რუისი

რუისი
**Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted**
სოფელი
	რუისი; Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
	Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted; რუისის ღვთისმშობლის ტაძარი
Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted	Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted	Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
ქვეყანა	{{ქვეყნის მონაცემები Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted \| ქვეყნის დროშა2 \| name = Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted \| variant = \| size = }}
[[მხარე (Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted)\|მხარე]]	შიდა ქართლის მხარე
[[მუნიციპალიტეტი (Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted)\|მუნიციპალიტეტი]]	ქარელის მუნიციპალიტეტი
შიდა დაყოფა	Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
კოორდინატები	Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
მმართველი	Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
დაარსდა	Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
პირველი ხსენება	[[Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted]]
ფართობი	Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
ცენტრის სიმაღლე	670 მ
ოფიციალური ენა	Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
მოსახლეობა	5139 კაცი (2014)
ეროვნული შემადგენლობა	ქართველები (99,5 %)
სასაათო სარტყელი	UTC+4
სატელეფონო კოდი	Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
საფოსტო ინდექსი	Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
საავტომობილო კოდი	Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
ოფიციალური საიტი	Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
	Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
	[[:commons:Category:Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted\|Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted]] ვიკისაწყობში

Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted

რუისი — სოფელი საქართველოში, შიდა ქართლის მხარის ქარელის მუნიციპალიტეტში. მდებარეობს შიდა ქართლის ვაკეზე, მდინარე მტკვრის მარცხენა სანაპიროზე, საავტომობილო მაგისტრალი ს1-ზე, ზღვის დონიდან 670 მეტრი, ქარელიდან 7 კილომეტრი. სოფელში ფუნქციონირებს საზოგადოებრივი ცენტრი.

ეტიმოლოგია

სოფლის სახელწოდება რუისი წარმოდგება სიტყვა „რუ“-დან. ვარაუდობენ, რომ იგი ანტიკური ხანის ქალაქ ურბნისის ერთ-ერთი სამიწათმოქმედო რაიონი იყო.

ისტორია

ფეოდალურ ხანაში რუისში მდებარეობდა საეპისკოპოსო კათედრა და სოფელი წარმოადგენდა რუისის საეპისკოპოსოს ცენტრს. რუისის ეპისკოპოსი ანუ მროველი („ეპისტოლეთა წიგნში“ მოხსენიებულია როგორც „მარუელი“) 506 წლის დვინის საეკლესიო კრების მონაწილე ქართველ ეპისკოპოსთა შორის მეათე ადგილზეა დასახლებული. საეპისკოპოსოს ეკუთვნოდა რუისის ჩრდილო-დასავლეთით მდებარე შიდა ქართლის სოფლები ლიხ-ტაშისკარამდე. XVII საუკუნეში, აწყურის საეპისკოპოსოს გაუქმების შემდეგ ხეობისა და სადგერის სოფლებიც მროველს დაექვემდებარა. 1715 წელს რუისის საეპისკოპოსოში, რუისის სამწყსოს დავთარის მიხედვით შედიოდა 84 სოფლის 1839 კომლი. 1811 წელს რუისის საეპისკოპო გაუქმდა.

რუისთან დაკავშირებულია ფეოდალური ხანის საქართველოს არაერთი მნიშვნელოვანი პოლიტიკური მოვლენა. რუისის ღვთისმშობლის ეკლესიაში ქართლის მეფედ აკურთხეს გიორგი II (1072 –1083 წლები). ამ დროს რუისი ქართლის დედაქალაქის როლს ასრულებდა. 1104 წელს მეფე დავით IV აღმაშენებლის (1089 –1125 წლები) თაოსნობით მოწვეულ იქნა რუის-ურბნისის საეკლესიო კრება „სანახებთა ქართლისათა მახლობლად ორთასაეპისკოპოთა რუისისა და ურბნისასათა“. კრებამ სამეფო ხელისუფლების განმტკიცების მიზნით გაატარა ღონისძიებები-გადააყენა უღირსი საეკლესიო პირები, რომლებსაც მემკვიდრეობით ეჭირათ თანამდებობები; მათ ნაცვლად აირჩია „ღირსნი და განსწავლულნი“, მეფის ერთგულნი; დაამტკიცა სასულიერო თანამდებობის პირთა ხელდასხმის წესი, დააკანონა გვირგვინის კურთხევის წესი და სხვ. კრებამ მიიღო მნიშვნელოვანი დოკუმენტი „ძეგლისწერაი რუის-ურბნისის კრებისაი“.

1921 –1930 წლებში იყო გორის მაზრის რუისის რაიონის ცენტრი.

დემოგრაფია

2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 5139 ადამიანი.

აღწერის წელი	მოსახლეობა	კაცი	ქალი
2002^[2]	6032	2947	3085
2014^[1]	5139	2588	2551

კულტურული მემკვიდრეობა

სოფელში იყო დიდი წიგნთსაცავი, სადაც ინახებოდა ბევრი ხელნაწერი. მაგთან განსაკუთებული მნიშვნელობისაა რუისის სახარება. (XI საუკუნე). სოფელი მდიდარია სასულიერო დანიშნულების არქიტექტურული ძეგლებით, რომელთა შორის ყველაზე მნიშვნელოვანია რუისის ღვთისმშობლის ტაძარი. სოფლის ტერიტორიაზე ასევე მდებარეობს: