საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესიის მეთაურები
იერსახე
(გადამისამართდა გვერდიდან სრულიად საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქი)
საქართველოს ეკლესიის მამამთავართა სია
მთავარეპისკოპოსნი
- დაახლ. 326 წ. წმიდა ნინო განმანათლებლისLua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted მიერ ქართლის გაქრისტიანება და ქართველთა ნათლობა მცხეთაში, ქრისტიანობის სახელმწიფო რელიგიად გამოცხადება. „პირველი სვეტიცხოვლის“ აგება.
- იოანე I (326–340)
- იაკობი (340–375)
- იობი (375–390), სომეხთა ნერსე კათოლიკოზის ყოფილი დიაკონი
- ელია I (390–400)
- სვიმეონ I (400–410)
- მოსე (410–425)
- იონა (425–429)
- იერემია (429–433)
- გრიგოლ I (434)
- ბასილი I (434–436)
- მობიდანი (მთავარი მოგვი ანუ „მობედან-მობედი“) – უნდა იყოს გლონოქორის კნინობითი ზედმეტსახელი თარგი:Efn (436–448), ნათესავით სპარსი.
- იოველ I (448–452)
- მიქელ I (452–467), ვახტანგ გორგასალს კბილები რომ ჩაამტვრევია
ქართლის კათოლიკოს-მთავარეპისკოპოსნი
- პეტრე I (467–474)
- სამოელ I (474–502)
- გაბრიელ I (502–510)
- თავფეჩაღ I (510–516)
- ჩირმაგი (516–523)
- საბა I (პირველი ქართველი კათოლიკოსი) (523–552), არჩეული მცხეთაში პირველად ქართველთაგანი.
- ევლავი (533–544)
- სამოელ II (544–553)
- მაკარი (553–569)
- სვიმონ II (569–575)
- სამოელ III (575–582)
- სამოელ IV (582–591)
- ბართლომე (591–595)
- კირიონ I (595–610). ამის დროს მოხდა სომეხ-ქართველთა რელიგიური განხეთქილება.
- იოანე II (610–619)
- ბაბილა (619–629). ამან თბილისში ააგო ანჩისხატის ტაძარი.
- თაბორი (629–634)
- სამოელ V (634–640)
- ევნონი (640–649)
- თავფეჩაღ II (649–664)
- ევლალე (664–668)
- იოველ II (668–670)
- სამოელ VI (670–677)
- გიორგი I (677–678)
- კირიონ II (678–683)
- იზიდ-ბოზიდი (683–685)
- თეოდორე I (685–689)
- სვიმონ II, იგივე სვიმონ-პეტრე (689–720)
- მამაჲ (720–744)
- იოანე III (744–760) ?
- გრიგოლ II (760–767)
- კლემენტოსი (767-770)
- სარმეანე (770)
- თალალე (770-774)
- მიქელ II (774–780)
- სამოელ VII (780–790); წმ. აბოს ცხოვრების აღწერის ინიციატორი.
- კირილე I (791–802)
- გრიგოლ III (802–814)
- სამოელ VIII (814–826)
- გიორგი II (826–838)
- გაბრიელ II (838–860). ამის დროს, 843–859 წწ. ეფრემ მაწყვერელ ეპისკოპოსის მეცადინეობით მირონის კურთხევა ქართლს განაწესა.
- არსენ I (860–887)
- ევსუქი (887–914)
- ბასილი II (914–930)
- მიქელ III (930–944)
- დავით I (944–955)
- არსენ II (955–980). ქართველი წმინდანების ცხოვრების აღმწერი.
- იოანე IV ოქროპირი (980–1001)
- სვიმონ III (1001–1012)
კათოლიკოს-პატრიარქები
საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესიის მეთაურები და დაახლოებით 1010 წლიდან ატარებდნენ სრულიად საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქის ტიტულს, გარდა 1811-დან 1917 წლამდე პერიოდისა, როდესაც ეკლესია დაქვემდებარებულ იქნა რუსეთის მართლმადიდებლურ ეკლესიას რუსეთის კოლონიური პოლიტიკის ფარგლებში.
საქართველოს სამოციქულო ავტოკეფალური მართლმადიდებელი ეკლესიის მეთაურის ტიტული ამჟამად არის:
- მელქისედეკ I (1010–1033), სვეტიცხოვლის გამამშვენიერებელ-აღმდგენელი.
- იოანე V ოქროპირი (1033–1049)
- ექვთიმე I (1049–1055)
- გიორგი III ტაოელი (1055–1065)
- გაბრიელ III საფარელი (1065–1080)
- დიმიტრი (1080–1090)
- ბასილი III კარიჭისძე (1090–1100)
- იოანე VI საფარელი (1100–1142), რუისურბნისის საეკლესიო კრების თავმჯდომარე.
- სვიმეონ IV გულაბერიძე (1142–1146)
- საბა II (1146–1150)
- ნიკოლოზ I გულაბერიძე (1150–1178). ძმისწული სვიმეონისა. 1150–1178, სვეტიცხოველის სვინაქსარის აღმწერელი.
- მიქელ IV მირიანეს ძე (1178–1186), თამარის მეფედ მაკურთხეველი.
- თეოდორე II მირიანის ძე (1186–1206)
- ბასილი IV (1206–1208)
- იოანე VII (1208–1210), „ანგელოზთა სწორი“.
- ეპიფანე (1210–1220)თარგი:Efn
- ექვთიმე II (1220–1222)
- არსენი III (1222–1225)
- გიორგი IV (1225–1230)
- ნიკოლოზ II (1231-1239)
- მიქაელ V (1240-იანი წწ. დასაწყისი)
- არსენი IV ბულმაისიმისძე (1242–1250)
- ნიკოლოზ III (1250–1282)
- აბრაამ I (1282–1310)
- ექვთიმე III (1310–1325)
- ბასილი V (1330–1350)
- დოროთეოზ I (1350–1356)
- შიო I (1356–1364)
- ნიკოლოზ IV (1364–1380)
- გიორგი V (1380–1397)
- ელიოზ გობირახისძე (1399–1419)
- მიქელ VI (1419–1426)
- დავით II ბაგრატიონი (1426–1428)
- თეოდორე III (1429–1435)
- დავით III გობელაძე (1435–1438)
- შიო II (1439–1443)
- დავით IV (ზოგგან დავით III) ჭავჭავაძე 1443/47–1459 წლებში
- მარკოზ (1460–1466)
- დავით V , ანუ IV (1466–1479)
- ნიკოლოზ V (1479-1488)
- ევაგრე (1488–1492, 1500–1503)
- აბრამ II აბალაკი (1492–1497)
- ეფრემ I (1497–1502)
- დოროთეოს II (1503–1510, 1511–1516)
- დიონისე (1510–1511)
- ბასილი VI (1517–1531)
- მალაქია (1528–1538)
- მელქისედეკ II ბაგრატიონი (1538–1541)
- გერმანე (1541–1547)
- სვიმონ V (1547–1550)
- ზებედე I (1550–1556)
- დომენტი I (1556-1560)
- ნიკოლოზ VII ბარათაშვილი (1561–1584)
- ნიკოლოზ VIII (1584–1589)
- დოროთეოს III (1589–1595)
- დომენტი II (1595–1610)
- ზებედე II (1610–1611)
- იოანე IX ავალიშვილი (1612–1616)
- ქრისტეფორე I (1616–1622)თარგი:Efn
- ზაქარია ჯორჯაძე (1623–1632)
- ევდემოზ I დიასამიძე (1632–1642); როსტომ მეფემ მუსლიმანობის წინააღმდეგობისათვის კლდეზე გადააგდებინა.
- ქრისტეფორე II ურდუბეგის ძე ამილახვარი (1642–1660)
- დომენტი III ქაიხოსროს ძე, მუხრან-ბატონიშვილი (1660–1676). ამან განაახლა და სამრეკლო აუშენა ანჩისხატის ეკლესიას და სოფელ ჭალიდან გადმოასვენა მაცხოვრის ხელთუქმნელი ხატი – პირი ღვთისა.
- ნიკოლოზ IX იოთამის ძე ამილახვარი (1678–1688, 1692–1695)
- იოანე X დიასამიძე (1688–1692, 1695–1700)
- ევდემოზ II დიასამიძე (1701–1705)
- დომენტი IV, ლეონ ბატონიშვილის ძე (1705–1725, 1739–1741). ამან, 1725 წ. 21 თებ.–1739 წ. 27 დეკ-მდე, 14 წელიწადი ოსმალეთის ტყვეობაში გაატარა. ქართველ წმიდანთა ცხოვრება შეადგინა.
- ბესარიონ ორბელიანი (ორბელიშვილი) (1725–1737); „გრდემლის“ ავტორი.
- კირილე II ციციშვილი(1737–1739)
- ნიკოლოზ X ხერხეულიძე (1741–1744). მოკლა ტარიელ თაზიშვილმა.
- ანტონ I დიდი, იესე მეფის ძე (1744–1755, 1764–1788). ფილოსოფოს-მენციერი.
- იოსებ ჯანდიერი (1755–1764)
- ანტონ II, ერეკლე მეფის ძე (1788–1811), გარდაიცვალა 1827 წ. 21 დეკემბერს, ნიჟნი ნოვგოროდში
- 1811 წ. – რუსული საიმპერიო ხელისუფლება აუქმებს საქართველოს ეკლესიის მრავალსაუკუნოვან ავტოკეფალიას და უმორჩილებს მას რუსეთის უმაღლეს სინოდს. კათოლიკოსი ანტონ II ნიჟნი ნოვგოროდს გადაასახლეს. ამიერიდან ვიდრე 1917 წლამდე, ქართულ ეკლესიას განაგებენ რუსი ეგზარქოსები.Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
საქართველოსLua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted ეგზარქოსები
| |||
1 | მიტროპოლიტი ვარლამი (ერისთავი) | 8 ივლისი, 1811–14 მაისი, 1817 | |
2 | მიტროპოლიტი თეოფილაქტე (რუსანოვი) | 14 მაისი, 1817–19 ივლისი, 1821 | |
3 | მიტროპოლიტი იონა (ვასილევსკი) | 1 ოქტომბერი, 1821–5 მარტი, 1832 | |
4 | არქიეპისკოპოსითარგი:Efn მოსე (ბოგდანოვ-პლატონოვ-ანტიპოვი) | 12 მარტი, 1832–13 ივლისი, 1834 | |
5 | არქიეპისკოპოსი ევგენი (ბაჟანოვი) | 1 სექტემბერი, 1834–12 ნოემბერი, 1844 | |
6 | არქიეპისკოპოსი ისიდორე (ნიკოლსკი) | 12 ნოემბერი, 1844–1 მარტი, 1858 | |
7 | არქიეპისკოპოსი ევსევი (ილინსკი) | 1 მარტი, 1858–8 დეკემბერი, 1877 | |
8 | არქიეპისკოპოსი იოანიკე (რუდნევი) | 8 დეკემბერი, 1877–27 ივნისი, 1882 | |
9 | არქიეპისკოპოსი პავლე (ლებედევი) | 16 ივლისი, 1882–29 სექტემბერი, 1887 | |
10 | მიტროპოლიტი პალადი (რაევი) | 29 სექტემბერი, 1887–18 ოქტომბერი, 1892 | |
11 | არქიეპისკოპოსი ვლადიმერი (ბოგოიავლენსკი) | 18 ოქტომბერი, 1892–21 თებერვალი, 1898 | |
12 | არქიეპისკოპოსი ფლაბიანე (გოროდეცკი) | 21 თებერვალი, 1898–10 ნოემბერი, 1901 | |
13 | არქიეპისკოპოსი ალექსი I (ოპოცკი) | 10 ნოემბერი, 1901–1 ივლისი, 1905 | |
14 | არქიეპისკოპოსი ნიკოლოზი (ნალიმოვი) | 1 ივლისი, 1905–9 ივნისი, 1906 | |
15 | არქიეპისკოპოსი ნიკონი (სოფიისკი) | 9 ივნისი, 1906–28 მაისი, 1908 | |
16 | არქიეპისკოპოსი ინოკენტი (ბელიაევი) | 7 დეკემბერი, 1909–9 სექტემბერი, 1913 | |
17 | არქიეპისკოპოსი ალექსი II (მოლჩანოვი) | 4 ოქტომბერი, 1913–20 მაისი, 1914 | |
18 | არქიეპისკოპოსი პიტირიმე (ოკნოვი) | 26 ივნისი, 1914–23 ნოემბერი, 1915 | |
19 | არქიეპისკოპოსი პლატონი (როჟდესტვენსკი) | 5 დეკემბერი, 1915–13 აგვისტო, 1917 |
სრულიად საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქები (1917 წლიდან)
| |||
132 | კირიონ II (III) (საძაგლიშვილი) | 1 ოქტომბერი, 1917–26 ივნისი, 1918 | |
133 | ლეონიდე (ოქროპირიძე) | 28 ნოემბერი, 1918–11 ივნისი, 1921 | |
134 | ამბროსი (ხელაია) | 14 ოქტომბერი, 1921–29 მარტი, 1927 | |
135 | ქრისტეფორე III (ციცქიშვილი) | 21 ივნისი, 1927–10 იანვარი, 1932 | |
136 | კალისტრატე (ცინცაძე) | 21 ივნისი, 1932–3 თებერვალი, 1952 | |
137 | მელქისედეკ III (ფხალაძე) | 5 აპრილი, 1952–10 იანვარი, 1960 | |
138 | ეფრემ II (სიდამონიძე) | 21 თებერვალი, 1960–7 აპრილი, 1972 | |
139 | ფაილი:8 daviti devdariani.jpg | დავით V (VI) (დევდარიანი) | 1 ივლისი, 1972–9 ნოემბერი, 1977 |
140 | ილია II (ღუდუშაური-შიოლაშვილი) | 25 დეკემბერი, 1977–მოქმედი |
შენიშვნების სია
სქოლიო
Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
წყაროები
- იჟაკევიჩი, ივან სიდოროვიჩ (1912). ქართველთა განმანათლებელი, მოციქულთა სწორი ნინო.
- სანიკიძე, გუბაზ; სანიკიძე, ლევან (1992). უბის ისტორია 2, ქართული ქრონოგრაფია (მნიშვნელოვან თარიღთა ნუსხა). თბილისი: გამომცემლობა „სამშობლო“.
- მეტრეველი, როინ (2010). საქართველოს მეფეები და პატრიარქები. თბილისი: გამომცემლობა „არტანუჯი“.
- ნიჩიპეროვიჩი, ბორისი (2002). რუსული საეკლესიო მმართველობა საქართველოში XIX საუკუნესა და XX საუკუნის დასაწყისში. თბილისი.
- მეტრეველი, როინ (2000). საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქები. თბილისი: გამომცემლობა „ნეკერი“, გვ. 1-219. ISBN 9992858206Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted.
რესურსები ინტერნეტში
- კარბელაშვილი, პოლიევკტოს, „იერარქია საქართველოს ეკკლესიისა: კათოლიკოსნი და მღვდელთ-მთავარნი“, 1900.
- ჯაფარიძე, მიტროპოლიტი ანანია, „საქართველოს წმიდა სამოციქულო ეკლესიის მეთაურები“, 2020.