.svg){kind=link}
ალექსანდრე ორბელიანი
თარგი:მრავალმნიშვნელოვნება/დიზაინი
| Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted | |
|---|---|
| Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted | |
| Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted | |
| დაბადების თარიღი | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted |
| დაბადების ადგილი | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted |
| გარდაცვალების თარიღი | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted |
| გარდაცვალების ადგილი | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted |
| დასაფლავებულია | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted |
| ფსევდონიმი | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted |
| საქმიანობა | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted |
| ენა | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted |
| ეროვნება | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted |
| მოქალაქეობა | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted |
| ალმა-მატერი | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted |
| პერიოდი | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted |
| ჟანრი | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted |
| Magnum opus | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted |
| ჯილდოები | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted |
| მეუღლე | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted |
| პარტნიორ(ებ)ი | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted |
| შვილ(ებ)ი | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted |
| ნათესავ(ებ)ი | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted |
| Script error: No such module "collapsible list". | |
| ხელმოწერა | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted |
| საიტი | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted |
 [[:commons:Category:Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted|Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted]] ვიკისაწყობში | |
ალექსანდრე ორბელიანი (ჯამბაკურ-ორბელიანი) (დ. 24 მაისი, 1802 — გ. 28 დეკემბერი, 1869) — ქართველი პოეტი, პროზაიკოსი, დრამატურგი, პუბლიცისტი, ისტორიკოსი, ქართველ რომანტიკოსთა უფროსი თაობის წარმომადგენელი. ერეკლე მეფის შვილიშვილი, თეკლე ბატონიშვილის ვაჟი.
ბიოგრაფია
ალექსანდრე სწავლობდა თბილისის კეთილშობილთა სასწავლებელში, შემდეგ პეტერბურგის სამხედრო სასწავლებელში ეწეოდა თვითგანვითარებას. 1828 წელს აირჩიეს თბილისის მაზრის თავადაზნაურობის წინამძღოლად. ალექსანდრე მონაწილეობდა სპარსეთისა და ოსმალეთის წინააღმდეგ ბრძოლებში. 1829 წელს მსახურობდა მრჩეველის თანამდედობაზე გუბერნიის სამმართველოში. იგი იყო 1832 წლის შეთქმულების ერთ-ერთი ხელმძღვანელი და ორგანიზატორი, რისთვისაც დააპატიმრეს და გადაასახლეს ორენბურგში. სამშობლოში დაბრუნებისთანავე 1840 წელს ჩაება საზოგადოებრივ ცხოვრებაში: მონაწილეობდა ჟურნალ „ცისკრის“ აღდგენაში (რომელშიც აქვეყნებდა თავის თხზულებებს), ზრუნავდა ქართული თეატრის აღორძინების, ჟურნალ-გაზეთების დაარსების, სკოლების გახსნაში.
ალექსანდრე ორბელიანი ავტორია ლექსების, მოთხრობების, დრამების, მემუარებისა და პუბლიცისტური წერილებისა. მისი პირველი ლექსი, „მთოვარე“, გამოქვეყნდა 1832 წელს ჟურნალში — „სალიტერატურონი ნაწილნი ტფილისის უწყებათანი“. ალექსანდრე იყო ურითმო ლექსის ერთ-ერთი პირველი ავტორი ახალ ქართულ პოეზიაში. მისი საკმაოდ მრავალფეროვანი ლიტერატურული მემკვიდრეობა თემატურად თითქმის ერთ საკითხს ეხება, ესაა ქართველთა „დაცემული ვინაობის“ გარკვევა. მწერლის მზერა საქართველოს წარსულისკენ იყო მიპყრობილი. წარსულის იდეალიზაცია, მისი სიდიადის წარმოჩენა იყო ალექსანდრეს მთავარი მიზანი.
ყურადღებას იმსახურებს ალექსანდრე ორბელიანის „მემუარები“, რომელშიც გადმოცემულია მწერლის თანადროული საქართველოს ვითარება, მაშინდელი საზოგადოებრივი ცხოვრების დამახასიათებელი სურათები და ეთნოგრაფიული ხასიათის ნაშრომი „ივერიანელების გალობა, სიმღერა და ღიღინი“. 60-იანი წლების დასაწყისში მან მხარი დაუჭირა ერთიანი სალიტერატურო ენის დამკვიდრებას და მოითხოვა ძველი ქართული სალიტერატურო ენის აღდგენა, რათა იგი დასდებოდა საფუძვლად თანადროული მწერლობის განვითარებას.
ალექსანდრე ორბელიანის ისტორიული ხასიათის ნაწარმოებებიდან აღსანიშნავია: „1829 წლის არეულობა საქართველოში“, „საქართველოს მეფის ირაკლის ძე ლევან“, „დაღესტნიდან ლეკების გადმოსვლა საქართველოში“, „შეთქმა მეფის ირაკლის მეორეზე საქართველოში“, „მოგონებანი“, „აღა-მაჰმად-ხანის შემოსვლა ქ. ტფილისში“ — რომელშიც, მართალია, ზოგიერთი ტენდენციურობით, მაგრამ საყურადღებო ფაქტების მითითებით, აღწერილია კრწანისის ბრძოლა და იმდროინდელი პოლიტიკური ვითარება აღმოსავლეთ საქართველოში.
ალექსანდრე ვახტანგის ძე ჯამბაკურ-ორბელიანი გარდაიცვალა 1869 წელს.
ლიტერატურა
- ენციკლოპედია „თბილისი“, თბ., 2002, გვ. 720.
- ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 7, თარგი:ადგილის მითითება ბიბლიობმულებში, 1984. — გვ. 556.
რესურსები ინტერნეტში
- ალექსანდრე ორბელიანის შემოქმედება Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
- ალექსანდრე ორბელიანი
| |||||||
