შინაარსზე გადასვლა

ეპითელიუმი

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
09:57, 17 სექტემბერი 2023-ის ვერსია, imported>Nodokhvedelidze
(განსხ.) ←წინა ვერსია | მიმდინარე შესწორების ჩვენება (განსხ.) | შემდეგი ვერსია→ (განსხ.)
ფაილი:Illu epithelium.jpg
ეპითელიუმის ტიპები

ეპითელური ქსოვილი ან ეპითელიუმიუჯრედების ნებისმიერი უწყვეტი ფენა, რომელიც ფარავს სხეულს ან მის ნაწილებს გარედან ან სხეულის ღრუებს ამოფენს შიგნიდან.

იმ ეპითელიუმს რომელიც ამოფენს სისხლძარღვებს და გულს - ენდოთელიუმი ეწოდება, ხოლო მუცლის ღრუს ამომფენ ეპითელიუმს - მეზოთელიუმი.

უჯრედების წყობის მიხედვით არჩევენ ერთშრიან, ორშრიან და მრავალშრიან ეპითელიუმს, ხოლო უჯრედების ფორმის მიხედვით არჩევენ ბრტყელს, ცილინდრულს და კუბურს.

ბრტყელი ერთშრიანი ეპითელიუმით დაფარულია ორგანიზმის გარეგანი საფარველი (კანი) პირის ღრუ, საყლაპავი, ფილტვების ალვეოლები და ნეფრონის კაფსულები (თირკმელებში).

ერთშრიანი ცილინდრული ანუ ჯირკვლოვანი. მის უჯრედებს ფიალის ფორმა აქვთ და გამოყოფენ სხვადასხვა სეკრეტს: ოფლი, ცხიმი, ცრემლი, ნერწყვი, ჰარმონები – შინაგანი სეკრეციის ჯირკვლები, კუჭის და ნაწლავების ლორწოვანი გარსი.

მრავალშრიანი ცილინდრილი ეპითელიუმი იყოფა გაურქოვანებელ და გარქოვანებულ ეპითელიუმად.

მოციმციმე ანუ წამწამოვანი მისი უჯრედები დაფარულია ციტოპლაზმის მრავალრიცხოვანი გამონაზარდებით–წამწამებით, რომლებიც ირხევიან ერთი მიმართულებით – შიგნიდან გარეთ და იცავენ შესუნთქულ ჰაერში შეტივტივებული მიკრობებისგან. ამ ტიპის ეპითელიუმით დაფარულია სასუნთქი სისტემის ჰაერგამტარი გზები: ცხვირის ღრუ, ცხვირ–ხახა, ხახა, ტრაქეა და ბრონქები.

გარდამავალი ეპითელიუმი – განიხილება როგორც მრავალშრიანი ეპითელიუმის ზეცვლილება – მისი უჯრედები ადვილად იცვლიან ფორმას, ამიტომ ეს სახე გვხვდება ისეთ ორგანოების კედლებში, რომლებიც ხშირად განიცდიან გაფართოებას და მოდუნებას – შარდის ბუშტი, შარდსაწვეთი.

ეპითელიუმის ფუნქციებია: დამცველობითი, გამომყოფი და მონაწილეობს ნივთიერებათა ცვლაში ორგანიზმსა და გარემოს შორის.

რესურსები ინტერნეტში

  • Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
  • (2005) Basement membranes: cell and molecular biology. Gulf Professional Publishing. ISBN 978-0-12-153356-4Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted. 
  • Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
  • Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted