ტენესინი
თარგი:ინფოდაფა ტენესიუმი ტენესინი[1] (ლათ. Tennessine; ქიმიური სიმბოლო — ), უნუნსეპტიუმი (ლათ. Ununseptium; ქიმიური სიმბოლო — ), ეკა-ასტატი (Eka-astatine) — ელემენტთა პერიოდული სისტემის მეშვიდე პერიოდის, მეჩვიდმეტე ჯგუფის (ძველი კლასიფიკაციით — მეშვიდე ჯგუფის მთავარი ქვეჯგუფის, VIIა) ხელოვნურად მიღებული რადიოაქტიური ქიმიური ელემენტი. მისი ატომური ნომერია — 117, tდნ — 350–550 °C, tდუღ — 610 °C, სიმკვრივე — 7.1–7.3 გ/სმ3. ელემენტი პირველად 2004 წელს რუსმა მეცნიერებმა ქალაქ დუბნაში აღმოაჩინეს. რუსმა ქიმიკოსებმა მისი გამოკვლევა 2012 წელს დაიწყეს და ელემენტის 7 ატომი გამოიკვლიეს. შედეგები ერთმანეთს ემთხვეოდა. ამიტომ მეცნიერებმა გადაწყვიტეს ელემენტის რეგისტრაციის მოეთხოვათ. 2015 წლის დეკემბერში თეორიული და გამოყენებითი ქიმიის საერთაშორისო კავშირიმა (IUPAC) და თეორიული და გამოყენებითი ფიზიკის საერთაშორისო კავშირმა (IUPAP) ქიმიური ელემენტი ოფიციალურად აღიარა და პერიოდულობის სისტემაში ადგილი მიუჩინა.[2] ელემენტის იზოტოპები სხვადასხვა 2010 - 2015 წლებში რამდენიმეჯერ შექმნეს და გამოიკვლიეს. იმის გათვალისწინებით, რომ ჯერჯერობით ტენესინის ყველა იზოტოპი გამოკვლეული არაა, ბოლომდე დადგენილი არც თვითონ ელემენტის თვისებებია.
ლიტერატურა
- (2010) რედ. Barysz, M.: Relativistic methods for chemists. Springer Science+Business Media. ISBN 978-1-4020-9974-8Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted.
- Thayer, J. S. (2010) Relativistic Effects and the Chemistry of the Heavier Main Group Elements, გვ. 63. DOI:10.1007/978-1-4020-9975-5_2.
- Stysziński, J. (2010). Why do we need relativistic computational methods?. DOI:10.1007/978-1-4020-9975-5_3.
- Pershina, V. (2010). Electronic structure and chemistry of the heaviest elements. DOI:10.1007/978-1-4020-9975-5_11.
რესურსები ინტერნეტში
სქოლიო
- ↑ ტენესინი — ტექნიკური ლექსიკონი
- ↑ IUPAC. (2015) ელემენტ 113, 115, 117 და118ის აღმოჩენა და აღიარება. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2015-12-31. ციტირების თარიღი: 2016-01-04.
Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permitted
Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): Failed to open stream: Operation not permittedქიმიურ ელემენტთა პერიოდული სისტემა | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | ||||||||||||||||||||||||||
1 | H | He | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
2 | Li | Be | B | C | N | O | F | Ne | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
3 | Na | Mg | Al | Si | P | S | Cl | Ar | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
4 | K | Ca | Sc | Ti | V | Cr | Mn | Fe | Co | Ni | Cu | Zn | Ga | Ge | As | Se | Br | Kr | |||||||||||||||||||||||||
5 | Rb | Sr | Y | Zr | Nb | Mo | Tc | Ru | Rh | Pd | Ag | Cd | In | Sn | Sb | Te | I | Xe | |||||||||||||||||||||||||
6 | Cs | Ba | La | Ce | Pr | Nd | Pm | Sm | Eu | Gd | Tb | Dy | Ho | Er | Tm | Yb | Lu | Hf | Ta | W | Re | Os | Ir | Pt | Au | Hg | Tl | Pb | Bi | Po | At | Rn | |||||||||||
7 | Fr | Ra | Ac | Th | Pa | U | Np | Pu | Am | Cm | Bk | Cf | Es | Fm | Md | No | Lr | Rf | Db | Sg | Bh | Hs | Mt | Ds | Rg | Cn | Nh | Fl | Mc | Lv | Ts | Og | |||||||||||
8 | 119 | 120 | ⁂ | 143 | 144 | 145 | 146 | 147 | 148 | 149 | 150 | 151 | 152 | 153 | 154 | 155 | 156 | 157 | 158 | 159 | 160 | 161 | 162 | 163 | 164 | 165 | 166 | 167 | 168 | 169 | 170 | 171 | 172 | ||||||||||
⁂ | 121 | 122 | 123 | 124 | 125 | 126 | 127 | 128 | 129 | 130 | 131 | 132 | 133 | 134 | 135 | 136 | 137 | 138 | 139 | 140 | 141 | 142 | |||||||||||||||||||||
|