მსტისლავ კელდიში
| Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted | |
|---|---|
| Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted | |
| Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted | |
| დაბ. თარიღი | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted |
| დაბ. ადგილი | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted |
| გარდ. თარიღი | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted |
| გარდ. ადგილი | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted |
| დასაფლავებულია | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted |
| მოქალაქეობა | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted |
| ეროვნება | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted |
| საქმიანობა | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted |
| მუშაობის ადგილი | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted |
| ალმა-მატერი | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted |
| განთქმული მოსწავლეები | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted |
| პარტნიორ(ებ)ი | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted |
| სამეცნიერო ხარისხი | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted |
| მეუღლე | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted |
| მამა | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted |
| დედა | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted |
| შვილ(ებ)ი | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted |
| ნათესავ(ებ)ი | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted |
| ჯილდოები | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted |
| Script error: No such module "collapsible list". | |
| ხელმოწერა | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted |
| საიტი | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted |
[[:commons:Category:Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted|Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted]] ვიკისაწყობში | |
მსტისლავ ვსევოლოდის ძე კელდიში (რუს. Мстислав Всеволодович Келдыш; დ. ძველი სტილით [28 იანვარი], ახალი სტილით [10 თებერვალი] 1911, რიგა — გ. 24 ივნისი, 1978, მოსკოვი) — საბჭოთა მეცნიერი მათემატიკისა და მექანიკის დარგში. სსრკ მეცნიერებათა აკადემიის აკადემიკოსი (1946), 1953 წლიდან აკადემიის პრეზიდიუმის წევრი, 1960-1961 წლებში ვიცე-პრეზიდენტი, 1961-1975 წლებში პრეზიდენტი. სოციალისტური შრომის გმირი (1956, 1961, 1971). სკკპ წევრი 1949 წლიდან.
მოსკოვის უნივერსიტეტის დამთავრების (1931) შემდეგ მუშაობდა ცაგ-ში (ცენტრალურ აეროჰიდროდინამიკურ ინსტიტუტში), სსრკ მეცნიერებათა აკადემიის ვლადიმერ სტეკლოვის სახელობის მათემატიკის ინსტიტუტში, სსრკ მეცნიერებათა აკადემიის გამოყენებითი მათემატიკის ინსტიტუტის დირექტორად (1953 წლიდან). კელდიშს ეკუთვნის მრავალი ფუნდამენტური გამოკვლევა მათემატიკაში, გამოთვლით მათემატიკაში, აეროჰიდროდინამიკაში, რხევის თეორიაში. დიდი წვლილი შეიტანა ავიაციის, ატომური და კოსმოსური ტექნიკის აქტუალური პრობლემების გადაწყვეტის საქმეში. კელდიშის შრომების დიდი ციკლი მიეძღვნა საავიაციო კონსტუქციების რხევებსა და ავტორხევებს. ამ შრომებში დამუშავებულია თვითმფრინავის ფლატერის თეორემა. მას ეკუთვნის ამწევი ძალის შესახებ ჟუკოვსკის თეორემის განზოგადება. კელდიშს მნიშვნელოვანი შედეგები ჰქონდა მიღებული სითხის ზედაპირის ქვეშ მოძრავი სხეულის ჰიდროდინამიკაში, დარტყმის თეორიაში, მერხევი ფრთის თეორიასა და ხრახნის თეორიაში. მასვე ეკუთვნის მნიშვნელოვანი გამოკვლევები ნამდვილი ცვლადისა და კომპლექსური ცვლადის ფუნქციათა თეორიაში, კერძოწარმოებულიან განტოლებებში, ფუნქციონალურ ანალიზში.
კელდიში იყო უცხოეთის მრავალი აკადემიის წევრი. საქართველოს სსრ მეცნიერებათა აკადემიის წევრი (1974). სახელმწიფო პრემიისა (1942, 1946) და ლენინური პრემიის (1957) ლაურეატი. დაჯილდოებულია 6 ლენინის ორდენით და 3 სხვა ორდენით, აგრეთვე მედლებითა და 4 უცხოური ორდენით.
გარდაიცვალა 1978 წლის 24 ივნისს აბრამცევოში, აკადემიკოსების აგარაკზე. დაკრძალულია მოსკოვში, წითელ მოედანზე, კრემლის კედელთან
ხსოვნა
მსტისლავ კელდიშის სახელი აქვს მინიჭებული რუსეთის სხვადასხვა ქალაქში ქუჩებს, მოედნებს, კვლევით ინსტიტუტებს; დადგმულია მისი ძეგლები, ბიუსტები და მემორიალური დაფები; გახსნილია მემორიალური კაბინეტი. მეცნიერის სახელს ატარებს სამეცნიერო-კვლევითი ხომალდი, ავიაკომპანია „აეროფლოტის“ ლაინერი „Airbus A320“, კრატერი მთვარეზე, ასტეროიდი „კელდიში“[1], მინერალები კელდიშიტი და პარაკელდიშიტი[2] [3]. გამოსულია მისდამი მიძღვნილი საფოსტო მარკები (1981 და 2011 წწ.)
სსრკ მეცნიერებათა აკადემიის წინადადებით სკკპ ცენტრალური კომიტეტისა და სსრკ მინისტრთა საბჭოს 1978 წლის 17 ივლისის №691 ბრძანებულებით დაწესდა მედალი „აკადემიკოს მ. ვ. კელდიშის ხსოვნის უკვდავსაყოფად და მისი ოჯახის უზრუნველსაყოფად“.[4]
გალერეა
-
სსრკ-ის საფოსტო მარკა (1981) -
რუსეთის საფოსტო მარკა (2011)
.svg){kind=link}
იხილეთ აგრეთვე
რესურსები ინტერნეტში
- მსტისლავ კელდიში — სტატია დიდი რუსული ენციკლოპედიიდან (რუსული)
- მსტისლავ კელდიში — რუსეთის მეცნიერებათა აკადემია Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted (რუსული)
სქოლიო
Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted