14 იანვარი

Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted

14 იანვარი — გრიგორიანული კალენდრის მე-14 დღე. წლის ბოლომდე დარჩენილია 351 დღე (ნაკიან წელში - 352).

დღის მოვლენები

27 : რომში გამოცხადდა რესპუბლიკის აღდგენა.
1301 : ანდრე III-ის გარდაცვალებით დასრულდა არპადთა დინასტიის მმართველობის ხანა უნგრეთში.
1514 : ესპანეთმა კუბის ანექსია მოახდინა.
1690 : ნიურნბერგში (გერმანია) შექმნეს პირველი კლარნეტი.
1784 : ამერიკის რევოლუცია: აშშ-მა ინგლისთან სამშვიდობო ხელშეკრულების რატიფიცირება მოახდინა.
1814 : კიელის ხელშეკრულება: დანიის მეფე ფრედერიკ VI-მ ნორვეგია შვედეთს დაუთმო პომერანიის სანაცვლოდ.
1900 : ჯაკომო პუჩინის ოპერა „ტოსკას“ პრემიერა გაიმართა რომში.
1943 : მეორე მსოფლიო ომი : ფრანკლინ რუზველტი და უინსტონ ჩერჩილი იწყებენ კასაბლანკას კონფერენციას ომის შემდეგი ფაზის განსახილველად.
1950 : მარშალი ტიტო იუგოსლავიის პრეზიდენტად აირჩიეს.
1955 : მერილინ მონრომ ჯო დიმაჯიოსთან იქორწინა.
1985 : მარტინა ნავრატილოვამ მეასედ გაიმარჯვა ჩოგბურთის ტურნირზე.
1994 : აშშ-ის პრეზიდენტი ბილ კლინტონი და რუსეთის პრეზიდენტი ბორის ელცინი კრემლის შეთანხმებას აწერენ ხელს.
1996 : ჟორჟი სამპაიო პორტუგალიის პრეზიდენტად აირჩიეს.
1998 : მეცნიერებმა დალასში (ტეხასი) აღმოაჩინეს ენზიმი, რომელიც სიბერესა და ბოჭკოების კვდომის პროცესს ანელებს (აპოპტოზი)
2004 : საქართველოს ეროვნული დროშა, ე. წ. „ხუთჯვრიანი დროშა“ აღდგენილ იქნა 500 წლის შემდეგ.
2005 : კოსმოსური ზონდი „ჰიუგენსი“ სატურნზე დაეშვა.
2007 : ნასას მესენჯერმა პლანეტა მერკურის ჩაუფრინა, პირველად ბოლო ოცდაცამეტი წლის მანძილზე.
2009 : ჩინეთი უსწრებს გერმანიას და მსოფლიოს მესამე უდიდესი ქვეყანა ხდება, 2007 წლის გადამოწმებული მშპ მონაცემების მიხედვით.
2011 :
- 500-ზე მეტი ადამიანი დაიღუპა წყალდიდობისა და მეწყერის შედეგად ბრაზილიის შტატ რიო-დე-ჟანეიროში.
- საერთო სახალხო მღელვარების ფონზე პრეზიდენტმა ზინ ელ-აბიდინ ბენ ალიმ ტუნისი დატოვა, მოვალეობის შემსრულებელი დეპუტატთა პალატის თავმჯდომარე ფუად მებაზაა გახდა.
2012 : საქართველოს ისტორიაში პირველად აღინიშნა სახელმწიფო დროშის დღე.
2015 :
- იტალიის პრეზიდენტი ჯორჯო ნაპოლიტანო ჯანმრთელობის მდგომარეობის გაუარესების გამო გადადგა.
- პოპულარული შოკოლადის პასტა „ნუტელას“ შემქმნელი იტალიელი ბიზნესმენი მიკელე ფერერო 89 წლის ასაკში გარდაიცვალა.
2024 : დანიის დედოფალი მარგრეტე II გადადგა და მისი შემცვლელი ფრედერიკ X გახდა.

ამ დღეს დაბადებულნი

ძვ. წ. 83 : მარკუს ანტონიუსი — ძველი რომის პოლიტიკური და სამხედრო მოღვაწე
ძვ. წ. 38 : ნერონ კლავდიუს დრუზუსი — ძველი რომის პოლიტიკური და სამხედრო მოღვაწე.
771 : კონსტანტინე VI — ბიზანტიის იმპერატორი 780–797 წლებში.
1131 : ვალდემარ I დიდი — დანიის მეფე
1551 : აბუ ლ-ფაზლი — ინდოელი მემატიანე და ფილოსოფოსი.
1767 : მარია ტერეზია ავსტრიელი — ჰაბსბურგ-ლოთარინგიის დინასტიის წარმომადგენელი
1827 : პეტრე სემიონოვ-ტიან-შანსკი — რუსი გეოგრაფი
1840 : ილარიონ დასა — ბოლივიელი პოლიტიკოსი
1841 : ბერტა მორიზო — ფრანგული იმპრესიონიზმის წარმომადგენელი.
1861 : მეჰმედ VI — ოსმალეთის იმპერიის 36-ე და ბოლო სულთანი
1868 : ნოე ჟორდანია — ქართველი პოლიტიკური მოღვაწე.
1871 : გიორგი გოთუა — ქართველი გენერალი
1883 : ნინა რიჩი — ფრანგული სამოდელო სახლის, Nina Ricci-ის დამფუძნებელი.
1888 : ვასილ ვარაზი — ქართველი ბიოქიმიკოსი და პათოლოგფიზიოლოგი.
1890 : ართურ ჰოლმზი — ბრიტანელი გეოლოგი და პეტროგრაფი.
1897 : ჰასო ფონ მანტოიფელი — გერმანელი სამხედრო და სახელმწიფო მოღვაწე
1901 : ხათუნა ჭიჭინაძე — ქართველი მსახიობი
1903 : ნინო ზაალიშვილი — ქართველი მხატვარი.
1905 : კონსტანტინე გოგიშვილი — ქართველი გეოგრაფი
1911 : ზაჰიდ ხალილოვი — აზერბაიჯანელი მათემატიკოსი და მექანიკოსი.
1916 : ალექსანდრე ბიბილაშვილი — საბჭოთა კავშირის გმირი
1917 : ლადო ასათიანი — ქართველი პოეტი.
1924 : გივი ჭანუყვაძე — ქართველი ეკონომისტი
1925 : იუკიო მისიმა — იაპონელი მწერალი, პოეტი და დრამატურგი.
1926 : ოთარ ბაკურაძე — ქართველი ფილოსოფოსი.
1927 : კარლო ბაკურაძე — ქართველი მხატვარ-რესტავრატორი.
1941 : ფეი დანაუეი — ამერიკელი მსახიობი.
1941 : მილან კუჩანი — სლოვენი პოლიტიკოსი
1949 : ლოურენს კესდენი — ამერიკელი სცენარისტი
1954 : ივანე იანტბელიძე — ქართველი მსახიობი
1965 : შამილ ბასაევი — ჩეჩენი საველე მეთაური და პოლიტიკური მოღვაწე.
1965 : სლავა ფეტელავა — ქართველი ეკონომისტი, იურისტი.
1966 : მარკო ჰიეტალა — ფინელი ბას გიტარისტი, მომღერალი და კომპოზიტორი.
1969 : დეივ გროლი — ამერიკელი როკ-მუსიკოსი
1970 : ალექს გარსია — ვეტერანი ესპანელი ფეხბურთელი
1976 : ნოდარ ახალკაცი — საქართველოს ფეხბურთის ფედერაციის პრეზიდენტი (2005 –2009)
1980 : თამარ შავგულიძე — ქართველი რეჟისორი.
1982 : ვიქტორ ვალდესი — ესპანელი ფეხბურთელი
1986 : იოან კაბაი — ფრანგი ფეხბურთელი
1987 : ნოდარ მაჭავარიანი — ქართველი ფეხბურთელი
1993 : დამლა ჯოლბაი — თურქი მსახიობი.
1994 : Kai (მომღერალი) — სამხრეთ კორეელი მომღერალი
1996 : ნიკოლოზ აშბა — ქართველი ფეხბურთელი
1998 : გელა აფრასიძე — ქართველი მორაგბე.

ამ დღეს გარდაცვლილნი

1742 : ჰალეი, ედმუნდ — ინგლისელი ასტრონომი და გეოფიზიკოსი.
1815 : არდაზიანი,ლავრენტი — ქართველი მწერალი და პუბლიცისტი.
1898 : კეროლი, ლუის — ინგლისელი მწერალი.
1901 : ერმიტი, შარლ — ფრანგი მათემატიკოსი.
1905 : აბე, ერნსტ — გერმანელი ფიზიკოს-ოპტიკოსი.
1944 : ბერუაშვილი, გიორგი — საბჭოთა კავშირის გმირი.
1966 : კოროლიოვი, სერგეი — საბჭოთა მეცნიერი.
1978 : გედელი, კურტ — ავსტრიელი მათემატიკოსი.
2016 : ჩიტი, ფრანკო — იტალიელი მსახიობი
2016 : ალან რიკმანი — ინგლისელი კინოსა და თეატრის მსახიობი (დ. 1946)
2019 : პაველ ადამოვიჩი — გდანსკის მერი

დღესასწაულები

მართლმადიდებელი ეკლესია აღნიშნავს შემდეგი წმინდანების ხსენების დღეს:
- წინადაცვეთა უფლისა ჩვენისა იესო ქრისტესი
- ბასილი კესარიელი
- ბასილი ანკვირელი
- წმინდა თეოდოტი
- გრიგოლ ნაზიანზელი
- ღირსი თეოდოსი
- წმინდა ემილია
აგრეთვე:
- „The Beatles-ის“ საერთაშორისო დღე
- ქართული თეატრის დღე (1850)
- საქართველოს სახელმწიფო დროშის დღე (2004)
- ძველით ახალი წელი

იხილეთ აგრეთვე

სხვა თვეები: