შინაარსზე გადასვლა

იოანე დამასკელი

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია

თარგი:მრავალმნიშვნელოვნება/დიზაინი

Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
დაბადების თარიღი Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
დაბადების ადგილი Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
გარდაცვალების თარიღი Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
გარდაცვალების ადგილი Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
დასაფლავებულია Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
ფსევდონიმი Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
საქმიანობა Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
ენა Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
ეროვნება Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
მოქალაქეობა Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
ალმა-მატერი Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
პერიოდი Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
ჟანრი Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
Magnum opus Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
ჯილდოები Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
მეუღლე Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
პარტნიორ(ებ)ი Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
შვილ(ებ)ი Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
ნათესავ(ებ)ი Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
Script error: No such module "collapsible list".
ხელმოწერა Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
საიტი Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
[[:commons:Category:Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted|Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted]] ვიკისაწყობში

იოანე დამასკელი (დ. დაახლოებით 675 ან 676, დამასკო — გ. დაახლოებით 4 დეკემბერი, 749, საბაწმიდის ლავრა) — ბიზანტიელი ღვთისმეტყველი, ფილოსოფოსი და მწერალი. მართლმადიდებელი ეკლესიის წმინდანი, ხსენების დღე არის ძველი სტილით 4 დეკემბერი, ახალი სტილით — 17 დეკემბერი. ბერძნული პატრისტიკის სისტემატიზატორი. იოანე დამასკელი დაიბადა არაბი ქრისტიანის ოჯახში. საეკლესიო და საერო განათლება მიიღო სიცილიელი სამხედრო ტყვე კოზმასაგან, რომელთან ერთად ბერად შედგა (732) იერუსალიმში საბას მონასტერში, სადაც გააჩაღა სალიტერატურო მოღვაწეობა. გარდაცვლილი, 754 წელს საეკლესიო კრებაზე შეაჩვენეს ხატთაყვანისმცემლობისათვის. იოანე დამასკელი ამოცანად ისახავდა გაეერთიანებინა მრავალფეროვანი იდეური მასალა და შეექმნა დახშული მეცნიერული სისტემა. საეკლესიო დოგმებისა და არისტოტელეს ლოგიკის ბაზაზე შექმნა სქოლასტიკის მეთოდი. მისი მთავარი ფილოსოფიური და თეოლოგიური შრომაა „წყარო ცოდნისა“ (დაახლოებით 742). გავლენა მოახდინა ალბერტ დიდზე, თომა აკვინელზე და სხვებზე. მისი თხზულებანი გავრცელდა საქართველოში, ძველ რუსეთსა და სხვა ქვეყნებში. მისმა თეზისმა თეოლოგიისადმი ფილოსოფიის დაქვემდებარებულობის შესახებ დიდი გავლენა მოახდინა დასავლური სქოლასტიკის განვითარებაზე.

ლიტერატურის ისტორიაში იოანე დამასკელი შევიდა როგორც გამოჩენილი პოეტი, მთელი რიგი საეკლესიო საგალობლების ავტორი. აღსანიშნავია მისი პოლემიკური თხზულებები ხატმებრძოლთა იაკობიტთა, მანიქეველთა, ნესტორიანელთა წინააღმდეგ. აგრეთვე მრავალი ასკეტური და დოგმატური თხზულება-ჰომილია. ბიზანტიურ ჰიმნოგრაფიაში ღრმა კვალი დატოვა მისმა ე. წ. „კანონებმა“. იოანე დამასკელის მრავალი თხზულება ქართულად თარგმნეს ექვთიმე და გიორგი მთაწმიდელებმა ეფრემ მცირემ, არსენ იყალთოელმა და სხვებმა. არსენ იყალთოელის თარგმნით უხვად უსარგებლია სულხან-საბა ორბელიანს „სიტყვის კონის“ შედგენის დროს. იოანე დამასკელის თხზულების „წყარო ცოდნისა“ ხელნაწერი დაცულია კ. კეკელიძის სახელობის ხელნაწერთა ინსტიტუტის ფონდებში (A-24, S-1468).

ლიტერატურა

Ioannis Damasceni Opera, 1603
  • მიმინოშვილი რ., იოანე დამესკელის „გარდამოცემის“ ქართული თარგმანები, თბ., 1966;
  • ნუცუბიძე შ., ქართული ფილოსოფიის ისტორია, ტ. 2, თბ., 1958;
  • ყაუხჩიშვილი ს., ბერძნული ლიტერატურის ისტორია, ტ. 3, თბ., 1973

სქოლიო

Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted