შინაარსზე გადასვლა

მათიას შლაიდენი

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
დაბ. თარიღი Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
დაბ. ადგილი Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
გარდ. თარიღი Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
გარდ. ადგილი Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
დასაფლავებულია Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
მოქალაქეობა Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
ეროვნება Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
საქმიანობა Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
მუშაობის ადგილი Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
ალმა-მატერი Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
განთქმული მოსწავლეები Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
პარტნიორ(ებ)ი Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
სამეცნიერო ხარისხი Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
მეუღლე Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
მამა Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
დედა Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
შვილ(ებ)ი Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
ნათესავ(ებ)ი Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
ჯილდოები Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
Script error: No such module "collapsible list".
ხელმოწერა Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
საიტი Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
[[:commons:Category:Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted|Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted]] ვიკისაწყობში

მათიას იაკობ შლაიდენი (გერმ. Matthias Jacob Schleiden; დ. 5 აპრილი, 1804 — გ. 23 ივნისი, 1881) — გერმანელი ბოტანიკოსი და საზოგადო მოღვაწე, თავისი დროის ბოტანიკის რეფორმატორი. მკაცრად გააკრიტიკა ბოტანიკაში იმ დროს გაბატონებული ნატურფილოსოფიური და ვიწრო-სისტემატიკური მიმართულებები. შლაიდენის ძირითადი ნაშრომები ეხება მცენარეთა ანატომიასა და ემბრიოლოგიას.

როდესაც შლაიდენი იენის უნივერსიტეტის ბოტანიკის პროფესორად მუშაობდა, მან დაწერა ნაშრომი ფიტოგენეზზე (მცენარეთა განვითარებაზე), 1838 წელს, რომელშიც იგი ამტკიცებდა, რომ მცენარის ორგანიზმის სხვადასხვა ნაწილები შედგება უჯრედებისაგან. ამრიგად, შლაიდანი და შვანი აღმოჩნდნენ პირველები, რომლებმაც დიდი წვლილი შეიტანეს სიცოცხლის უჯრედული თეორიის შექმნაში. ეს თეორია ბიოლოგიისთვის იმდენადვე მნიშვნელოვანია, როგორც ატომური თეორია ქიმიისათვის. შლაიდენმა აგრეთვე განჭვრიტა უჯრედის ბირთვის მნიშვნელობა, რომელიც 1831 წელს შოტლანდიელმა ბოტანიკოსმა რობერტ ბრაუნმა აღმოაჩინა[1] და იგრძნო ბირთვის კავშირი უჯრედის გაყოფასთანაც.

შლაიდენი ერთ-ერთი პირველი გერმანელი ბიოლოგი იყო, რომელიც დაეთანხმა ჩარლზ დარვინის ევოლუციის თეორიას. იგი ითვლება დარვინიზმის ერთ-ერთ წინამორბედად და დამცველად. კონკრეტულ გამოკვლევებში დაუშვა მთელი რიგი შეცდომებიც (წარმოდგენები უსტრუქტურო ნივთიერებიდან უჯრედის ახალწარმოქმნის, მტვრის მილიდან ჩანასახის განვითარების შესახებ). სამაგიეროდ, მან სწორად დაასკვნა, რომ მცენარის ემბრიონი ერთი უჯრედისგან წარმოიშვება. 1863 წელს შლაიდენი გახდა დოპრატის უნივერსიტეტის ბოტანიკის პროფესორი.

რესურსები ინტერნეტში

ლიტერატურა

სქოლიო

  1. Trisha Creekmore. The Science Channel :: 100 Greatest Discoveries: Biology. Discovery Communications. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2006-10-24. ციტირების თარიღი: 2006-10-17.

Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted