ნაცარა მურყანი

ნაცარა მურყანი
	ფაილი:Alnus incana 10052009mr.jpg;
მეცნიერული კლასიფიკაცია
სამეფო:	მცენარეები
განყოფილება:	ყვავილოვანი მცენარეები
კლასი:	ორლებნიანები
რიგი:	წიფლისნაირნი
ოჯახი:	არყისებრნი
გვარი:	მურყანი
სახეობა:	ნაცარა მურყანი
ლათინური სახელი
	Alnus incana (L.) Moench, 1794
დაცვის სტატუსი
	შეცდომა: სურათი მცდარია ან არ არსებობს<templatestyles src="თარგი:Comment/styles.css" /><span class="ts-comment-commentedText" title="Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted">სტატუსი არ არის მითითებული; ძიება IUCN-ის ვებ-გვერდზე: ???
გავრცელება
	ფაილი:Alnus incana range.svg
ITIS	Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
NCBI	Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted&lvl=3&p=mapview&p=has_linkout&p=blast_url&p=genome_blast&lin=f&keep=1&srchmode=1&unlock Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
EOL	Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted&lvl=3&p=mapview&p=has_linkout&p=blast_url&p=genome_blast&lin=f&keep=1&srchmode=1&unlock Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
IPNI	Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
TPL	Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
MB	Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
FW	Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted

ნაცარა მურყანი (ლათ. Alnus incana) — საშუალო სიდიდის (6–15 მ სიმაღლის) ფოთოლმცვენი ხე ან მსხვილი ბუჩქი მომრგვალებული ან კვერცხისებრ-წაგრძელებული ვარჯით, პრიალა ნაცარა ქერქით, მონაცრისფრო-ჩამოშვებული ან ქეჩისებრი არაწებოვანი ახალგაზრდა ფოთლებით და ნათელი-მომუქო კვირტებით. ფოთლები რიგობითიია, მსუბუქ ძაფისებრ ან ქეჩისებრ დაშვებულ ღეროებზე, ოვალური ან მომრგვალო-კვერცხისებრი, 4–10 სმ სიგრძით და 4–7 სმ სიგანით.^[1] ნორჩი ფოთლები შებუსვილია, ქვედა მხარე — მოლეგო ხაოიანი ბეწვით. ფოთლის ყუნწი 1,5–3 სმ სიგრძის და ასევე შებუსვილია.^[2]

ყვავილები განსხვავებულსქესიანია. ერთლებნიანი მამრობითი მძივები – ჩამოკიდებულია ტოტებზე 3–5 რაოდენობით, ყვავილობისას იზრდება 8–10 სმ სიგრძისანი. მდედრობითი მძივები მოკლე და ოვალურებია, სიგრძით 1,5–2 სმ, გირჩისებრია. კვირტები მჯდომარეა, 3–8 სმ ღერძზე. ნაყოფი – ბრტყელი, ერთთესლიანი კაკლებია.^[1]

ყვავის მარტ-აპრილში, ნაყოფმსხმოიარობს აგვისტო-ოქტომბერში. გავრცელებულია კავკასიაში, დასავლეთ ევროპასა და ჩრდილოეთ ამერიკაში. გვხვდება თითქმის მთელ ტყიან საქართველოში. იზრდება უმთავრესად მთის ხეობების გაყოლებით 1500–1800 მეტრ სიმაღლეზე.^[2]

ქიმიური შემადგენლობა

მურყნის გირჩები შეიცავს პიროგალის ჯგუფის მთრიმლავ ნივთიერებებს, რომელთა შედგენილობაში შედის ტანინი (2,5%-მდე) და გალის მჟავა (დაახლოებით 4%). მცენარეში არის აგრეთვე გლიკოზიდები, ორგანული მჟავები, ალკალოიდები და ფლავონოიდები.^[1]

გამოყენება

მურყნის გირჩების წყლიან ნაყენს და სპირტული გამონაწვლილს იყენებენ როგორც შემკვრელ და სისხლდენის შემაჩერებელ საშუალებას. გამონახარში და ნაყენები ეფექტურია ენტერიტების, დისპეპსიის, დიზენტერიის, კოლიტების, კუჭისა და თორმეტგოჯა ნაწლავის წყლულების დროს, მურყნის ნახარშს იყენებენ რევმატული დაავადებების და გაცივების დროს.^[1]

გალერეა

ფოთლები

ფოთლები
ესკიზის შექმნის შეცდომა:

მდედრობითი (მომრგვალო) და მამრობითი (წაგრძელებული) ყვავილედები
ბოტანიკური ილუსტრაცია

ბოტანიკური ილუსტრაცია

ლიტერატურა

Royal botanical Garden, Edinburgh. 2008. Flora Europaea: Alnus incana
Flora of North America. 2009. Alnus incana
C. Michael Hogan. 2008. Black Spruce: Picea mariana, GlobalTwitcher.com, ed. N. Stromberg Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted

სქოლიო

↑ ^1.0 ^1.1 ^1.2 ^1.3 Alnus incana. იმერეთის სამკურნალო ფლორა. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2007-10-17. ციტირების თარიღი: 18 მაისი, 2021
↑ ^2.0 ^2.1 სუხიტაშვილი კახაბერ, საქართველოს ყვავილოვანი მცენარეები, თარგი:ადგილის მითითება ბიბლიობმულებში: კავკასიის გარემოსდაცვითი არასამთავრობო ორგანიზაციების ქსელი, 2018. — გვ. 80.

Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted

[იმერეთის_სამკურნალო_ფლორა-1] 1.0 ^1.1 ^1.2 ^1.3 Alnus incana. იმერეთის სამკურნალო ფლორა. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2007-10-17. ციტირების თარიღი: 18 მაისი, 2021

[სუხიტაშვილი-2] 2.0 ^2.1 სუხიტაშვილი კახაბერ, საქართველოს ყვავილოვანი მცენარეები, თარგი:ადგილის მითითება ბიბლიობმულებში: კავკასიის გარემოსდაცვითი არასამთავრობო ორგანიზაციების ქსელი, 2018. — გვ. 80.

[1]

[2]