სვანტე არენიუსი

Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
	Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
	Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
დაბ. თარიღი	Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
დაბ. ადგილი	Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
გარდ. თარიღი	Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
გარდ. ადგილი	Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
დასაფლავებულია	Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
მოქალაქეობა	Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
ეროვნება	Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
საქმიანობა	Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
მუშაობის ადგილი	Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
ალმა-მატერი	Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
განთქმული მოსწავლეები	Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
პარტნიორ(ებ)ი	Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
სამეცნიერო ხარისხი	Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
მეუღლე	Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
მამა	Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
დედა	Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
შვილ(ებ)ი	Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
ნათესავ(ებ)ი	Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
ჯილდოები	Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
	Script error: No such module "collapsible list".
ხელმოწერა	Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
საიტი	Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
	[[:commons:Category:Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted\|Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted]] ვიკისაწყობში

სვანტე ავგუსტ არენიუსი (შვედ. Svante August Arrhenius; დ. 19 თებერვალი, 1859, ვეიკის მამული უფსალასთან — გ. 2 ოქტომბერი, 1927, სტოკჰოლმი) — შვედი ფიზიკოს-ქიმიკოსი, შვედეთის მეცნიერებათა აკადემიის წევრი (1901). მრავალი ქვეყნის აკადემიებისა და სამეცნიერო საზოგადოების საპატიო წევრი, სსრკ მეცნიერებათა აკადემიის საპატიო წევრი (1926-იდან).

ბიოგრაფია

1879 წელს დაამთავრა უფსალის უნივერსიტეტი. 1895 წლიდან იყო სტოკჰოლმის უნივერსიტეტის პროფესორი, 1905 წლიდან - ნობელის ინსტიტუტის დირექტორი. ავტორია ელექტროლიტური დისოციაციის თეორიისა. სწავლობდა მჟავებისა და სხვა ელექტროლიტების განზავებული ხსნარების ელექტროგამტარობას და 1887 წელს დაასკვნა, რომ მათი მოლუკულები გახსნისას იშლება დამუხტულ ნაწილაკებად – იონებად (ანიონებად და კატიონებად). არენიუსს ეკუთვნის შრომები ქიმიურ კინეტიკაში. მან დაადგინა ქიმიური რეაქციის სიჩქარის ტემპერატურაზე დამოკიდებულება (1889), რომელსაც არენიუსის განტოლება ეწოდა. გამოიკვლია ასტრონომიისა და ასტროფიზიკის საკითხები. ითვლება ფიზიკური ქიმიის დარგის ერთ-ერთ დამაარსებლად. მისი იდეა სიცოცხლის ჩანასახების პლანეტიდან პლანეტაზე გადატანის შესახებ საკმაოდ აზრიანია და დღესაც განიხილება პანსპერმიის თეორიის მომხრეების მიერ. ფიქრობდა უნივერსალური ენის შემუშავებაზე ინგლისური ენის მოდიფიკაციის გზით.

მის სახელს ატარებს მთვარის კრატერი არენიუსი და სტოკჰოლმის უნივერსიტეტის კვლევითი ლაბორატორიების ჯგუფი.

რაც შეეხება არენიუსის რელიგიურ შეხედულებებს, ის თავის თავს ათეისტად აცხადებდა. მოღვაწეობის მრავალმხრივობის გამო თავისუფლად შეიძლება ჩაითვალოს უნივერსალად, „პოლიმათად“.

1903 წელს მიენიჭა ნობელის პრემია.

ლიტერატურა

ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 1, თარგი:ადგილის მითითება ბიბლიობმულებში, 1975. — გვ. 560.

სქოლიო

Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted

თარგი:ნობელის პრემია 1903 თარგი:შვედი ნობელის პრემიის ლაურეატები Script error: No such module "Authority control".