.svg){kind=link}
ჰესიოდე
| Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted | |
|---|---|
| Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted | |
| Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted | |
| დაბადების თარიღი | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted |
| დაბადების ადგილი | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted |
| გარდაცვალების თარიღი | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted |
| გარდაცვალების ადგილი | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted |
| დასაფლავებულია | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted |
| ფსევდონიმი | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted |
| საქმიანობა | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted |
| ენა | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted |
| ეროვნება | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted |
| მოქალაქეობა | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted |
| ალმა-მატერი | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted |
| პერიოდი | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted |
| ჟანრი | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted |
| Magnum opus | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted |
| ჯილდოები | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted |
| მეუღლე | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted |
| პარტნიორ(ებ)ი | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted |
| შვილ(ებ)ი | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted |
| ნათესავ(ებ)ი | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted |
| Script error: No such module "collapsible list". | |
| ხელმოწერა | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted |
| საიტი | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted |
 [[:commons:Category:Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted|Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted]] ვიკისაწყობში | |
ჰესიოდე (ძვ. ბერძნ. Ἡσίοδος; დაახლ. ძვ.წ. VIII ს-ის მეორე ნახევარი და VII ს-ის პირველ ნახევარი) — ძველი ბერძენი პოეტი. ენციკლოპედიებსა თუ ანტიკური ლიტერატურის სახელმძღვანელოებში ხშირად მითითებულია, რომ ჰესიოდე ჰომეროსის შემდეგ ცხოვრობდა, თუმცა უნდა აღინიშნოს, რომ კლასიკოსთა ნაწილი საპირისპირო შეხედულებისაა. სავსებით მოსალოდნელია, ერთი პოეტის მოღვაწეობის ბოლო პერიოდი მეორის მოღვაწეობის საწყის ეტაპს დამთხვეოდა. მართლაც, თავად ძველ ბერძნებს სჯეროდათ, რომ ჰომეროსი და ჰესიოდე არა მარტო თანამედროვენი იყვნენ, არამედ ერთხელ ერთმანეთს გაეჯიბრნენ კიდეც პოეტურ აგონში, რომელიც — მიუხედავად იმისა, მას ლეგენდარულად მივიჩნევთ თუ ისტორილად — პირველი ლიტერატურული კონკურსია ევროპული მხატვრული სიტყვის ისტორიაში.
ჰესიოდეს ცხოვრების შესახებ წარმოდგენას ძირითადად მისსავე პოემებში გაბნეული ავტობიოგრაფიული ჩანართების მეშვეობით ვიქმნით. ამას მოგვიანო ხანის ცნობებიც ემატება. კერძოდ, ვიგებთ, რომ ჰესიოდეს მამა ეოლიელი ვაჭარი ყოფილა, ქალაქ კიმედან. ხელმოკლეობის გამო იგი იძულებული გახდა, ეოლია დაეტოვებინა და კონტინენტურ საბერძნეთში დაბრუნებულიყო, სადაც ბეოტიაში მდებარე პოლისის, თესპიის მახლობლად ქალაქ საკრაში დასახლდა. სავარაუდოდ სწორედ აქ, ჰელიკონის მთაზე გაშენებულ ამ პატარა ქალაქში დაიბადა პოეტი. მშობლიურ ქალაქს ჰესიოდე უარყოფითად ახასიათებს თავის ერთ-ერთ ნაწარმოებში: „ზამთარში გაუსაძლისია აქ ყოფნა, ზაფხულში — აუტანელი, არასდროს არ არის საამო“ (ჰესიოდე, „სამუშაონი და დღენი“, 640). მამის გარდაცვალების შემდეგ ჰესიოდემ და მისმა ძმა პერსესმა დანატოვარი მემკვიდრეობა გაიყვეს. როგორც ჩანს, პერსესმა მოახერხა ქონების მეტი წილი თავად ეგდო ხელთ.ცალკე დასახლებულმა ჰესიოდემ უბრალო გლეხის, მწყემსისა და პოეტის ცხოვრებით განვლო წუთისოფელი.
ჩვენამდე მოაღწია ჰესიოდეს ორმა ეპიკურმა პოემამ („თეოგონია“ და „სამუშაონი და დღენი“) და არაერთმა ფრაგმენტმა. შესაძლოა მასვე ეკუთვნოდეს პოემები „ქალთა კატალოგი“ და „ჰერაკლეს ფარი“. „თეოგონია“ მთლიანი თუ ფრაგმენტული სახით ოცდაათზე მეტმა პაპირუსმა და შუა საუკუნეებით ან რენესანსის ეპოქით დათარიღებულმა სამოცდაათიოდე ხელნაწერმა შემოგვინახა. პოემა მოგვითხრობს ძველი ბერძნული პანთეონის წევრთა სხვადასხვა მითოლოგიურ არსებათა წარმოშობის შესახებ. მრავალი მათგანი ბუნების ამა თუ იმ მოვლენის უბრალო პერსონიფიკაციაა. ამასთანავე, „თეოგონიაში“ გადმოცემულია მითური ისტორია, თუ როგორ იქცა ძველი ბერძნული წარმოდგენით თავდაპირველად არსებული და ქაოსად წოდებული უკიდეგანო, ცარიელი სივრცე ოლიმპოსელი ზევსის მიერ გარკვეულ წესრიგსა და იერარქიას დამორჩილებულ მრავალფეროვან სამყაროდ. მითურ ამბებს პოეტი ქრონოლოგიური თანმიმდევრობით გვიყვება. პირობითად პოემა შესაძლოა შემდეგ ეპიზოდებად დაიყოს:
- 1 — შესავალი: (სტრიქონები 1 — 115). შესავალში პოეტი ხოტბას ასხამს მუზებს და სთხოვს მათ, მოუთხრონ სამყაროსა და ღმერთთა დაბადების შესახებ.
- 2 — სამყაროსა და ზევსზე ადრე არსებულ ღმერთთა შობა (სტრიქონები 116 — 452). ამ მონაკვეთში პოეტი შედარებით მეტ ყურადღებას ამახვილებს რამდენიმე მითზე. ესენია მითები კრონოსის მიერ ურანოსის კასტრაციის, აფროდიტეს დაბადების, სტიქსის და ჰეკატეს შესახებ.
- 3 — ზევსის დაბადება და უკვდავთა მეუფედ გახდომა (სტრიქონები 453 — 885). წინამდებარე მონაკვეთში თხრობის მთავარ ხაზს ავსებს ზევსისა და პრომეთეს, პანდორას, ტიტანომაქიის, ოლიმპოსელ ღმერთთა ტიფოევსის წინააღმდეგ ბრძოლის მითები და ტარტაროსის აღწერა.
- 4 — ზევსისა და სხვა ღმერთების გამიჯნურება ქალღმერთებთან (სტრიქონები 886 — 964).
- 5 — ქალღმერთთა გამიჯნურება მოკვდავ კაცებთან სტრიქონები (965 — 1020).
- 6 — ახალი პოემის, „ქალთა კატალოგის“ დასაწყისი (სტრიქონები 1021 — 1022). პოემა გადმოგვცემდა ღმერთთა მოკვდავ ქალებთან გამიჯნურების და მათი კავშირის შედეგად შობილი ნახევარღმერთების ისტორიას.
ლიტერატურა
- ანტიკური ბიბილიოთეკა, ბაკურ სულაკაურის გამომცემლობა, 2013 წ, ტ.17, გვ. 209-211.
რესურსები ინტერნეტში
- ჰესიოდე — ნამუშევრები პროექტ „გუტენბერგზე“
- Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted — ნამუშევრები საიტზე LibriVox (უფასო აუდიო წიგნები) ფაილი:Speaker Icon.svg
- Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
სქოლიო
Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted