იოანე დამასკელი
თარგი:მრავალმნიშვნელოვნება/დიზაინი
Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted | |
---|---|
Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted | |
Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted | |
დაბადების თარიღი | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted |
დაბადების ადგილი | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted |
გარდაცვალების თარიღი | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted |
გარდაცვალების ადგილი | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted |
დასაფლავებულია | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted |
ფსევდონიმი | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted |
საქმიანობა | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted |
ენა | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted |
ეროვნება | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted |
მოქალაქეობა | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted |
ალმა-მატერი | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted |
პერიოდი | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted |
ჟანრი | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted |
Magnum opus | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted |
ჯილდოები | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted |
მეუღლე | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted |
პარტნიორ(ებ)ი | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted |
შვილ(ებ)ი | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted |
ნათესავ(ებ)ი | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted |
Script error: No such module "collapsible list". | |
ხელმოწერა | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted |
საიტი | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted |
[[:commons:Category:Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted|Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted]] ვიკისაწყობში |
იოანე დამასკელი (დ. დაახლოებით 675 ან 676, დამასკო — გ. დაახლოებით 4 დეკემბერი, 749, საბაწმიდის ლავრა) — ბიზანტიელი ღვთისმეტყველი, ფილოსოფოსი და მწერალი. მართლმადიდებელი ეკლესიის წმინდანი, ხსენების დღე არის ძველი სტილით 4 დეკემბერი, ახალი სტილით — 17 დეკემბერი. ბერძნული პატრისტიკის სისტემატიზატორი. იოანე დამასკელი დაიბადა არაბი ქრისტიანის ოჯახში. საეკლესიო და საერო განათლება მიიღო სიცილიელი სამხედრო ტყვე კოზმასაგან, რომელთან ერთად ბერად შედგა (732) იერუსალიმში საბას მონასტერში, სადაც გააჩაღა სალიტერატურო მოღვაწეობა. გარდაცვლილი, 754 წელს საეკლესიო კრებაზე შეაჩვენეს ხატთაყვანისმცემლობისათვის. იოანე დამასკელი ამოცანად ისახავდა გაეერთიანებინა მრავალფეროვანი იდეური მასალა და შეექმნა დახშული მეცნიერული სისტემა. საეკლესიო დოგმებისა და არისტოტელეს ლოგიკის ბაზაზე შექმნა სქოლასტიკის მეთოდი. მისი მთავარი ფილოსოფიური და თეოლოგიური შრომაა „წყარო ცოდნისა“ (დაახლოებით 742). გავლენა მოახდინა ალბერტ დიდზე, თომა აკვინელზე და სხვებზე. მისი თხზულებანი გავრცელდა საქართველოში, ძველ რუსეთსა და სხვა ქვეყნებში. მისმა თეზისმა თეოლოგიისადმი ფილოსოფიის დაქვემდებარებულობის შესახებ დიდი გავლენა მოახდინა დასავლური სქოლასტიკის განვითარებაზე.
ლიტერატურის ისტორიაში იოანე დამასკელი შევიდა როგორც გამოჩენილი პოეტი, მთელი რიგი საეკლესიო საგალობლების ავტორი. აღსანიშნავია მისი პოლემიკური თხზულებები ხატმებრძოლთა იაკობიტთა, მანიქეველთა, ნესტორიანელთა წინააღმდეგ. აგრეთვე მრავალი ასკეტური და დოგმატური თხზულება-ჰომილია. ბიზანტიურ ჰიმნოგრაფიაში ღრმა კვალი დატოვა მისმა ე. წ. „კანონებმა“. იოანე დამასკელის მრავალი თხზულება ქართულად თარგმნეს ექვთიმე და გიორგი მთაწმიდელებმა ეფრემ მცირემ, არსენ იყალთოელმა და სხვებმა. არსენ იყალთოელის თარგმნით უხვად უსარგებლია სულხან-საბა ორბელიანს „სიტყვის კონის“ შედგენის დროს. იოანე დამასკელის თხზულების „წყარო ცოდნისა“ ხელნაწერი დაცულია კ. კეკელიძის სახელობის ხელნაწერთა ინსტიტუტის ფონდებში (A-24, S-1468).
ლიტერატურა
- მიმინოშვილი რ., იოანე დამესკელის „გარდამოცემის“ ქართული თარგმანები, თბ., 1966;
- ნუცუბიძე შ., ქართული ფილოსოფიის ისტორია, ტ. 2, თბ., 1958;
- ყაუხჩიშვილი ს., ბერძნული ლიტერატურის ისტორია, ტ. 3, თბ., 1973
- ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 5, თარგი:ადგილის მითითება ბიბლიობმულებში, 1980. — გვ. 189.
სქოლიო
Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted