი]]
|შტაბ-ბინა = [[საადა]], [[იემენი]]
|რეგიონი    = 
|შეიქმნა   = [[1994]]
|დაიშალა  = 
|მანამდე  = 
|გახდა   = 
|მოკავშირეები  = 
|მოწინააღმდეგეები = 
|რაოდენობა  = 
|კონფლიქტები= 
|აქციები = 
|საიტი = [http://www.ansar-allah.net ოფიციალური საიტი]
|სქოლიო =
}}
'''ჰუსიტები''', '''ჰუტი''' ({{lang-ar|الحوثيون}}) ან '''ანსარ-ალაჰი''', '''ანსარულა''' ({{lang-ar|أنصار الله}}) — [[შიიზმი|შიიტი]]-[[ზეიდიტები|ზეიდიტების]] გასამხედროებული დაჯგუფება, მოქმედებს [[იემენი]]ს ტერიტორიაზე.

[[2004]] წელს მათ დაიწყეს შეიარაღებული [[შიიტური აჯანყება იემნეში|აჯანყება]] იემენის მთავრობის წინააღმდეგ და თანდათანობით დაამყარეს კონტროლი ქვეყნის სამხრეთის ტერიტორიებზე. ჰუსიტებმა მიიღეს მონაწილეობა [[იემენი]]ს 2011 წლის [[იემენის რევოლუცია (2011-2012)|რევოლუციაში]], რომლის შედეგადაც გადადგა [[იემენის პრეზიდენტი|პრეზიდენტი]] [[ალი აბდალ სალეჰი]]. [[2015]] წლიდან, მას შემდეგ, რაც აიღეს იემენის დედაქალაქი სანა და შექმნეს რევოლუციური საბჭო, წარმოადგენს იემენის დე-ფაქტო მმართველ ორგანიზაციას. რევოლუციური საბჭოს პრეზიდენტი, რომლის ლეგიტიმურობასაც არ აღიარებენ არცერთ საერთაშორისო დონეზე, არის დაჯგუფების წევრი [[მუჰამედ ალი ალ-ჰუსი]]. 

საყოველთაოდ მიიჩნევენ, რომ ორგანიზაცია საიდუმლო სამხედრო და ფინანსურ დახმარებას იღებს ირანისა და მისი მომხრეებისაგან, როგორიცაა [[ჰეზბოლა]] [[სირია]]ში. 

ორგანიზაცია დამაარსებლად მიიჩნევს ყოფილ ხელმძღვანელს [[ჰუსეინ ალ-ჰუსი]]ს, რომელიც იემენის არმიამ მოკლა [[2004]] წლის სექტემბერში<ref>''Густерин П. В.'' Йеменская республика и её города. М., 2006, с. 57.</ref>.

== ისტორია ==
ჰუსიტების აღმსარებლობაა ზეიდიტური [[მაზჰაბი]]. [[ზეიდიტები]] განსახლებულები არიან ძირითადად [[იემენი]]ს ჩრდილოეთით. [[2004]] წელს თვითგამოცხადებულმა იმამმა ჰუსეინ ალ-ჰუსიმ წამოიწყო ანტისამთავრობო აჯანყება, რომელმაც იემენის ხელისუფლება დაადანაშაულა ზეიდიტების დისკრიმინაციაში. ალ-ჰუსის გარდაცვალების შემდეგ დაჯგუფების ხელმძღვანელობა გადავიდა მისი ძმის [[აბდელ-მალიქ ალ-ჰუსი]]ს ხელში. [[2009]] წელს [[საუდის არაბეთი]]ს მხარდაჭერის შედეგად სამთავრობო ძალებმა აჯანყება ჩაახშეს. [[2010]] წლის თებერვალში ჰუსიტებმა და იემენის მთავრობამ ხელი მოაწერეს შეთანხმებას ცეცხლის შეწყვეტის შესახებ<ref name="ИТАР">{{cite web|url=http://itar-tass.com/info/1709704|title=Шиитское движение хоуситов в Йемене. Досье|last=Гулиева|first=Эльнара|date=2015-01-20|publisher=ИТАР-ТАСС|accessdate=2015-02-08}}</ref>. 

იემენის მთავრობამ ჰუსიტები დაადანაშაულია ირანისაგან მხარდაჭერაში. ჰუსიტები აცხადებდნენ, რომ იცავდნენ [[შიიზმი|შიიზმს]] [[სუნიზმი]]ს გავლენისაგან, რომლებიც წარმოადგენდნენ ქვეყნის მოსახლეობის უმრავლესობას. გარდა ამისა ჰუსიტების ერთ-ერთი მოთხოვნა იყო ჩრდილოეთში მდებარე [[საადის მუჰაფაზა|საადის მუჰაფაზისათვის]] უფრო მეტი ავტონომიის მოთხოვნა, სწორედ ამ რეგიონში ცხოვრობენ შიიზმის მიმდევრები. ჰუსიტების მოწინააღმდეგეები მიიჩნევენ, რომ ისინი ცდილობდნენ აეღორძნებინათ ზეიდიტური იმამატი, რომელიც [[ჩრდილოეთი იემენი|ჩრდილოეთ იემენის]] ტერიტორიაზე არსებობდა [[1962]] წლის [[იემენის სამხედრო გადატრიალება (1962)|რევოლუციამდე]]<ref name="ИТАР" />.

მოძრაობის სამხედრო ფრთად ითვლება დაჯგუფება „ანსარ-ალაჰი“. [[2014]] წლის ნოემბერში [[გაერო]]ს უშიშროების საბჭომ დააკისრა სანქციები დაჯგუფების ლიდერებს ხალიდ ალ-ჰუსის და აბდალაჰ იაჰია ალ-ჰაკიმს  რადგან მათი ქმედებები „საფრთხეს უქმნიდნენ მშვიდობას, ქვეყნის სტაბილურობას და აბრკოლებდნენ პოლიტიკურ პროცესებს“<ref name="ИТАР" />.

[[2011]] წელს, ქვეყანაში პრეზიდენტ სალეჰის წინააღმდეგ აჯანყების დაწყების შემდეგ, ჰუსიტებმა თავიანთი გავლენის სფეროები გააფართოეს იემენის ჩრდილოეთში. მათ დაიწყეს შეიარაღებული ბრძოლა არა მარტო მთავრობის წინააღმდეგ, არამედ დაჯგუფება [[ალ-ისლაჰი]]ს, ალ-ქაიდას მებრძოლებისა და მათთან დაკავშირებული [[ანსარ აშ-შარია]]ს წინააღმდეგ<ref name="ИТАР" />.

==ხელისუფლებაში მოსვლა ==
[[2014]] წლის აგვისტოში, ჰუსიტებმა დაიწყეს ქვეყნის რამდენიმე რეგიონში მასობრივი დემონსტრაციების განხორციელება, რომლებიც ეწინააღმდეგებიან ხელისუფლების მიერ გამოცხადებულ ნავთობპროდუქტების სუბსიდიების შემცირებას, რამაც გამოიწვია ბენზინის ფასების მკვეთრი ზრდა. [[2014]] წლის სექტემბრის შუა რიცხვებში ჰუსიტებმა აიღეს ქვეყნის დედაქალაქ [[სანა|სანას]] რამდენიმე რაიონი, მათ შორის რამდენიმე სახელმწიფო დაწესებულება<ref name="ИТАР" />.

[[2014]] წლის 21 სექტემბერს ჰუსიტებმა და იემენის მთავრობამ [[გაერო]]ს შუამავლობით ხელი მოაწერეს შეთანხმებას, რომლის მთავარი პუნქტი იყო [[მუჰამად ბასინდვა]]ს მთავრობის გადადგომა. ჰუსიტების ლიდერის აბდელ-მალიქ ალ-ჰუსის მხრიდან მოსალოდნელი საფრთხის გამო აჰმად ავად იბნ მუბარაქმა უარი განაცხადა სათავეში ჩასდგომოდა მთავრობას. [[2014]] წლის 13 ოქტომბერს პრემიერ-მინისტრად დანიშნეს ხალიდ მაჰფუზ ბახახი, რომლის კანდიდატურასაც დაეთანხმნენ ჰუსიტები<ref name="ИТАР" />.

[[2014]] წლის დეკემბერში, მიუხედავად სექტემბერში ხელმოწერილი სამშვიდობო ხელშეკრულებისა, ჰუსიტები აგრძელებდნენ შეიარაღებულ ბრძოლას,  დაამყარეს კონტროლი ქალაქების ახრაბისა და ხოდეიდის დიდ ნაწილზე. ხელში ჩაიგდეს სახელმწიფო ნავთობკომპანიის შენობა და სახელმწიფო გაზეთი „ას-საურა“ [[სანა]]ში<ref name="ИТАР" />. 

[[2015]] წლის 19 იანვარს თავს დაესხნენ პრემიერ-მინისტრის კორტეჟს და ხელში ჩაიგდეს სანის სახელმწიფო ტელეკომპანია. რამდენიმე საათის შემდეგ ხელი მოაწერეს ცეცხლის შეწყვეტის ხელშეკრულებას, რომელიც მეორე დღესვე დაირღვა. [[2015]] წლის 20 იანვარს ხელში ჩაიგდეს სპეცსამსახურის შენობა და პრეზიდენტის სასახლე სანაში<ref name="ИТАР" />. 

22 იანვარს პრეზიდენტმა [[აბდ რაბუჰ მანსურ ალ-ჰადი]]მ ითხოვა გადადგომა. ასევე გადადგომის შესახებ განცხადება გააკეთა მთავრობამ<ref>[http://ria.ru/arab_ye/20150122/1043849187.html Парламент Йемена проведёт в субботу голосование по отставке президента]</ref>.  

1 თებერვალს ჰუსიტებმა პოლიტიკურ პარტიებს ულტიმატუმი წაუყენეს: თუკი სამ დღეში არ ჩამოაყალიბებდნენ მთავრობას, მაშინ საკუთარი გადაწყვეტილებების შესაბამისად იმოქმედებდნენ<ref>[http://www.bbc.co.uk/russian/rolling_news/2015/02/150201_rn_yemen_tensions Повстанцы-хуситы в Йемене выдвинули ультиматум властям]</ref>. 

5 თებერვალს ცნობილი გახდა, რომ ჰუსიტებმა მიიღეს ახალი კონსტიტუციური დეკლარაცია და პოლიტიკური ძალების უმეტესობა დათანხმდა საპრეზიდენტო საბჭოს შექმნაზე, რომელიც ქვეყნის მმართველი იქნებოდა ერთი წლის მანძილზე. მის შემადგენლობაში შევიდა ხუთი ადამიანი, საბჭოს ხელმძღვანელობდა სამხრეთ იემენის ყოფილი პრეზიდენტი [[ალი ნასერ მუჰამედი]]<ref>[http://lenta.ru/news/2015/02/05/peaceful_solution/ Боевики помогут урегулировать политический кризис в Йемене]</ref>. კონსტიტუციური დეკლარაციის თანახმად შეიქმნა გარდამავალი საბჭო, რომელიც შედგებოდა იემენის ყველა რეგიონის 551 წარმომადგენლისაგან. ჰუსიტებმა ასევე გამოაცხადეს წარმომადგენელთა პალატის დათხოვისა და ტექნოკრატების მთავრობის ფორმირების შესახებ<ref>[http://ria.ru/arab_ye/20150206/1046354941.html Хуситы в Йемене приняли новую «конституционную декларацию»]</ref><ref>[http://ria.ru/arab_ye/20150206/1046357776.html Президентский совет Йемена сформирует новое правительство технократов]</ref><ref name="takeover">{{cite news|url=http://www.columbian.com/news/2015/feb/06/yemen-shiite-rebels-takeover-country/|agency=The Columbian|title=Yemen's Shiite rebels announce takeover of country|date=6 February 2015|accessdate=6 February 2015|first=Ahmed|last=al-Haj}}</ref>.  დროებით მთავრობად გამოცხადდა რევოლუციური კომიტეტი, რომელსაც სათავეში ედგა [[მუჰამედ ალი ალ-ჰუსი]]<ref name="takeover" />.

== ლიტერატურა ==
* Густерин П. Йемен в переходный период. На пути к миру или распаду? — Саарбрюккен, 2014. — ISBN 978-3-659-28300-0.

==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://www.ansarallah.net Старый сайт (нерабочая ссылка)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190907181859/http://www.ansarallah.net/ |date=2019-09-07 }}
* [http://www.ansaruallah.com Ещё один старый сайт (нерабочая ссылка)]
* Павел Густерин [http://topwar.ru/72062-yemen-na-puti-k-raspadu.html Йемен на пути к распаду]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:იემენის ისტორია]]
[[კატეგორია:იემენის პოლიტიკა]]