შინაარსზე გადასვლა

გაბრიელა მისტრალი

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
დაბადების თარიღი Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
დაბადების ადგილი Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
გარდაცვალების თარიღი Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
გარდაცვალების ადგილი Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
დასაფლავებულია Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
ფსევდონიმი Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
საქმიანობა Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
ენა Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
ეროვნება Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
მოქალაქეობა Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
ალმა-მატერი Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
პერიოდი Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
ჟანრი Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
Magnum opus Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
ჯილდოები Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
მეუღლე Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
პარტნიორ(ებ)ი Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
შვილ(ებ)ი Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
ნათესავ(ებ)ი Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
Script error: No such module "collapsible list".
ხელმოწერა Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
საიტი Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
ფაილი:Commons-logo.svg [[:commons:Category:Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted|Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted]] ვიკისაწყობში

ლუისა დე მარია დელ პერპეტუო სოკორო გოდოი ალკაიაგა ან ლუისა გოდოი ალკაიაგა, ცნობილია ფსევდონიმით გაბრიელა მისტრალი (დ. 7 აპრილი, 1889, ვიკუნია, ჩილე — გ. 10 იანვარი, 1957, ნიუ-იორკი, აშშ) — ჩილელი პოეტი, პედაგოგი, დიპლომატი და ქალთა უფლებების დამცველი. 1945 წელს მიენიჭა ნობელის პრემია ლიტერატურაში „ძლიერი ემოციებით შთაგონებული ლირიკული პოეზიისთვის, რომელმაც მისი სახელი მთელ ლათინურამერიკულ სამყაროში იდეალისტური მისწრაფებების სიმბოლოდ აქცია“.[1] პოეტი პირველი ლათინოამერიკელი ნობელიანტია.

გაბრიელა მისტრალის ფსევდონიმი მისი საყვარელი პოეტების, გაბრიელე დ’ანუნციოს და ფრედერიკ მისტრალის სახელებიდან მომდინარეობს.

პოეტის ნაშრომები ემოციური სიძლიერით გამოირჩევა. მისი შემოქმედების ძირითადი თემები ბუნება, სიყვარული, ღალატი, სევდა, მოგზაურობა, ბავშვებისადმი სიყვარული და ევროპული გავლენით ჩამოყალიბებული ლათინოამერიკული იდენტობაა.

გაბრიელა მისტრალი ლესბოსელი იყო,[2] 2007 წელს გამოქვეყნდა მისი სასიყვარულო მიმოწერა დორის დანთან.[3]

პოეტი გამოსახულია 5 000 პესოიან ბანკნოტზე.

ადრეული ცხოვრება

ფაილი:GabrielaMistral.jpg
გაბრიელა მისტრალი ახალგაზრდობაში

გაბრიელა მისტრალი დაიბადა 1889 წლის 7 აპრილს ჩილეს ქალაქ ვიკუნიაში,[4] ხოლო გაიზარდა ანდების ერთ-ერთ პატარა სოფელში, სადაც დაწყებითი განათლება მიიღო. მისი მამა, ხუან ვილიანუევა და უფროსი და, ემელინა მოლინა სკოლაში ასწავლიდნენ. ოჯახს ფინანსურ სიდუხჭირესთან უწევდა ბრძოლა, რის გამოც 15 წლის მისტრალი უკვე სკოლაში მუშაობდა.[4] იმ პერიოდში ჩილეში დიდი იყო მასწავლებლებზე მოთხოვნა, ამიტომ სკოლაში მუშაობის დაწყება ნებისმიერ მსურველს შეეძლო.

1904 წელს მისტრალმა ადგილობრივ გაზეთებში თავისი ლექსების გამოქვეყნება დაიწყო, მათ შორის იყო „ოცნებები“, „ინტიმური წერილი“ და „ზღვასთან“. პოეტი სხვადასხვა ფსევდონიმებს იყენებდა. იმ ფსევდონიმის გამოყენება, რომლითაც დღესაა ცნობილი, მან 1908 წლიდან დაიწყო.

1909 წელს მისტრალის პირველმა სიყვარულმა, რომელიო ურეტამ თავი მოიკლა. პირადმა ტრაგედიამ პოეტს „სიკვდილის სონეტების“ დაწერა შთააგონა, რომელმაც 1914 წელს ეროვნულ ლიტერატურულ კონკურსში პირველი ადგილი მოუტანა.[4]

1922 წელს მისტრალმა პირველი წიგნი, „სასოწარკვეთილი“ გამოაქვეყნა. ეს იყო ლექსთა კრებული, რომელიც რელიგიის, ბუნების, ბავშვებისადმი სიყვარულის, მორალის თემებს მოიცავდა და ასევე პოეტის დანაკარგით გამოწვეულ მტკივნეულ განცდებსაც ასახავდა. კრიტიკოსებმა წიგნს მოდერნისტული უწოდეს. 1924 წელს მისტრალმა მეორე წიგნი, „სინაზე“ გამოაქვეყნა.

საერთაშორისო საქმიანობა

ფაილი:Gabriela Mistral-01.jpg
გაბრიელა მისტრალი 1950-იან წლებში

მისტრალს საერთაშორისო სტატუსი ჩილეში დაბრუნების საშუალებას არ აძლევდა, ამიტომ დიპლომატიური მოღვაწეობის დაწყების შემდეგ მან მთელი დარჩენილი ცხოვრება სამშობლოს გარეთ გაატარა.

1925 წელს მისტრალი ერთა ლიგაში ლათინური ამერიკის წარმომადგენლად მიიწვიეს. 1926-1932 წლებში პოეტი იტალიასა და საფრანგეთში ცხოვრობდა. იგი ესწრებოდა ქალთა და პედაგოგთა კონფერენციებს ევროპასა და აშშ-ში. ამასთანავე ეწეოდა ჟურნალისტურ საქმიანობას. აქვეყნებდა სტატიებსა და ესეებს ესპანურენოვან გაზეთებსა და ჟურნალებში. კითხულობდა ლექციებს აშშ-სა და ლათინურ ამერიკაში. 1930-1931 წლებში კოლუმბიის უნივერსიტეტში მოწვეული ლექტორი იყო, ხოლო 1931-1933 წლებში პუერტო-რიკოს უნივერსიტეტში კონფერენციებს ატარებდა. მისტრალი სხვადასხვა დროს მოგზაურობდა კარიბის ზღვის აუზის ქვეყნებში, ბრაზილიაში, ურუგვაიში, არგენტინასა და სხვა ქვეყნებში.

1932 წლიდან მისტრალი ჩილეს კონსული იყო ნეაპოლში, მადრიდში, ლისაბონში, ნიცაში, ლოს-ანჯელესში, ნიუ-იორკში, სანტა-ბარბარასა და რაპალოში. მადრიდში მუშაობისას მისტრალს პერიოდულად საქმიანი ურთიერთობა ჰქონდა პაბლო ნერუდასთან, ჩილელ კონსულთან და მწერალთან, რომელიც 1971 წელს გახდა ნობელის პრემიის ლაურეატი ლიტერატურაში.[5] მისტრალი ერთ-ერთი პირველი მწერალი იყო, რომელმაც ნერუდას ნაშრომების მნიშვნელობა და ორიგინალურობა შეამჩნია. იგი იმ სკოლის დირექტორი იყო, რომელშიც ნერუდა სწავლობდა.[6]

პოეტის მომდევნო ლექსთა კრებული „Tala“ 1938 წელს ბუენოს-აირესში გამოქვეყნდა. წიგნის გაყიდვებით მიღებული თანხა ესპანეთის სამოქალაქო ომის შედეგად დაობლებული ბავშვების დახმარებას მოხმარდა.

1945 წელს მისტრალს მიენიჭა ნობელის პრემია ლიტერატურაში „ძლიერი ემოციებით შთაგონებული ლირიკული პოეზიისთვის, რომელმაც მისი სახელი მთელ ლათინურამერიკულ სამყაროში იდეალისტური მისწრაფებების სიმბოლოდ აქცია“. მას ნობელის პრემია შვედეთის მეფე გუსტავ V-მ გადასცა. პოეტი პირველი ლათინოამერიკელი და მეხუთე ქალი ნობელიანტია. 1951 წელს მან ჩილეს ეროვნული ლიტერატურული პრემია მიიღო.

მისტრალმა სიცოცხლის ბოლო წლები ნიუ-იორკის შტატში გაატარა. 67 წლის პოეტი პანკრეასის სიმსივნით 1957 წლის 10 იანვარს გარდაიცვალა. ჩილეში, სადაც მთავრობამ სამდღიანი გლოვა გამოაცხადა, მის გადმოსვენებას ასობით ათასი ადამიანი დაესწრო.

შემოქმედება

  • სიკვდილის სონეტები (1914)
  • სასოწარკვეთილი (1922)
  • Lecturas para Mujeres (1923)
  • Ternura (1924)
  • Nubes Blancas y Breve Descripción de Chile (1934)
  • Tala (1938)
  • Antología (1941)
  • Lagar (1954)
  • Recados Contando a Chile (1957)
  • Poema de Chile (1967, გამოქვეყნდა სიკვდილის შემდეგ)

რესურსები ინტერნეტში

ფაილი:Commons-logo.svg

სქოლიო

  1. ↑ nobel prize in literature 1945.
  2. ↑ Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
  3. ↑ Sächsische Zeitung [online] - Kultur: „... in dir ist mein Zentrum“
  4. ↑ 4.0 4.1 4.2 Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
  5. ↑ nobel prize in literature 1971.
  6. ↑ Eisner, Mark (2018) Neruda: The Poet's Calling. New York: Ecco, გვ. 59. ISBN 9780062694201Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted. 

Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted

ხ • გ • რ
ნობელის პრემიის ლაურეატები ლიტერატურაში
1901–1925

სიული პრიუდომი (1901) • თეოდორ მომზენი (1902) • ბიორნსტიერნე ბიორნსონი (1903) • ფრედერიკ მისტრალი / ხოსე ეჩეგარაი (1904) • ჰენრიკ სენკევიჩი (1905) • ჯოზუე კარდუჩი (1906) • რადიარდ კიპლინგი (1907) • რუდოლფ ოიკენი (1908) • სელმა ლაგერლოფი (1909) • პაულ ფონ ჰაიზე (1910) • მორის მეტერლინკი (1911) • გერჰარტ ჰაუპტმანი (1912) • რაბინდრანათ თაგორი (1913) • რომენ როლანი (1915) • ვერნერ ფონ ჰეიდენსტამი (1916) • კარლ გელერუპი / ჰენრიკ პონტოპიდანი (1917) • კარლ შპიტელერი (1919) • კნუტ ჰამსუნი (1920) • ანატოლ ფრანსი (1921) • ხაკინტო ბენავენტე (1922) • უ. ბ. იეიტსი (1923) • ვლადისლავ რეიმონტი (1924) • ჯორჯ ბერნარდ შოუ (1925)

1926–1950

გრაცია დელედა (1926) • ანრი ბერგსონი (1927) • სიგრიდ უნსეტი (1928) • თომას მანი (1929) • სინკლერ ლუისი (1930) • ერიკ აქსელ კარლფელდტი (1931) • ჯონ გოლზუორთი (1932) • ივანე ბუნინი (1933) • ლუიჯი პირანდელო (1934) • იუჯინ ო’ნილი (1936) • როჟე მარტინ დიუ გარი (1937) • პერლ ბაკი (1938) • ფრანს ემილ სილანპაა (1939) • იოჰანეს ვილჰელმ იენსენი (1944) • გაბრიელა მისტრალი (1945) • ჰერმან ჰესე (1946) • ანდრე ჟიდი (1947) • ტომას სტერნზ ელიოტი (1948) • უილიამ ფოლკნერი (1949) • ბერტრან რასელი (1950)

1951–1975

პერ ლაგერკვისტი (1951) • ფრანსუა მორიაკი (1952) • უინსტონ ჩერჩილი (1953) • ერნესტ ჰემინგუეი (1954) • ჰალდორ ლაქსნესი (1955) • ხუან რამონ ხიმენესი (1956) • ალბერ კამიუ (1957) • ბორის პასტერნაკი (1958) • სალვატორე კვაზიმოდო (1959) • სენ-ჟონ პერსი (1960) • ივო ანდრიჩი (1961) • ჯონ სტეინბეკი (1962) • გიორგოს სეფერისი (1963) • ჟან-პოლ სარტრი (უარი თქვა ჯილდოზე) (1964) • მიხეილ შოლოხოვი (1965) • შმუელ აგნონი / ნელი ზაქსი (1966) • მიგელ ანხელ ასტურიასი (1967) • იასუნარი კავაბატა (1968) • სემიუელ ბეკეტი (1969) • ალექსანდრე სოლჟენიცინი (1970) • პაბლო ნერუდა (1971) • ჰაინრიხ ბიოლი (1972) • პატრიკ უაიტი (1973) • ეივინდ იუნსონი / ჰარი მარტინსონი (1974) • ეუჟენიო მონტალე (1975)

1976–2000

სოლ ბელოუ (1976) • ვისენტე ალეიქსანდრე (1977) • ისააკ ბაშევის ზინგერი (1978) • ოდისეას ელიტისი (1979) • ჩესლავ მილოში (1980) • ელიას კანეტი (1981) • გაბრიელ გარსია მარკესი (1982) • უილიამ გოლდინგი (1983) • იაროსლავ სეიფერტი (1984) • კლოდ სიმონი (1985) • უოლე შოინკა (1986) • იოსიფ ბროდსკი (1987) • ნაჯიბ მაჰფუზი (1988) • კამილო ხოსე სელა (1989) • ოქტავიო პასი (1990) • ნადინ გორდიმერი (1991) • დერეკ უოლკოტი (1992) • ტონი მორისონი (1993) • კენძაბურო ოე (1994) • შეიმას ჰინი (1995) • ვისლავა შიმბორსკა (1996) • დარიო ფო (1997) • ჟოზე სარამაგო (1998) • გიუნტერ გრასი (1999) • გაო სინძიანი (2000)

2001–დღემდე

ვიდიადჰარ ნაიპოლი (2001) • იმრე კერტესი (2002) • ჯონ მაქსველ კუტზეე (2003) • ელფრიდე იელინეკი (2004) • ჰაროლდ პინტერი (2005) • ორჰან ფამუქი (2006) • დორის ლესინგი (2007) • ჟან-მარი გუსტავ ლე კლეზიო (2008) • ჰერტა მიულერი (2009) • მარიო ვარგას ლიოსა (2010) • ტომას ტრანსტრიომერი (2011) • მო იენი (2012) • ელის მანრო (2013) • პატრიკ მოდიანო (2014) • სვეტლანა ალექსიევიჩი (2015) • ბობ დილანი (2016) • იშიგურო კაძუო (2017) • ოლგა ტოკარჩუკი (2018) • პეტერ ჰანდკე (2019) • ლუიზა გლიუკი (2020) • აბდულრაზაკ გურნა (2021) • ანი ერნო (2022) • იუნ ფოსე (2023) • ჰან კანი (2024)

თარგი:ნობელის პრემია 1945 თარგი:ავტორიტეტული წყაროები

მოძიებულია „https://wiki.ge/w/index.php?title=გაბრიელა_მისტრალი&oldid=91875“-დან