შინაარსზე გადასვლა

თეოდორ დრაიზერი

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
15:01, 14 თებერვალი 2023-ის ვერსია, imported>იაკობ მახარაძე (წაიშალა კატეგორია:XX სუკუნის ამერიკელი მამაკაცი მწერლები; დაემატა კატეგორია:XX საუკუნის ამერიკელი მამაკაცი მწერლები გაჯეტ HotCat-ით)
(განსხ.) ←წინა ვერსია | მიმდინარე შესწორების ჩვენება (განსხ.) | შემდეგი ვერსია→ (განსხ.)
Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
დაბადების თარიღი Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
დაბადების ადგილი Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
გარდაცვალების თარიღი Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
გარდაცვალების ადგილი Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
დასაფლავებულია Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
ფსევდონიმი Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
საქმიანობა Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
ენა Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
ეროვნება Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
მოქალაქეობა Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
ალმა-მატერი Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
პერიოდი Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
ჟანრი Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
Magnum opus Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
ჯილდოები Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
მეუღლე Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
პარტნიორ(ებ)ი Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
შვილ(ებ)ი Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
ნათესავ(ებ)ი Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
Script error: No such module "collapsible list".
ხელმოწერა Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
საიტი Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
ფაილი:Commons-logo.svg [[:commons:Category:Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted|Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted]] ვიკისაწყობში

თეოდორ ჰერმან ალბერტ დრაიზერი (ინგლ. Theodore Herman Albert; დ. 27 აგვისტო, 1871, ტერე-ჰოტი, ინდიანა — გ. 28 დეკემბერი, 1945, ჰოლივუდი) — ამერიკელი მწერალი და საზოგადო მოღვაწე. მისი ყველაზე გახმაურებული რომანებია „დაიკო კერი“ (1900) და „ამერიკული ტრაგედია“ (1925)

ადრეული წლები

დრაიზერის მშობლები - ჯონ დრაიზერი და სარა შენები ბეწვსართავის თანამფლობელები იყვნენ. ხანძრის შემდეგ, როდესაც ბეწვეულის მარაგი გაუნადგურდათ, მამამისი მშენებლობაზე მოეწყო, სადაც ის დაინვალიდდა. მოკლე ხანში ოჯახს ახალი უბედურება დაატყდა თავს, სამი უფროსი ვაჟი გარდაეცვალათ, რამაც ოჯახის საცხოვრებლი ადგილის ხანგრძლივი ცვლილებები გამოიწვია. საბოლოოდ ინდიანას შტატის პროვინციულ დაბა ტერე-ჰოტში დასახლდნენ. თეოდორი, მეცხრე ბავშვი იყო ოჯახში.

1887 წელს მან სკოლა დაამთავრა.

1889 წელს ინდიანას უნივერსიტეტში ჩააბარა. ერთი წლის თავზე სწავლის შეწყვეტა მოუწია საფასურის გადაუხდელობის გამო. შემდგომ კლერკად და სარეცხის დამტარებელი ფურგონის მძღოლადაც კი მუშაობდა.

ჟურნალისტიკა

დრაიზერმა გადაწყვიტა რეპორტიორი გამხდარიყო. 1892-1894 წლებში გაზეთებში პიტსბურგი, ტოლედო, ჩიკაგო და სენტ ლუისი, იმუშავა. 1894 წელს ნიუ-იორკში გადავიდა. მისმა ძმამ პოლ დრესერმა მუსიკალური ჟურნალის „ევრი მანსის“ ორგანიზება ითავა, დრაიზერს კი რედაქტორის ფუნქცია ერგო. 1897 წელს მან ჟურნალი დატოვა. წერდა მეტროპოლიტენის, ჰარპერსის და კოსმოპოლიტენის დაკვეთით.

დრაიზერის ერთ-ერთი გამოქვეყნებული ლიტერატურული ნარკვევი არის ნიუ-იორკის არტისტული უბანი: ლიტერატურულ-არტისტული თავშესაფარი ბროქსვილში. ჟურნალი მეტროპოლიტენი 1897 წლის ნოემბერი. თავის პირველი რომანის გამოქვეყნებამდე, 1900 წლამდე, დრაიზერმა გამოაქვეყნა 42 სტატია და რიგი პოემებისა .

რომანები

ჩვეულებრივ, დრაიზერის რომანისტიკაზე საუბარს რომანით „და კერი“ იწყებენ ხოლმე (1900). ამ ნაწარმოებით დრაიზერმა მეოცე საუკუნის ამერიკელი მწერლების რეალისტური, თუმცა, დაცემის პირას მყოფი ტრადიცია განაგრძო. რომანს კრიტიკოსთა და საზოგადოების მხრიდან სასტიკი შეფასება მოჰყვა, ნაწარმოებს უზნეოც კი უწოდეს. დრაიზერმა მთავარი მოქმედი პერსონაჟი გოგონა საზოგადოებაში გაბატონებულ ნორმებს დაუპირისპირდა. მხოლოდ 1911 წელსღა შესძლო დრაიზერმა თავისი მეორე რომანის ჯენი გერჰარდტის გამოქვეყნება, სადაც ისევ კერის მოტივების განვითარების გაგრძელება სცადა. ამერიკულმა პრესამ რომანის გამოსვლას დუმილით უპასუხა.

რომანით ფინანსისტი (1912 წელი) დრაიზერმა თავისი მონუმენტური სურვილის ტრილოგია დაიწყო. ტრილოგიას საფუძვლად მილიონერ ჩ. იერქსის ცხოვრება უდევს (მეორე ტომი - ტიტანი გამოვიდა 1914 წელს. ხოლო მესამე ტომზე სტოიკოსი დრაიზერმა მუშაობა 1929 წელს დაიწყო) წიგნის პერსონაჟია ფრენკ კაუპერვუდი.

რომანში ტიტანი დრაიზერს მთავარი მოქმედი პირის ცხოვრება უკვე ჩიკაგოში გადააქვს.

„სურვილის ტრილოგია“ XX საუკუნის ამერიკული თუ ევროპული ლიტერატურის მნიშვნელოვანი ნაწარმოებია. კონსერვატიული კრიტიკის შემოტევები 1916 წელს რომან გენიოსის პუბლიკაციის შემდეგ გაორმაგდა. დრაიზერი გენიოსს თავის საუკეთესო ნაწარმოებად მიიჩნევდა. საზოგადოების გარკვეული ჯგუფის მოთხოვნით, რომანის გამოქვეყნება სასამართლომაც კი აუკრძალა მწერალს, თუმცა, მოგვიანებით ეს აკრძალვა გააუქმა. რომანის თემა ხელოვნებაზე ფულის მომაკვდინებელი ძალაუფლებაა.

თავის რომანში ამერიკული ტრაგედია (1925 წელს) დრაიზერს თანადროული საშუალო ამერიკული ტიპი, ახალგაზრდა, მსუბუქი ჭკუის, ნაკლებგანათლებული გრიფიცი გამოჰყავს ასპარეზზე. ელეტროსკამზე მუდამ მოტრიალე გრიფიცის ტრაგედიის არსი გარესამყაროსთან და არსებულ სინამდვილესთან მის შეუგუებლობაში მდგომარეობს. გრიფიცი ამერიკული ფსევდოდემოკრატიულობის მსხვერპლია. რომანი მწერლის ერთ-ერთ ყველაზე წარმატებულ ნამუშევრად მიიჩნევა. გამოქვეყნებისთანავე ამერიკულმა ტრაგედიამ საუკეთესო რეზონანსი ჰპოვა. 1930 წელს ჰოლივუდმა საბჭოთა რეჟისორს სერგეი ეიზენშტეინს სთხოვა სცენარის დაწერა, თუმცა, მოკლე ხანში მასთან კონტრაქტი გაწყვიტა და ერთი წლის თავზე რეჟისორმა იოზეფ ფონ შტერნბერგმა მოახდინა ნაწარმოების ეკრანიზება.

მწერალს ამერიკული ფილმი იმდენად არ მოეწონა, რომ რომანის შინაარსის დამახინჯების გამო სტუდიას სასამართლოშიც კი უჩივლა.

ბიბლიოგრაფია

რესურსები ინტერნეტში

სქოლიო

Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted