კაბინდის პროვინცია
| პროვინცია | |||||
|---|---|---|---|---|---|
|
კაბინდა Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted | |||||
| Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted | |||||
| |||||
| ქვეყანა |
{{ქვეყნის მონაცემები Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted | ქვეყნის დროშა2 | name = Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted | variant = | size = }} | ||||
| ადმ. ცენტრი | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted | ||||
| შიდა დაყოფა | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted | ||||
| კოორდინატები | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted | ||||
| მმართველი | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted | ||||
| დაარსდა | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted | ||||
| პირველი ხსენება | [[Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted]] | ||||
| ფართობი | 7270 კმ² | ||||
| ოფიციალური ენა | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted | ||||
| მოსახლეობა | 716 076 კაცი (2014) | ||||
| სიმჭიდროვე | 98,50 კაცი/კმ² | ||||
| გაუქმდა | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted | ||||
| სასაათო სარტყელი | [[UTCUTC+1]] | ||||
| სატელეფონო კოდი | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted | ||||
| საფოსტო ინდექსი | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted | ||||
| საავტომობილო კოდი | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted | ||||
| ოფიციალური საიტი | cabinda.gov.ao | ||||
| Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted | |||||
[[:commons:Category:Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted|Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted]] ვიკისაწყობში | |||||
Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
კაბინდა (პორტ. Cabinda) — პროვინცია ანგოლაში, რომელსაც აქვს ექსკლავის მდგომარეობა. პორტუგალიის ყოფილი კოლონია — პორტუგალიის კონგო. კაბინდის პროვინციის ტერიტორიის ფართობი შეადგენს 7270 კმ²-ს[1], 2014 წლის აღწერის შედეგების თანახმად პროვინციის მოსახლეობის რაოდენობა შეადგენს — 716 076 ადამიანს[2].
პროვინციის ტერიტორიაზე მდებარეობენ ნავთობის მსხვილი საბადო და კაბინდის პორტი. ეს ფაქტორები უზრუნველყოფენ ანგოლის ბიუჯეტის შემოსავლების დაახლოებით 80 %-ს. ამიტომ ათწლეულების განმავლობაში არსებობს სეპარატისტული მოძრაობა, რომელიც ცდილობს კაბინდის დამოუკიდებლობის მოპოვებას.
გეოგრაფია
კაბინდის პროვინცია ჩრდილოეთით ესაზღვრება კონგოს რესპუბლიკას, აღმოსავლეთით და სამხრეთით — კონგოს დემოკრატიულ რესპუბლიკას, დასავლეთით აქვს გასასვლელი ატლანტის ოკეანეში.
ისტორია
1885 წლის 1 თებერვალს პორტუგალიის სამეფომ და ადგილობრივმა აფრიკელმა არისტოკრატებმა დადეს სიმულამბუკის შეთანხმება, რომლის თანახმადაც შეიქმნა კაბინდის პროტექტორატი. პორტუგალიის ანგოლიდან მას გამოჰყოფდა მხოლოდ მდინარე კონგო. თანაც, უკვე 1885 წლის 30 აპრილს ბერლინის კონფერენციის წევრები შეთანხმდნენ კონგოს თავისუფალი სახელმწიფოსთვის მდინარის ჩრდილოეთ ნაპირზე მიწის გარკვეული ნაწილის გადაცემის შესახებ სხვა ტერიტორიების სანაცვლოდ, რომელიც გადაეცა პორტუგალიას ანგოლის ჩრდილო-აღმოსავლეთ ნაწილში. საზღვრების მონაცვლეობის შედეგად კაბინდას ანგოლიდან ახლა უკვე აშორებდა არა მარტო მდინარე კონგო, არამედ მდინარის ჩრდილოეთით მდებარე ხმელეთის მონაკვეთიც. ამასთან ერთად, კონფერენციის წევრებმა აღიარეს პორტუგალიის სრული უფლებები კაბინდის ტერიტორიის დანარჩენი ნაწილის ფლობაზე, ასევე პორტუგალიას დაუმტკიცეს პორტუგალიის კონგოს კოლონიის ახალი სტატუსი, რომელიც შენარჩუნდა 1920 წლის ადმინისტრაციულ-ტერიტორიულ რეფორმებამდე, რომლის თანახმადაც კაბინდა გახდა ანგოლის განუყოფელი ნაწილი.
XX საუკუნის დასაწყისში მოხდა აჯანყება პორტუგალიური კოლონიალიზმის წინააღმდეგ. საბრძოლო მოქმედებების დროს დაიღუპა დაახლოებით 2000 აჯანყებული[3][4].
1975 წლის 15 ნოემბერს დაიდო ალვორის შეთანხმება, რომლის თანახმადაც ანგოლამ მიიღო დამოუკიდებლობა პორტუგალიისაგან, თანაც კაბინდა, რომელიც იმ მომენტში იყო ცალკე კოლონია, ამ შეთანხმების თანახმად გახდა დამოუკიდებელი ანგოლის შემადგენელი ნაწილი. კოლონიის საზღვრების შეცვლა ან მათი გაერთიანება მაცხოვრებლების თანხმობის გარეშე, კოლონიის სტატუსის ძალადობრივი ცვლილება, ასევე კოლონიისთვის დამოუკიდებლობის მიცემაზე უარის თქმა გაეროს № 1514 დეკლარაციის — «კოლონიალური ქვეყნებისთვის და ხალხისთვის დამოუკიდებლობის მინიჭების შესახებ» პირდაპირი დარღვევაა[5], მაგრამ ამან ხელი ვერ შეუშალა ანგოლას ამ საზღვრებით შესულიყო გაერთიანებული ერების ორგანიზაციაში.
1975 წლის 1 აგვისტოს ანკლავ კაბინდის განთავისუფლების ფრონტმა გამოაცხადა კაბინდის რესპუბლიკის დამოუკიდებლობა — მთავრობით, შეიარაღებული ძალებით და სახელმწიფოებრიობის ყველა სხვა ატრიბუტებით. მაგრამ უკვე ნოემბერში არაღიარებული რესპუბლიკა ძალით იქნა ლიკვიდირებული პორტუგალიისგან დამოუკიდებლობა მინიჭებული ანგოლის ხელისუფლების მიერ. 2002 წელს ანგოლის სამოქალაქო ომის დამთავრების შემდეგ წამოწყებული იქნა დამოუკიდებლობის გამოცხადების ახალი მცდელობა დევნილობაში მთავრობის შექმნით.
ადმინისტრაციული დაყოფა
ადმინისტრაციული თვალსაზრისით კაბინდის პროვინცია დაყოფილია 4 მუნიციპალიტეტად (პორტ. município)[6]:
ინციდენტი ტოგოს საფეხბურთო ნაკრებთან
2010 წლის 8 იანვარს ადგილობრივმა სეპარატისტებმა ცეცხლი გაუხსნეს ტოგოს ეროვნული საფეხბურთო ნაკრების მოთამაშეთა ავტობუსს, რომლებიც მიემგზავრებოდნენ 2010 წლის აფრიკის ერთა თასის ტურნირზე. თავდასხმის შედეგად, რომელზეც პასუხისმგებლობა საკუთარ თავზე აიღო კაბინდის ამბოხებულთა დაჯგუფებამ, დაიღუპა მწვრთნელის თანაშემწე, ნაკრების პრეს-მდივანი და ავტობუსის მძღოლი; ორი ფეხბურთელი მძიმედ დაიჭრა. ნაკრების ვარსკვლავი ემანუელ ადებაიორი არ დაშავებულა.
რესურსები ინტერნეტში
- Official website of province governor Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
- Information on this province at the Angolan ministry for territorial administration Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
- Information on this province at Info Angola Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
- Official "Republic of Cabinda" website
- Official Website of Republic of Cabinda in Exile F.L.E.C (ინგლისური)
- US government statistics from 1988
- Kabinda in the 1911 Encyclopædia Britannica
- Exploitation of people of Cabinda alleged
- Province geographical info at geoview.info
სქოლიო
- ↑ Angola Statistics: Cabinda Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted. GeoHive. Source: Instituto Nacional de Estatística, Angola. Instituto Nacional de Segurança Social, Angola.
- ↑ Resultados Resultados Definitivos do Recenseamento Geral da População e da Habitação de Angola 2014 (pdf). Instituto Nacional de Estatística (March 2016).
- ↑ Walker, John Frederick (2004). A Certain Curve of Horn: The Hundred-Year Quest for the Giant Sable Antelope of Angola, გვ. 40–41.
- ↑ Rotberg, Robert I. (1965). A Political History of Tropical Africa, გვ. 302.
- ↑ გაეროს დეკლარაცია № 1514
- ↑ კაბინდის პროვინციის მუნიციპალიტეტები. Geo Hive. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2012-02-25. ციტირების თარიღი: 2011-03-12.
Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
| |||||
.svg){kind=link}
.svg){kind=link}
.svg){kind=link}
