.svg){kind=link}
„ვიკიპედიის აზიის თვე“,
შექმენით სტატიები და მოიგეთ პრიზები!
ვასილი დოკუჩაევი
ვასილი ვასილის ძე დოკუჩაევი (რუს. Докучаев, Василий Васильевич; დ. 1 მარტი [ძვ. სტ. 17 თებერვალი] 1846, სოფ. მილიუკოვო, სმოლენსკის ოლქი, — გ. 8 ნოემბერი [ძვ. სტ. 26 ოქტომბერი] 1903, პეტერბურგი) — რუსი ბუნებისმეტყველი. მოღვაწეობდა გეოლოგიასა და ნიადაგთმცოდნეობაში. თანამედროვე გენეზისური ნიადაგთმცოდნეობისა და ზონალური აგრონომიის ფუძემდებელი. XIX საუკუნის ერთ-ერთი ყველაზე სახელოვანი მეცნიერი.
| Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted | |
|---|---|
| Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted | |
| Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted | |
| დაბ. თარიღი | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted |
| დაბ. ადგილი | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted |
| გარდ. თარიღი | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted |
| გარდ. ადგილი | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted |
| დასაფლავებულია | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted |
| მოქალაქეობა | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted |
| ეროვნება | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted |
| საქმიანობა | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted |
| მუშაობის ადგილი | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted |
| ალმა-მატერი | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted |
| განთქმული მოსწავლეები | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted |
| პარტნიორ(ებ)ი | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted |
| სამეცნიერო ხარისხი | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted |
| მეუღლე | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted |
| მამა | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted |
| დედა | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted |
| შვილ(ებ)ი | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted |
| ნათესავ(ებ)ი | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted |
| ჯილდოები | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted |
| Script error: No such module "collapsible list". | |
| ხელმოწერა | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted |
| საიტი | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted |
[[:commons:Category:Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted|Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted]] ვიკისაწყობში | |
ბიოგრაფია
1871 წელს დაამთავრა პეტერბურგის უნივერსიტეტის ფიზიკა-მათემატიკის ფაკულტეტის საბუნებიმეტყველო განყოფილება. 1872 წელს აირჩიეს პეტერბურგის ბუნებისმეტყველთა, ხოლო 1873 წელს მინერალოგიური საზოგადოების ნამდვილ წევრად; 1874 — წლიდან ლექციებს კითხულობდა სამოქალაქო ინჟინერთა ინსტიტუტში; 1880 — წლიდან იყო პეტერბურგის უნივერსიტეტის დოცენტი; 1883 — წლიდან პროფესორი.
მონოგრაფიამ „რუსეთის შავმიწა ნიადაგი“ (სადოქტორო დისერტაცია, 1883) დოკუჩაევს საქვეყნოდ გაუთქვა სახელი. იგი დამსახურებულად აღიარეს გენეზისური ნიადაგთმცოდნეობის ფუძემდებლად. დოკუჩაევმა პირველმა დაადგინა ნიადაგის წარმოქმნის არსი, მოგვცა გენეზისურ პრინციპზე დაფუძნებული ნიადაგის მეცნიერული კლასიფიკაცია (1886).
1898-1899 იმოგზაურა კავკასიაში, გამოიკვლია სამხრეთ კავკასიის, მათ შორის საქართველოს მრავალი რაიონი (აჭარის სანაპირო, ბორჯომ-ბაკურიანის მიდამოები, ჯავახეთი, კახეთი, საქართველოს სამხედრო გზის ზოლი). კავკასიისა და კერძოდ, საქართველოს მაგალითზე დაადგინა ნიადაგების გეოგრაფიის ერთ-ერთი ძირითადი კანონი მათი ვერტიკალური გავრცელების შესახებ.
1889 წელს პარიზში მსოფლიო გამოფენაზე დემონსტრირებული იყო რუსეთის ნიადაგები და დოკუჩაევის გამოქვეყნებული შრომები, რომლებსაც ოქროს მედალი მიენიჭა. დოკუჩაევმა შექმნა მოძღვრება ნიადაგის ევოლუციაზე. მისმა იდეებმა გავლენა მოახდინა ტყეთმცოდნეობის, მელიორაციის, ჰიდროგეოლოგიის, დინამიკური გეოლოგიისა და სხვა მეცნიერებაზე. 1946 წლის მარტში მეცნიერის დაბადების 100 წლისთავთან დაკავშირებით ნიადაგთმცოდნეობაში საუკეთესო სამეცნიერო ნაშრომისთვის დაწესდა ვასილი დოკუჩაევის სახელობის პრემია და ოქროს მედალი.
თხზულებები
- Способы образования речных долин Европейской России, СПБ, 1878;
- Русский чернозем. Отчет Вольному экономическому обществу, СПБ, 1883;
- Наши степи прежде и теперь, СПБ, 1892;
- Место и роль современного почвоведения в науке и жизни, СПБ, 1899;
- К учению о зонах природы. Горизонтальные и вертикальные почвенные зоны, СПБ, 1899;
- Избр. соч., т. 1—3, М., 1948—49;
- Соч., т. 1—9, М., 1949—61.
რესურსები ინტერნეტში
- ვასილი დოკუჩაევი — სტატია დიდი რუსული ენციკლოპედიიდან (რუსული)
ლიტერატურა
- ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 3, თარგი:ადგილის მითითება ბიბლიობმულებში, 1978. — გვ. 607.
- Чеботарева Л. А., Василий Васильевич Докучаев, в кн.: Докучаев В. В., Соч., т. 9, М., 1961;
- Соболев С. С., Развитие идей В. В. Докучаева, там же, т. 9, М., 1961;
- Полынов Б. Б., Крупеников И. А., Крупеников Л. А., Василий Васильевич Докучаев. Очерк жизни и творчества, М., 1956;
- Крупениковы И. и Л., Путешествия и экспедиции В. В. Докучаева, М., 1949;
- В. В. Докучаев и география (1846—1946). Сб. статей, М.—Л., 1946;
- Герасимов И. П., Великий русский ученый В. В. Докучаев (к 125-летию со дня рождения), "Почвоведение", 1971, №8.
სქოლიო
Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted