ფუტკარა

ფუტკარა
	ფაილი:Digitalis purpurea2.jpg; წითელი ფუტკარა
მეცნიერული კლასიფიკაცია
სამეფო:	მცენარეები
კლასი:	ორლებნიანნი
ოჯახი:	შავწამალასებრნი
ლათინური სახელი
	Digitalis
დაცვის სტატუსი
	შეცდომა: სურათი მცდარია ან არ არსებობს<templatestyles src="თარგი:Comment/styles.css" /><span class="ts-comment-commentedText" title="Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted">სტატუსი არ არის მითითებული; ძიება IUCN-ის ვებ-გვერდზე: ???
ITIS	33582
NCBI	4163
EOL	Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted&lvl=3&p=mapview&p=has_linkout&p=blast_url&p=genome_blast&lin=f&keep=1&srchmode=1&unlock Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
IPNI	Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
TPL	Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
MB	Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
FW	Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted

ფუტკარა (ლათ. Digitalis) — მცენარეთა გვარი შავწამალასებრთა ოჯახისა. ორ- ან მრავალწლოვანი ბალახებია, იშვიათად ბუჩქები ან ნახევრად ბუჩქები.

გვარში 35-მდე სახეობაა. გავრცელებულია ევროპაში, დასავლეთ აზიასა და ჩრდილოეთ აფრიკაში, უმთავრესად ხმელთაშუაზღვისპირეთში. საქართველოში იზრდება 4 სახეობა.

გვხვდება ფოთლოვან და შერეულ ტყეებში, ტყისპირებსა და ბუჩქნარებში, ქვიან ადგილებზე და ჩამონაზვავებზე დაბლობიდან ალპურ სარტყლამდე. გვარის ყველა სახეობა შხამანია, შეიცავს გლიკოზიდებს. გულის დაავადებათა სამკურნალოდ ხმარობენ მცენარის ყველა ნაწილს, განსაკუთრებით ფოთლებს.

ზოგი მნიშვნელოვანი სამკურნალო მცენარეა: ფუტკარა (ლათ. Digitalis ferruginea) მრავალწლოვანი მცენარეა. საქართველოში სუბალპური ტყის ზონაშია გავრცელებული. პირველ წელს კიდემთლიანი, ბუსუსიანი, მოგრძო ფოთლები როზეტად უვითარდება, მეორე წელს — დაღარულ ბუსუსებიან ღეროზე ჟანგისფერლაქებიანი მჯდომარე ფოთლები აქვს. მტევან ყვავილედს ჟანგისფერ-ყვითელი ყვავილები ქმნის. ძოწი ანუ წითელი ფუტკარა (ლათ. Digitalis purpurea) ჩვენში მხოლოდ კულტურაშია გავრცელებული (მისი სამშობლოა შუა ევროპა).

ლამაზი წითელი ყვავილები აქვს, დეკორატიულია. წამწამოვან ფუტკარას (ლათ. digitalis ciliata) მჯდომარე ლანცეტა ფოთლები და მოთეთრო ყვავილები აქვს. საქართველოში კავკასიონზე გვხვდება.

ადგილობრივი სახელწოდებები

საქართველოს სხვადასხვა კუთხეში ფუტკარას სხვადასხვა სახელებით მოიხსენიებენ:^[1]

ხევსურეთი — ტყის სარო
ფშავი — სასუტკა, სასუტელა^[2]
მთიულეთი — თაფლანა, ძაღლის-ენა
ქვემო იმერეთი — ჯიღამშვილდა
აჭარა — მაწვიმარა, საშხაფუნა

ლიტერატურა

წუწუნავა ნ., ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 10, თარგი:ადგილის მითითება ბიბლიობმულებში, 1986. — გვ. 432.

რესურსები ინტერნეტში

სქოლიო

↑ ფუტკარა / მაყაშვილი, ა. ბოტანიკური ლექსიკონი: მცენარეთა სახელწოდებანი
↑ სასუტელა / უნივერსალური ენციკლოპედიური ლექსიკონი / შეადგინა ალექსანდრე ელერდაშვილმა

Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted

[1] ფუტკარა / მაყაშვილი, ა. ბოტანიკური ლექსიკონი: მცენარეთა სახელწოდებანი

[2] სასუტელა / უნივერსალური ენციკლოპედიური ლექსიკონი / შეადგინა ალექსანდრე ელერდაშვილმა

[1]

[2]