ქვემო ქართლის მხარე
თარგი:მრავალმნიშვნელოვნება/დიზაინი
| ადმინისტრაციული ერთეული | |||||
|---|---|---|---|---|---|
|
ქვემო ქართლის მხარე Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted | |||||
| Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted | |||||
| |||||
| ქვეყანა |
{{ქვეყნის მონაცემები Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted | ქვეყნის დროშა2 | name = Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted | variant = | size = }} | ||||
| ადმ. ცენტრი | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted | ||||
| შიდა დაყოფა | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted | ||||
| კოორდინატები | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted | ||||
| სახელმწიფო რწმუნებული | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted | ||||
| დაარსდა | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted | ||||
| პირველი ხსენება | [[Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted]] | ||||
| ფართობი | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted | ||||
| ოფიციალური ენა | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted | ||||
| მოსახლეობა |
 423 986 (2014)[1] კაცი | ||||
| სიმჭიდროვე | 64,9 კაცი/კმ² | ||||
| ეროვნული შემადგენლობა |
ქართველები 51,3 % აზერბაიჯანელები 41,8 % სომხები 5,1 % რუსები 0,6 % ბერძნები 0,5 % ოსები 0,2 %[2] | ||||
| სარწმუნოებრივი შემადგენლობა |
მართლმადიდებლები 51,35 % მუსლიმები 42,98 % გრიგორიანები 3,28 %[3] | ||||
| გაუქმდა | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted | ||||
| სასაათო სარტყელი | UTC+4 | ||||
| სატელეფონო კოდი | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted | ||||
| საფოსტო ინდექსი | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted | ||||
| საავტომობილო კოდი | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted | ||||
| ოფიციალური საიტი | Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted | ||||
| Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted | |||||
[[:commons:Category:Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted|Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted]] ვიკისაწყობში | |||||
Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
ქვემო ქართლის მხარე — მხარე აღმოსავლეთ საქართველოში, მოიცავს ისტორიულ-გეოგრაფიული პროვინციების ქვემო ქართლის და თრიალეთის ტერიტორიებს. რეგიონის საერთაშორისო კოდია: GE-KK. ქვემო ქართლის მხარეში შედის საქართველოს კანონმდებლობით განსაზღვრული შემდეგი ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ერთეულები:
ქვემო ქართლის უმეტესი ნაწილი თბილისიდან სამხრეთით მდებარეობს. მისი საზღვრები ძირითადად ემთხვევა ისტორიული პროვინციის საზღვრებს, თუმცა აერთიანებს გარეკახეთის ნაწილსაც (კუხეთი და გარდაბანი). ჩრდილოეთი და დასავლეთი საზღვრები მიუყვება თრიალეთისა და სამსრის ქედებს. სამხრეთიდან ესაზღვრება აზერბაიჯანისა და სომხეთის რესპუბლიკები.
ზოგადი ცნობები
ქვემო ქართლი საქართველოს ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი ეკონომიკური მხარეა. მას თბილისის შემდეგ, მეორე ადგილი უკავია სამრეწველო პროდუქციის წარმოების მხრივ.
მხარის ფართობი შეადგენს 6528 კვ.კმ-ს, რაც საქართველოს საერთო ფართობის 10 %-ია. საქართველოს მხარეებს შორის ქვემო ქართლს ფართობით მე-4 ადგილი უკავია, ხოლო მოსახლეობით მე-3. მოსახლეობა — 424 ათასს, მოსახლეობის სიმჭიდროვე 1 კვ.კმ-ზე — 65 კაცს. მხარის ადმინისტრაციული ცენტრია ქალაქი რუსთავი. მხარეში 353 დასახლებული პუნქტია, მათ შორის:
- ქალაქი — 7: რუსთავი, ბოლნისი, გარდაბანი, დმანისი, თეთრიწყარო, მარნეული, წალკა;
- დაბა — 6: კაზრეთი, მანგლისი, თამარისი, შაუმიანი, ბედიანი, თრიალეთი;
- სოფელი — 338.
მოსახლეობა
ქვემო ქართლის მოსახლეობა 423 986 ადამიანია, რაც საქართველოს მოსახლეობის 11,42 %-ია. მოსახლეობის 51,25 % ეთნიკურად ქართველია, 41,75 % აზერბაიჯანელი, 5,07 % - სომეხი, ხოლო 1,93 % - აფხაზი, ოსი, რუსი, ბერძენი, უკრაინელი და ქურთი. ამასთან, რუსთავში, თეთრიწყაროს, გარდაბნისა და წალკის მუნიციპალიტეტებში ჭარბობენ ეთნიკურად ქართველები, ხოლო მარნეულის, ბოლნისისა და დმანისის მუნიციპალიტეტებში - აზერბაიჯანელები.
| მხარე / რაიონი-მუნიციპალიტეტი[4] | 2002 წ. აღწ. | 2014 წ. აღწ. | 2016' | 2017' | 2018' |
|---|---|---|---|---|---|
| ქვემო ქართლი | 497 530 | 423 986 | 428 000 | 429 700 | 432 300 |
| ქ. რუსთავი | 116 384 | 125 103 | 126 100 | 126 800 | 127 800 |
| ბოლნისის | 74 301 | 53 590 | 54 700 | 54 900 | 55 300 |
| გარდაბნის | 114 348 | 81 876 | 81 600 | 81 300 | 81 300 |
| დმანისის | 28 034 | 19 141 | 19 800 | 20 000 | 20 200 |
| თეთრიწყაროს | 25 354 | 21 127 | 21 600 | 21 700 | 21 900 |
| მარნეულის | 118 221 | 104 300 | 105 200 | 105 800 | 106 500 |
| წალკის | 20 888 | 18 849 | 19 100 | 19 200 | 19 300 |
მმართველობა
| რუკა | მუნიციპალიტეტები |
|---|---|
 | |
| ქალაქი რუსთავი | |
| ბოლნისის მუნიციპალიტეტი | |
| გარდაბნის მუნიციპალიტეტი | |
| დმანისის მუნიციპალიტეტი | |
| თეთრიწყაროს მუნიციპალიტეტი | |
| მარნეულის მუნიციპალიტეტი | |
| წალკის მუნიციპალიტეტი |
მხარეში საქართველოს მთავრობის წარმომადგენელია სახელმწიფო რწმუნებული. ამ თანამდებობაზე 1994 წლის ოქტომბრიდან დღემდე მუშაობდნენ:
- 1994 — ლევან მამალაძე;
- 2003 — ზურაბ მელიქიშვილი;
- 2004 — იოსებ მაზმიშვილი;
- 2004 — ზურაბ მელიქიშვილი (მეორეჯერ);
- 2008 — დავით კირკიტაძე;
- 2012 — სულხან სიბაშვილი;
- 2014 — პაატა ხიზანაშვილი;
- 2017 — გრიგოლ ნემსაძე.
ეკონომიკა
მხარეს თავისი გეოგრაფიული მდებარეობის გამო კარგი სატრანსპორტო კავშირები აქვს. აქ გადის სომხეთისა და აზერბაიჯანის რესპუბლიკებთან დამაკავშირებელი საავტომობილო და სარკინიგზო მაგისტრალები. მთავარი სამრეწველო ქალაქებია რუსთავი და მარნეული. მხარე საქართველოს საერთო საწარმოო მოცულობის 15-20 %–ს იძლევა.
ღირსშესანიშნაობები
მხარის ტერიტორიაზე მდებარეობს ბუნების, არქიტექტურისა და კულტურის მრავალი ძეგლი, მათ შორის უმნიშვნელოვანესია:
- ბოლნისის სიონი
- ფიტარეთის მონასტერი
- ბირთვისის ციხე-სიმაგრე
- დმანისის ნაქალაქარი
- სამშვილდე
- მარტყოფის ღვთაების მონასტერი
- წუღრუღაშენი
- სულხან-საბა ორბელიანის ლიტერატურული მუზეუმი
- წერაქვის სამონასტრო კომპლექსი
ისტორია
მხარის ადრინდელი ისტორია იხილეთ სტატიებში:
რესურსები ინტერნეტში
- ოფიციალური ვებ-გვერდი Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
სქოლიო
- ↑ მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014. საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური (ნოემბერი 2014). ციტირების თარიღი: 26 ივლისი 2016.
- ↑ georgia-ethnic-2014
- ↑ georgia-religion2014
- ↑ Georgia division
Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
| |||||||||||||||||
| ||||||||
Script error: No such module "Authority control".