მიზანსცენა
მიზანსცენა (ფრანგ.: Mise en scène [mizɑ̃sɛn]) მრავლისმომცველი ტერმინია და მას კინოკრიტიკაში "უდიდეს განუმარტავ ტერმინს" უწოდებენ მისი მრავალი განსხვავებული განსაზღვრებისა და მათზე კონსენსუსის უქონლობის გამო.
ტერმინი მომდინარეობს თეატრიდან, სადაც, ფრანგულში mise en scène ნიშნავს "სცენაზე დადგმულს". კინემატოგრაფიაში მიზანსცენა მიუთითებს ყველაფერზე რაც კი ხდება კამერამდე, ანუ სამზადისი - სცენები, მსახიობები, კოსტიუმები და განათება. მიზანსცენა ასევე მოიცავს მსახიობთა განლაგებასა და მოძრაობას გადაღების მოედანზე, რასაც კოლოქვიალურად "ბლოკინგს" უწოდებენ.
ტერმინის ამგვარი ვიწრო განსაზღვრება ყველა კრიტიკოსის მიერ მიღებული არ არის. ზოგიერთის აზრით, ის ასევე მოიუთეითებს ვიზუალური სტილის ყველა ელემენტზე, ანუ სცენის, მოედნის ელემენტებთან ერთად კამერაზეც. სხვათათვის, როგორიცაა ენდრიუ სარისი, ის ასევე იღებს მისტიურ მნიშვნელობებსაც, რაც ფილმის ემოციურ ტონალობასთან არის დაკავშირებული.
მასვე უკავშირდება სტილი, რომლითაც სცენის ინფორმაცია გადმოცემულია ძირითადად ერთი კადრით - ხშირად მოძრავი კამერით. მას განასხვავებენ მონტაჟური სტილის კინოგადაღებისგან, სადაც მრავალი კუთხიდან გადაღებული სცენა ერთმანეთს უკავშირდება მონტაჟის პროცესში.
1910-20-იანი წლების გერმანულ კინემატოგრაფიაში განწყობის, მნიშვნელობისა და ხმოვანი ონფორმაციის გადმოცება მიზანსცენის მეშვეობით ხდება. შესაძლოა ყველაზე განთქმული მაგალითი ამისა იყოს "ექიმი კალიგარის კაბინეტი" (1920), სადაც პერსონაჟის შინაგანი სულიერი განწყობა გამოხატულია გადასაღები მოედნის დიზაინითა და ბლოკინგით.
ლიტერატურა
- Bordwell, David; Thompson, Kristin (2010) „Chapter 6 – The Shot: Mise-en-Scène“, Film Art: An Introduction, 9th, New York: McGraw–Hill, გვ. 175–228. ISBN 978-0-07-122057-6Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted. OCLC 456179577. Also თარგი:OCLC. Has a concise definition of mise-en-scène.
რესურსები ინტერნეტში
- Mise En Scene Analysis – 15 Essential Points Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
- The Straight Dope: What do artsy film critics mean by
- Mise-en-scène Explained Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
- Yale University Film Analysis Site: "mise-en-scene" Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
- Indy Mogul 4 Minute Film School: Mise en Scene Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted